Ergenlerin, genç yetişkinlerin ve orta yetişkinlerin kardeş ilişkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı ergenlik, genç yetişkinlik ve orta yetişkinlik döneminde olan bireylerin kardeş ilişkilerini çeşitli değişkenler açısından incelemek ve kardeş ilişkilerini derinlemesine araştırmaktır. Bu nedenle araştırmada hem nitel hem de nicel modellerden faydalanılarak karma yöntem (mixed method) kullanılmıştır. Araştırmanın deseni 'Eş Zamansız Karma Model'dir. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplamak amacıyla "Kardeş İlişkileri Ölçeği", "Öznel İyi Oluş Ölçeği", "Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği", "UCLA Yalnızlık Ölçeği", "Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri ve "Ebeveyne ve Arkadaşlara Bağlanma Envanteri Kısa Formu" kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutu kapsamında kardeş ilişkilerinin daha derinlemesine incelenmesi ve sonuçların nedenlerine dair bilgi toplamak için görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın evreni Malatya'da yaşayan ortaokula ve liseye devam eden ergenler, üniversiteye devam eden genç yetişkinler ile ortaokul, lise ve üniversiteye devam eden öğrencilerin velileri olan yetişkinlerdir. Araştırmada nicel verileri toplamak için basit rastgele örnekleme yöntemi ve nitel verileri toplamak için amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutundan elde edilen veriler için İlişkisiz Örneklemler için t-Testi (Independent Samples t-Test) ve İlişkisiz Örneklemler İçin Tek Faktörlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Nitel boyut için yapılan görüşmelerden elde edilen veriler üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda ergenler için kardeş ilişkileri; cinsiyet, babanın öğrenim durumu, kardeş sayısı ve yakın hissedilen kardeşe göre farklılaşmamaktadır. Ergenler için kardeş ilişkileri; yaş, annenin öğrenim durumu, doğum sırası, değerlendirilen kardeş, değerlendirilen kardeşle birlikte yaşama durumu ve yaş farkına göre farklılaşmaktadır. Genç yetişkinler için kardeş ilişkileri; anne ve babanın öğrenim durumu, doğum sırası, değerlendirilen kardeşle birlikte yaşama durumuna göre farklılaşmamaktadır. Genç yetişkinler için kardeş ilişkileri cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, yakın hissedilen kardeş ve değerlendirilen kardeşe göre farklılaşmaktadır. Orta yetişkinler için kardeş ilişkileri cinsiyet, yaş, kendi öğrenim durumları, kardeş sayısı, doğum sırası, değerlendirilen kardeş, yakın hissedilen kardeş, yaş farkı, anne ve babanın hayatta olma durumu, kardeş ile aynı şehirde yaşama ve kardeş ile görüşme durumuna göre farklılaşmamaktadır. Orta yetişkinlik döneminde kardeş ilişkileri kardeşle telefonla görüşme sıklığına göre farklılaşmaktadır. Kardeş ilişkileri ergenlik döneminde arkadaşa bağlanmanın; genç yetişkinlik döneminde kaçınan bağlanmanın; orta yetişkinlik döneminde ise kaçınan bağlanmanın ve kaygılı bağlanmanın anlamlı bir yordayıcısıdır. Genç yetişkinlik döneminde kardeş ilişkileri kaygılı bağlanmanın bir yordayıcısı değildir. Kardeş ilişkileri ergenlik döneminde, genç yetişkinlik döneminde ve orta yetişkinlik döneminde yalnızlığın anlamlı bir yordayıcısıdır. Son olarak kardeş ilişkileri ergenlik döneminde, genç yetişkinlik döneminde öznel iyi oluşun anlamlı bir yordayıcısı iken orta yetişkinlik döneminde kardeş ilişkileri öznel iyi oluşun bir yordayıcısı değildir. Nicel bulgulara göre bağlanmayı en güçlü yordayan nitelikler sırası ile ilişkinin olumluluğu, kıskançlık ve annenin farklılaşan tutumu'dur. Diğer kardeş ilişkisinin nitelikleri anlamlı bir yordayıcı değildir. Ergenlerle yapılan görüşmeler sonucunda ise; annem kafamı karıştırıyor, bitmeyen kavgalar, iyi ki var, kabullendim her şeyi ve kıskanıyorumdur alt boyutlara götüren temalara ulaşılmıştır. Katılımcılar bağlanma ile ilgili yanıtlarda genellikle kıskançlık, ilişkilerinin olumluluğu ve bunun diğer insanlarla ilişkilerine ne ölçüde ve nasıl yansıdığına değinmişlerdir. Ergenlikte yalnızlığı yordayan nitelikler sırası ile ilişkinin olumluluğu ve kıskançlıktır. Diğer kardeş ilişkilerinin nitelikleri anlamlı bir yordayıcı değildir. Nitel görüşmelerden elde edilen temalar; babam yüzünden ve her şeye rağmen iyi ki var olmuştur. Ergenler yalnızlık söz konusu olduğunda kardeşleri ile ilişkilerinin genellikle olumlu yönünü görme eğilimindedirler. Nitel analizlerde öznel iyi oluş bağlamında; bir danışman, bir dost ve daha fazlası, bu haldeyiz çünkü ve can sıkıcı durumlar temalarına ulaşılmıştır. Ergenler öznel iyi oluşlarını kardeşlerinin genellikle olumlu yönde etkilediğini ve kardeşlerinin varlığının önemli olduğunu belirtmektedirler. Genç yetişkinlikte kardeş ilişkilerinin niteliği kaygılı bağlanmayı yordamaktadır. Kıskançlık güçlü bir yordayıcıdır. Kardeş ilişkilerinin kaygılı bağlanmayı nasıl yordadığıyla ilgili nitel analiz sonucunda; annem benimle gurur duyuyor, fırtınalı bir ilişki, kıskanıyorum ve suçlu hissediyorum sebebi annem temaları elde edilmiştir. Genç yetişkinlik döneminde yalnızlığın