İnsanların içe dönük duygusal gereksinimlerinin bir yansıması olarak teknolojik, ideolojik ve sosyolojik bir yapıya sahip olan kültür varlıkları, toplumun kendi içerisinde kurmuş olduğu ilişki, etki-leşim ve yapılanmanın belgesi niteliğini taşımaktadır. İnsanın kültürel çevresi içerisinde ortaya koymuş olduğu her türlü oluşum, kültürel bir nesne olarak, dönem hakkında ipuçları vermektedir. Kültürün taşıyıcısı konumunda olan bu nesneler aynı zamanda toplum içerisindeki hoşgörü, uyum, davranış biçimleri, adalet, nezaket, tevazu ve birçok fenomeni barındırmaktadır. Geçmiş hakkında bilgi veren kültür varlığı konumundaki nesneler aynı zamanda geleceğin şekillenmesine de yol göstermektedirler. Bu nesnelerin korunup gelecek kuşaklara aktarılması zorunluluk arz etmektedir. Yapılan bu çalışma bu varlıkların günümüze kadar gelmesinde etkili olan unsurlar hakkında bilgi vermektedir. Çalışma iki ayrı bölümden teşekkül etmektedir. Birinci bölümde Türk devletlerindeki hoşgörü anlayışının tarihsel ve kültürel kaynaklarına temas edilirken; çalışmanın ikinci bölümünde ise bu hoşgörü anlayışının başka topluluklara ait kültür varlığı konumunda bulunan eserlerin korunması ve günümüze kadar taşınması üzerindeki etkileri anlatılmaktadır.
The Historical and Cultural Sources of Sense of Tolerance in Turkish Culture And its Reflection on Cultural Entities- The cultural entities which have a technological, ideological and sociological struc-ture as a reflection of people’s internal emotional requirements are like the certificate of a society’s internal relations, interactions and organization. Any kind of production by human beings within their cultural environment as cultural objects gives clues about the relevant period. These objects which convey the culture also comprise such phenomenon as tolerance, harmony, codes of conduct, justice, courtesy, modesty. These cultural entities which inform us about the past are also guiding in terms of shaping the future. It is necessary to protect these entities for next generations. This study gives infor-mation about the factors ensuring the survival of these entities so far. The study includes two parts. In the first part the historical and cultural sources of the sense of tolerance in Turkish states are held. In the second part, the effect of this sense of tolerance on protection and survival of the cultural entities of the foreign communities in our country is discussed.
