Kur'an'ın harfî tercümesi meselesi -Muhammed Hamidullah ve Süleyman Ateş'in meâlleri örnekliğinde-

Abstract

Tercüme, insanlığın en eski faaliyetlerinden biridir. Toplumların dillerinin farklılık arz etmesi ile birlikte aralarında ilişkilerin kaçınılmaz olması, beraberinde tercümeye ihtiyacı zorunlu kılmıştır. Bu meyanda diğer tercüme faaliyetleriyle birlikte kutsal kitaplar da tarih boyunca farklı dillere çevrilmeye çalışılmış, bu anlamda en çok tercüme işlemi yapılan kutsal kitap ise Kur'an olmuştur. Kur'an'ın tercümesi üzerine çalışan alimlerin pek çoğu tercüme işleminin iki farklı şekilde yapılabileceğini söylemişlerdir. Bunlar, tefsîrî ve harfî tercümedir. Bu çalışmada Kur'an'ın harfî tercümesi üzerine durulmuştur. Bu tarz tercümenin Kur'an'a uygun olup olmadığı, bu alanda yapılmış olan iki eser göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Harfî tercümeyle ilgili bu iki eserden örnekler verilerek yapılacak bir çalışma, Kur'an meâlleri alanına katkı sunacaktır. Bu sebeple öncelikle tercüme ve meâl kavramlarının lügat ve ıstılahî anlamları üzerinde durulmuş, sonra da söz konusu eserlerdeki harfî tercüme örnekleri incelenerek çalışma tamamlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Kur'an, Tercüme, Meâl, Harfî, Tefsir.

Translation is one of the oldest activities of humanity. As the languages of societies differ, the inevitability of relations between them has necessitated the need for translation. In this context, along with other translation activities, there have been attempts to translate the holy books into different languages throughout history, and in this sense, the most translated sacred book was the Quran. Most of the scholars working on the translation of the Quran stated that the translation process can be done in two different ways. These are exegesis and literal translation. This study focuses on the literal translation of the Quran. Whether this type of translation is suitable for the Quran was examined by considering two works in this field. A study to be made by giving examples of these two works about literal translation will contribute to the field of the translation of the translation. For this reason firstly the lexical and explanation meanings of the concepts of translation and meaning were emphasized and then the literal translation examples in the works in question were examined and the study was completed. Keywords: Quran, Translation, Meaning, Letter, et-Tafseer.