en güçlü yordayıcıları sırası ile ilişkinin olumluluğu ve kıskançlıktır. Diğer nitelikler anlamlı bir yordayıcı değildir. Nitel analiz sonucunda; konuşabileceğim birinin olması iyi, tek çocuk olmak nasıl olurdu ve var olması yetiyordur temaları bulunmuştur. Genç yetişkinlikte kardeş ilişkilerinin niteliği öznel iyi oluşun anlamlı birer yordayıcısıdır. Nitel sonuçlar genç yetişkinlikte kardeş ilişkilerinin öznel iyi oluşu yordadığına dair analizleri doğrular niteliktedir. Elde edilen temalar sırasıyla; beklentiler-beklentiler, bu haldeyiz çünkü ve değerli hissediyorum'dur. Kardeşlerinin varlığı onları değerli hissettirmekte, maddi ve manevi destek olmaları onlara iyi gelmektedir. Orta yetişkinlikte kardeş ilişkilerinin niteliği kaygılı ve kaçınan bağlanmanın anlamlı birer yordayıcısıdır. Yapılan nitel analizler nicel sonuçları destekler niteliktedir. Yapılan görüşmelerde bağlanma ile ilgili; anlaşamıyoruz, annem taraf tutuyor, dert ortağım o benim, kardeşim için herkesi karşıma alırım ve kıskanıyorum temalarına ulaşılmıştır. Nicel bulgulara göre bağlanmanın en güçlü yordayıcısı kıskançlıktır. Nitel temalar bu buldularla paralellik göstermektedir. Orta yetişkinlik döneminde kardeş ilişkilerinin niteliği yalnızlığın anlamlı bir yordayıcısıdır. Nicel bulgulara göre orta yetişkinlik döneminde yalnızlığın en güçlü yordayıcısı babanın farklılaşan tutumudur. Diğer nitelikler yalnızlığı anlamlı olarak yordamamaktadır. Nitel analizde; her şeye rağmen yanımda olsun, kıskanıyorum ve kimse anlamasa beni o anlar olmuştur temaları elde edilmiştir. Katılımcılar kardeşlerinin varlığının olumlu yönlerine vurgu yapmış ve kardeşleri ile paylaşımlarını sürdürdüklerini ifade etmişlerdir. Orta yetişkinlikte kardeş ilişkilerinin öznel iyi oluşun yordamadığı bulunmuştur. Elde edilen nitel temaların da bu doğrultuda olduğu gözlenmektedir. Temalardan ilki etkisi yok ama olsundur. Orta yetişkinlikte bireyler kardeşleri ile telefonla iletişimlerini devam ettirmektedirler. Ancak anneleri, eşleri, uzaklık ya da kardeşler ile anlaşmazlıkları sonucunda kardeşlerinin hayatlarında bir etkisinin kalmadığını sözlerine eklemektedirler. İlerde yapılacak araştırmalarda ergen, genç ve orta yetişkinliğe ek olarak daha geniş yaş grupları ile çalışılabilir. Bu kesitsel bir araştırmadır, boylamsal ve daha kapsamlı araştırmalar ile kardeş ilişkileri farklı açılardan ele alınabilir. Anahtar Sözcükler: Ergen, Genç Yetişkin, Orta Yetişkin, Kardeş İlişkileri, Bağlanma, Yalnızlık, Öznel İyi Oluş

The aim of this research is to examine the relationships of siblings of individuals in adolescence, young adulthood and middle adulthood, and to investigate their sibling relationships in depth. In this research, mixed method (mixed method) was used by using both qualitative and quantitative models. The pattern of the research is 'Asynchronous Mixed Model'. In order to collect data in the quantitative dimension of the research, "Sibling Relations Scale", "Subjective Well-Being Scale", "Adolescent Subjective Well-being Scale", "UCLA Loneliness Scale", " Close Relationships Inventory and" Short Form of Attachment to Parents and Friends " used. Within the scope of the qualitative dimension of the research, interviews were conducted to examine the sibling relationships in more depth and to gather information about the results. The universe of the research is adolescents who attend secondary school and high school living in Malatya, young adults attending university and parents who are parents of students attending secondary school, high school and university. Simple random sampling method to collect quantitative data and purposeful sampling method to collect qualitative data. For the data obtained from the quantitative dimension of the study, t-Test (Independent Samples t-Test) for Unrelated Samples and Single Factor Variance Analysis (One-Way ANOVA) and Multiple Linear Regression Analysis for Unrelated Samples were used. Content analysis was performed on the data obtained from the interviews for the qualitative dimension. As a result of the analyzes, sibling relationships for adolescents; does not differ according to gender, the education level of the father, number of siblings and sibling felt close. Sibling relationships for adolescents; age varies according to the educational status of the mother, birth order, sibling, living with the sibling evaluated, and age difference. Sibling relationships for young adults; The educational status of the mother and father does not differ according to the order of birth and living with the sibling. Sibling relationships for young adults differ according to gender, age, number of siblings, sibling felt and sibling evaluated. For middle adults, sibling relationships do not differ according to gender, age, their own learning status, number of siblings, birth order, sibling assessed, sibling felt close, age difference, survival of the mother and father, living in the same city with the sibling and meeting with the sibling. In middle