Munzur nehri projeleri ve etkileri: Kamu yönetimi açısından bir inceleme

Abstract

Dünyada nüfusun artması, teknoloji ve sanayinin her geçen gün geliĢmesi beraberinde enerjiye olan ihtiyacı ön plana çıkarmıĢtır. Sanayi devriminden günümüze katlanarak artan bu ihtiyaç öncelikle geliĢmiĢ ülkeler tarafından ―suyun kuvveti‖nden enerji elde edilmesi yoluyla giderilmeye çalıĢılmıĢ, ihtiyacın sürekli artması ile enerji üretim kaynakları çeĢitlendirilmeye baĢlanmıĢtır. Ġlk olarak ihtiyacın karĢılanması için Hidroelektrik Santral (HES)'ler kurulmuĢ, fosil yakıtlara dayalı olan Termik Santraller, Doğalgazlı Enerji Santralleri devreye girmiĢtir. Enerji sorunu dünyada bu Ģekilde çözülmeye çalıĢılırken küresel ısınma ve ozon tabakasının incelmesi, devletleri yeni kaynaklar arayıĢına itmiĢtir. Ayrıca kendi coğrafyasında enerji hammaddesine sahip olmayan Türkiye gibi ithalatçı ülkelerin, ihracat yapan ülkelere bağımlılıkları ülkeleri risk altına sokmaktadır. Bu sebeplerden dolayı ülkeler her ülkede bulunabilen ve yenilenebilir enerji kaynağı olan rüzgâr, güneĢ, jeotermal, dalga enerji kaynaklarına yönelmiĢlerdir. Ülkemizde enerji ihtiyacını karĢılamak amacıyla öncelikli olarak HES'ler yapılmıĢtır ve halen yapılmaya devam etmektedir. Bunun bir örneği de Tunceli il sınırları içinde yer alan Munzur Vadisi Milli Parkı içine ve Munzur Nehri üzerine yapılacak olan altı adet baraj ve sekiz adet HES'ten oluĢan ―Munzur Nehri Projeleri‖dir. ÇalıĢmamızda yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verilmesinin ve baraj projelerinden vazgeçilmesinin gerekliliği üzerinde durulmuĢ, dünyadaki baraj projelerinden örnekler verilmiĢtir. Bu çalıĢma ile flora ve fauna çeĢitliliği açısından eĢine az rastlanır bir park olan Munzur Vadisi Milli Parkı'na yapılacak barajların hangi olumsuz sonuçları doğuracağına ulaşılmıştır.

The increase of population in the world, along with the development of technology and industry every day, has highlighted the need for energy. Since the industrial revolution, the need of energy has been trying to solve primarily by generating energy from the ―force of water‖, the sources of energy production has started to diversify because of the continuous increase in need. In order to meet the need of energy, first Hydroelectric Power Plant (HPP)'s established, Thermal Power Plants which is based on fossil fuels, and Natural Gas Power Plant had been activated. Energy problem trying to be solved in the world, global warming and ozone depletion, have led states to seek new sources. States also do not have energy raw materials in own geography like Turkey, be addicted to importing countries which is a kind of risk about raw materials. For these reason states have turned renewable energy like wind, solar, geothermal, wave energy resources which can be found every country. In Turkey HPP's were made, as a priority in order to meet the energy needs of our country, and still continuous to be made. ―Munzur River Projects‖ is an example of this, which have six dam and eight HPP, in Munzur Valley National Park and on Munzur River. In our study we attach importance to renewable energy sources and emphasized the necessity of abandoning dam projects which are examples of the world. By this study, it was founded negative effects of the Munzur dams on the Munzur Valley National Park which is a rarity park, that in terms of the variety of flora and fauna.