Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri ve çağdaş temsilcileri

Abstract

Genellikle ilimlerin önemi, o ilimlerin ilgi alanı ile ölçülmektedir. O bakımdan İslâm'ın ana kaynağı ve Allah'ın kelâmı Kur'ân-ı Kerîm'i konu aldığı için tefsir ilminin, bilimler içinde âlî bir mertebeye sahip olduğunu söylemek mümkündür. Yine tefsir ilmi içinde, tefsir yöntemleri de bir hiyerarşiye tabi tutulacak olsa, bunlar arasında en önemlisinin, "Kur'ân'ın Kur'ân'la Tefsiri" olduğu görülür. Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsiri, kısaca vahiy metninin yine vahiy metni yoluyla anlaşılması olarak tarif edilebilir. Bu yöntem İslâm'ın ilk yüzyılında Sahâbe ve Tâbiîn arasında en çok başvurulan bir yöntem idi. Zira Kur'ân metni yanında Hz. Peygamberden başka herhangi bir kitap, yorum, bir ek metin mevcut değildi. Sahâbe (r) Kur'ân'ın metnini peyderpey ezberleyerek metni kendi içinde anlamaya çalışır, anlayamadığı yerleri Hz. Peygamber'e sorardı. Soramadığı durumlarda ise Kur'ân'ın bazı âyetleri ile diğer bazı âyetleri arasındaki açıklayıcı ilintiyi keşfe gayret ederdi. Günümüzde bu metodun yeniden gündemleşmesinin sebebi, Müslümanların çeşitli yerel kültür unsurlarının katıştığı 14 asırlık geniş bir veri yığınının etkisiyle Kur'ân'dan uzak kalma endişeleri olabilir. İslâm dünyasının, kalkınmasına engel olan kanaatlerden sıyrılması, Müslümanların ancak Kur'ân'la başbaşa kalmalarına bağlı olsa gerektir. Bu doğrultuda 20. yy. müellifleri, Kur'ân'ı Kur'ân ile tefsir yöntemini benimseyerek önemli eserler vücuda getirdiler. Bu müfessirlerden en önemlileri eş-Şankîtî (ö. 1974)'nin 10 ciltten oluşan Advâu'l-Beyân fî İdâhi'l-Kur'âni bi'l-Kur'ân'ı, Abdülkerîm el-Hatîb (ö. 1985)'in, 16 ciltten oluşan Tefsiru'l-Kur'ânî li'l-Kur'ân adlı eseri, Sadıkî Tahrânî (ö. 2011)'nin 30 cillten oluşan el-Furkân fi Tefsîri'l-Kur'âni bi'l-Kur'âni ve's-Sünne'si, Emîr es-San'ânî (ö. 1768)'nin Mefâtihu'r-Rıdvân'ı, Senâullah Pânipetî el-Hindî (ö. 1810)'un et-Tefsiru'l-Mazharî'si ve Senâullah Amritsârî (ö. 1948)'nin Tefsîru'l-Kur'ân bi Kelâmi'r-Rahmân adlı tefsiridir. Giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşan araştırmamızda bir tefsîr yöntemi olarak Kur'ân'ın Kur'ân'la tefsirini ele aldık. Bu yöntemin 20. Yüzyılda tekrar revaç bulmasından hareketle çağdaş müfessirler; başta eş-Şankîtî olmak üzere, el-Hatîb ve Tahrânî'nin mezkûr yöntemle telif ettikleri eserleri inceledik. Aynı zamanda müelliflerin hayatı, başkaca eserleri, tesirleri ve haklarındaki tenkitlere yer vermeye çalıştık. Sözkonusu tefsirlerin dirâyet ve rivâyet özelliklerini, her yedi müellifin Kur'ân ilimlerine ilişkin düşüncelerini ortaya koymaya çalıştık. Anahtar Sözcükler: Tefsir, Te'vil, Kur'ân'ın Kur'ân'la Tefsir Yöntemi, eş-Şankîtî, el-Hatîb, Sadıkî Tahrânî

Generally, the importance of sciences is measured by the interest of those sciences. In this respect, it is possible to say that the science of tafsir has a superior degree in the sciences, since it is the only source of Islam and the subject of Allah, the word of the Quran. Again, if tafsir methods will be subjected to a hierarchy within the science of tafsir, it is seen that the most important among. them is the; "Qur'anic Interpretation of the Qur'an". The interpretation of the Quran with the Quran can be described briefly as an understanding of the text of revelation through the text of revelation. This method was the most used method between the Companions and Naturalists in the first century of Islam. Because there was no book, no comment, no additional text other than the living prophet, supplementing the text of the Quran that was read and memorized. The Companion (r) tries to understand the text in itself by memorizing the text of the Quran by the Prophet, and places Hz. He would ask the Prophet. In cases where he could not ask, he would try to discover the explanatory relation between some verses. of the Qur'an and some other verses. Nowadays, this method is brought to the agenda, and it can be said that the concerns of the Qur'an to stay away from the Qur'an itself due to the fact that Muslims have a wide range of data that are versatile and various local elements are embedded in 14 centuries. It is necessary for the Muslim world to stand out from the perceptions and opinions that prevent its self-development, limit it and weigh its burden, but only if the Muslims are left alone with the Qur'an. Accordingly, the 20th century. The authors brought important works to the body by adopting the Qur'an with the Qur'an and tafsir method. The most important of these commentators is undoubtedly the work of al-Şankîtî (d. 1974) Advâu'l-Beyân fî İdâhi'l-Qur'âni bi'l-Qur'ân, consisting of 10 volumes, Abdulkerîm al-Hatib (d. 1985) consisting of 16 volumes, et-Tefsiru'l-Qur'ânî li'l-Qur'ân, and it is the interpretation of Sadıqî Tahrânî (d. 2011) called al-Furqân fi Tefsîri'l-Qur'âni bi'l-Qur'âni ve's-Sunnah. In our research consisting of introduction, three chapters and results, we have discussed the Qur'an's interpretation with the Quran as a tafsir method. Considering that this method has become popular again in the 20th century, contemporary commentators; We have analyzed the works that al-Hatib, al-Şankîtî and Tahrânî copy by the way. At the same time, we tried to include the life of the authors, other works, influences and criticisms about them. We tried to reveal the strength and narration characteristics of these tafsir and the thoughts of both authors regarding the knowledge of the Quran. Key Words: Tafsir, Ta'vîl, Qur'an's Tafsir Method with the Qur'an, Shankıtî, al-Khatib, Sadıqî Tahrânî