adulthood, sibling relationships differ according to the frequency of telephone conversation with the sibling. Sibling relationships to connect with friends during adolescence; avoiding attachment in young adulthood; In middle adulthood, avoided attachment and anxious attachment are a significant predictor of attachment. In young adulthood, sibling relationships are not a predictor of anxious attachment. Sibling relations are a significant predictor of loneliness in adolescence, young adulthood and middle adulthood. Finally, while sibling relationships are a significant predictor of subjective well-being during adolescence, younger relationships are not a predictor of subjective well-being during mid-adulthood. According to the quantitative findings, the strongest predictors of attachment are positive affiliation, jealousy, and the mother's diverging attitude, respectively. The qualities of the other sibling relationship are not a significant predictor. As a result of interviews with adolescents; my mother is confused, never ending quarrels, fortunately there are, I have accepted everything and jealousy themes have been reached. In the responses related to attachment, the participants generally talked about jealousy, positive relationships and to what extent and how this reflects on their relationship with other people. The qualities that predict loneliness in adolescence are affirmative and jealousy, respectively. The qualities of other sibling relationships are not a significant predictor. Themes obtained from qualitative interviews; Fortunately, it exists because of my father and everything. Adolescents tend to see the positive aspect of their relationship with their siblings when it comes to loneliness. In the context of subjective well-being in qualitative analysis; a counselor, a friend and more, we are in this state because and the annoying situations themes have been reached. Adolescents state that their subjective well-being affects their siblings in a positive way and the existence of their siblings is important. The quality of sibling relationships in young adulthood predicts anxious attachment. Jealousy is a strong predictor. As a result of qualitative analysis on how brother relationships predict anxious attachment; my mother is proud of me, a stormy relationship, I am jealous and I feel guilty because of my mother themes. The most powerful predictors of loneliness in young adulthood are affirmative and jealousy, respectively. Other qualities are not a meaningful predictor. As a result of qualitative analysis; It was good to have someone to talk to, what it would be like to be a single child and enough themes to be found. The quality of sibling relationships in young adulthood is a significant predictor of subjective well-being. Qualitative results confirm the analysis of the relationship between sibling relationships and subjective well-being in young adulthood. The themes obtained are respectively; expectations-expectations are in this state because and I feel valuable. Their brothers' presence makes them feel valuable, and their financial and moral support is good for them. The quality of sibling relationships in middle adulthood is a significant predictor of anxious and avoided attachment. Qualitative analysis carried out supports the quantitative results. Related to attachment in interviews; we cannot agree, my mother is taking sides, she is my partner, I take everyone for my brother and I am jealous. According to the quantitative findings, the strongest predictor of attachment is envy. Qualitative themes are in line with these discoveries. The quality of sibling relationships in middle adulthood is a significant predictor of loneliness. According to the quantitative findings, the strongest predictor of loneliness in middle adulthood is the differing attitude of the father. Other qualities do not significantly predict loneliness. In qualitative analysis; Nevertheless, I am jealous of me, and if no one understands me, those moments have been obtained. The participants emphasized the positive aspects of the existence of their siblings and stated that they continue to share with their siblings. It was found that sibling relationships in middle adulthood did not predict subjective well-being. It is observed that the qualitative themes obtained are in this direction. The first one has no effect, but it does. In middle adulthood, individuals continue their telephone communication with their siblings. However, they add that their siblings have no influence on their lives as a result of their disputes with their spouses, distance or siblings. In future research, it can be studied with wider age groups in addition to adolescents, young and middle adulthood. This is a cross-sectional study, longitudinal and more comprehensive research and sibling relationships can be addressed from different perspectives. Keywords: Adolescent, Young Adult, Adult, Sibling Relationships, Attachment, Loneliness, Subjective Well-Being