Muhammed İkbal'de benlik felsefesinin unsurları

Abstract

Bu tez, yirminci yüzyılda İslam felsefesine yeni bir ivme kazandıran Muhammed İkbal'in benlik felsefesine dair düşüncelerini konu almaktadır. Muhammed İkbal, İslam Dünyasının içine düştüğü esaret batağından kurtulması için yeni bir insan tipi geliştirmek ister. Şahsiyeti konu alan bir düşünce sistemi geliştirir. İkbal'in benlik görüşü tevhid'i esas alan bir temelde gelişir. İnsan, kendini Allah'a yaklaştırırsa, özgürlüğüne kavuşacak, kendini sınırlayan tüm bağlardan kurtulacaktır. Benlik kendine Peygamberi kılavuz yapacak, Kur'an'ı içselleştirecek, Kâbe'yi kardeşliğin sembolü olarak görecek, kaderciliği reddedecektir. Benliğin güçlenmesine yardımcı olan bazı öğeler vardır. Benlik aşk sayesinde potansiyel bir güce erişirken, arzu sayesinde değişimi, fakr sayesinde yüce gönüllülüğü, cesaret sayesinde kendi varlığını, kalenderlik sayesinde olgun kişiliği, basireti sayesinde sezgiyi, faaliyeti sayesinde diriliği ve sürekli mücadele sayesinde üretme gücünü elde edecektir. Diğer taraftan benliği zayıflatan unsurlarda vardır ve benlik bunlardan uzak durmalıdır. Benlik, yeis'e kapılmamalı, kalbinde korkuya yer vermemeli, kimseden bir şey isteyerek dilencilik yapmamalı, bir vatana bağlanmamalı, köleliğe karşı çıkmalı, ırkçılığı reddetmeli, taklitçilikten uzak durmalı, dünyada olup bitenlere karşı kayıtsız kalmamalıdır. Böylesi kişilerden bir topluluk oluşacak, bu topluluklarda birleşerek devleti meydana getireceklerdir. İnsanlık artık tek kişilik yönetimlerden kurtulmuş, Cumhuriyet yönetimine geçilmiştir. İslam toplumları bir an önce Cumhuriyet rejimine kavuşmalı, halkı yönetime katmalıdır. Bu cumhuriyetler birleşip İslam birliğini meydana getirmelidirler. Müslümanlar tek millettir. Bu millet bilinci ile hareket edilmeli, milli ahlakın gelişmesi sağlanmalı, kadınlar iyi eğitilmeli, okullarda milli bir eğitim verilmeli, çalışma ve emeğin yüceliği, zamanın önemi ve tarih bilinci geliştirilmelidir.

This thesis is concerned with Muhammed Iqbal's thoughts on the philosophy of personality which had given an impetus to Islamic philosophy in the twentieth century. Muhammed Iqbal aimed to create a new type of man in order to liberate Islamic World from servitude. He develops a thought system that takes personality as its subject. Iqbal's view of personality depends on the concept of faith. Once man brings himself closer to God, he will be liberated from all the restricting bonds. This personality will make the prophet its guide, internalize Qoran, see ka'bah as the symbol of brotherhood and will refuse fatalism. There are certain elements that can strengthen personality. Personality will obtain a potential power through love, transformation through desire, merit through destitute, existence through courage, wisdom through modesty, awakening through foresight, liveliness through action and power to produce through constant struggle. On the other hand, there are elements that weaken personality, and man should keep away from them. Personality should not give way to despair, it should not keep fear in the heart, and it should keep away from beggary. It should not be loyal to any one country and it should be against slavery and racism. It should keep away from mimicry and it should not be indifferent to what is going on around the world. Such people will form a community and this community will form a state. Thus, mankind will be freed from autocracy and will be ruled by Republic. Islamic societies should embrace republican regime where people take part in administration. And these republics should come together and form a united Islamic world. Muslims are a single nation. They should act with a national conscience, develop national ethics and educate women well. A national education should be provided at schools, labour should be admired and significance of time and history should be given.