Hadislerde giyim kuşamla ilgili temel ilkeler ve uyarılar

Abstract

Giyim kuşam; insanın dünya görüşünü ortaya koyan ve mensubiyetini belirten sembollerden biridir. Kur'an'da Hz. Âdem (a.s.) ile başladığı belirtilen ve beşer kültürünün temel unsurlarından biri olan kıyafet; dinî, millî, örfî ve ferdî şahsiyetlerimizi temsil eder. Günümüzde giyim kuşam modanın hâkimiyetine girmiştir. Modaya uyma adına birtakım yanlışlıklar yapılmaktadır. Bunların başında israf ve insanın izzetini zedeleyen giyim kuşam şekilleri gelmektedir. Yaşadığı coğrafyanın iklim şartlarına uygun sade ve temiz giyinen Hz. Peygamber, (s.a.s.) pek çok kadim din ve kültürün bulunduğu bir ortamda, ashâbına başka geleneklerin içinde kaybolmamaları ve müslümanlara özgü bir görünüm ve aidiyet bilincini kazandırmayı hedeflemiştir. Bu bağlamda tevhid inancına aykırı ve başka dinlerin şiârı kabul edilen her türlü giyim ve kuşam biçimleri yasaklanmıştır. Hadislerde giyim kuşamla ilgili temel ilkeleri ve uyarıları konu edinen bu tez, giriş, iki bölüm ve sonuçtan müteşekkildir. Giriş bölümünde kavramsal çerçeveyi oluşturan libâs, ziynet, giyim kuşam ve inzâr kavramları üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde Hz. Peygamber'in (s.a.s.) giyim şekli tespit edilmeye çalışılmış ve bunun ümmeti için bağlayıcılık boyutu ortaya konulmuştur. Ayrıca Allah Resûlü'nün; giyim ve kuşamda israf etmemek, temiz giyinmek, sade giyinmek, güzel ve düzgün giyinmek, giyinmeye sağdan başlamak ve yeni elbise giyerken dua etmek gibi benimsediği evrensel temel ilkeler ile güzel edepler irdelenmiştir. İkinci bölümde hadislerde giyim kuşamla ilgili elbise, yüzük, saç-sakal ve ayakkabı olmak üzere dört ana başlıktaki Hz. Peygamber'in uyarılarına yer verilmiştir. Bu ikazlar çerçevesinde elbisenin giyiniş tarzı, rengi ve cinsi ile yüzüğün imal edildiği madenlerle ilgili uyarılar araştırılmıştır. Aynı şekilde saç ve sakallın bakımı ve temizliği, boyanması, modeli, sakallın uzatılması, bıyığın kesilmesi, dövme ve takma saç gibi konularla ilgili ikazlar genel olarak incelenmeye tabi tutulmuştur. Bu bölümlerdeki araştırmalar neticesinde Hz. Peygamber'in (s.a.s.) giyim ve kuşamla ilgili benimsediği ana ilkeler, yaptığı uyarılar ve ettiği tavsiyeler tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Giyim Kuşam, Libâs, Kıyafet, Uyarı, İlke, Hadis.

Apparel is one of symboly which reveal people's World view and remark their connection. Clothing pointed out to start with the prophet Adam in Quran, one of basic components of humanity represents our religious, national, traditional and personal ways. Nowadays, fashion has domination over apparel. Several mistakes are being made to keep up with the latest fashion. The most important anes are wastefulness and apparel that damades people's morals. The prophet Muhammad who wears suitable clothes for his neighbourhood, puts on clean and plain ones aims not be lost in another traditions, have an appearance that is proper for muslims, and have canscious of identity ina region which has so many ancient religions and cultures. He wants his people to gain these. These are his goals. In this context, the manners of dressing accepted as tenet of other religions, against beliefs of muslims are forbidden. This thesis that contains baslc tenets about apparel and warnings in the prophet Muhammed's sayings comprises of 3 parts: Entry, 2 chapters and conclusion. Some concepts such as clothing, ornament and apparel which form conceptual framework are emphasised in entry. In chapter one, apparel of the prophet Muhammad is tried to determine and it is exhibited to accept like that by people who believe him. Morever, some basic universal tenets and courtesy adopted by God such as wearing clean clothes, plain ones, wearing clothes from the right side firstly, praying before wearing new clothes are exmined. Chapter 2 consists of warnings of the prophet Muhammad about apparel, ring, hairstyle, beard and shoes in his sayings. This has basic headlines. Warnings about apparel, the colour of it, the material of it and the mineral of ring are searched. Besides, notices abouut care of hair and beard, cleaning of them, dyeing of them, style of them, beard extetion, cutting movstache, having tatoo, wearing wig are examined. At the end of research in these chapters basic tenets adopted by the prophet Muhammad, warnings and advices of him are determined. Key Words: Clothing, Libas, Clothes, Warning, Principle, Hadith.