Liberalleşme sürecinde Türkiye'de ulaştırma sektörünün siyasal iktisat (ekonomi politik) analizi

Abstract

Ulaştırma, bir ülkenin sosyo-ekonomik alanına etki eden en önemli hizmet sektörlerinden biridir. İçerisinde barındırdığı fonksiyonel ve yapısal özellikler sayesinde devletin ulaştırma sektöründeki işlevselliğini de arttırmaktadır. Ulaştırma bileşenlerinin rekabetçi özelliğinden ziyade tamamlayıcı özelliği dikkate alınarak oluşturulan ulaştırma politikalarının, diğer sektörlerdeki gelişmelerle beraber ülkenin sosyo-ekonomik alanına önemli katkı sağladığı bir gerçektir. Bu çalışmada, öncelikle ulaştırma sektörünün fonksiyonel ve yapısal özellikleri betimlenerek tarihsel süreç içerisinde siyasal iktisadi değişim çerçevesinde liberalleşen ulaştırma sektörünün Türkiye'deki dönüşümünün analizi ortaya konmuştur. Bilhassa, 1980 sonrası ve AB'ye aday ülke pozisyonu ile liberalleşen Türkiye'nin ulaştırma politikalarının, ülke sosyo-ekonomik alanına olan yansımaları, özel sektör ile ilişkileri ve küresel olarak oluşturulmak istenen ticaret yolları içerisindeki konumu üzerinde tartışılarak, Türkiye'nin coğrafi konumu itibariyle ulaştırma sektörü açısından önemli bir konumda olduğu ve bu nedenle Türkiye'de uygulamada hayat bulmuş ve bulacak büyük ulaştırma projelerin hem ulusal, hem bölgesel hem de küresel ölçekte sosyo-ekonomik etkilerinin olumlu yönde olduğu ortaya çıkmıştır.

Transportation is one of the most important industry services that affect the socio-economic development of a country. Transportation has the potential to increase the state's performance in service sector through its functional and structural features. Transportation policies based on complementary rather than competitive characteristics have a substantial impact on the socio-economic development of a country as well as its contribution to the developments of other industries. This study has examined the developments in Turkey's transportation industry with a historical analysis of how the liberalisation in the political and economic context had affected the transportation services in Turkey. This thesis has specifically explored how the liberalisation of Turkey since the 1980s and its westernisation policy of becoming a European Union member have shaped the country's socio-economic policies and the relationship between public and private sectors and determined Turkey's perspective on new trade routes in the globe. The thesis argues that as Turkey is located in a key geographic area, its mega transportation projects have positive contributions to the socio-economic developments in both local, regional and global contexts