İçsel büyüme modelleri çerçevesinde Türkiye'de ekonomik büyümenin yapısal dönüşümü

Abstract

Ekonomik büyüme teorisi her iktisat okulunun araştırdığı güncelliğini sürekli koruyan bir konudur. Bu yönüyle ekonomik büyüme yaşayan bir kavramdır. Büyüme teorileri iktisat literatürüne paralel olarak gelişme göstermekte ve bu teoriler ülkelere büyüme için yeni ipuçları sunmaktadır. İçsel büyüme modellerinin neoklasik büyüme modellerine yönelttiği eleştiriler, daha çok yakınsama ve hükümet politikalarının etkinliği noktasında olmaktadır. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinin 2001:Q1–2013:Q4 dönemine ait beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini inceleyen Lucas(1988) modeli, teknolojik gelişmenin kamu harcamalarına bağlı olduğunu değerlendiren Barro(1990) modeli ve içsel büyüme teorilerinin temeli ve ilkini oluşturan AK modeli çerçevesinde Rebelo (1991) modeli incelenmiştir. Yapılan ampirik test sonuçlarına göre incelenen dönemde Türkiye'de Rebelo (1991) ve Barro (1990) modellerinin geçerli olmadığı, Lucas (1988) modelinin ise geçerli olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sabit sermaye yatırımlarının büyümeye katkısının gösterilememesinin nedeni verimli olmayan kaynak kullanımı ve incelenen dönemde gerçekleşen ekonomik krizlerdir. Modellerde işgücü niteliği büyüme için kilit faktör konumundadır. İşgücü niteliğinin artırılması için ise eğitimin ve ileri teknoloji içeren sermaye mallarına yatırım yapılması gerekmektedir.

Economic Growth is a historical, current and alive issue for all economic schools. Economic growth theories and models have improvements parallel to economy literature and always try to suggest best politics for economic development to the policy makers. Endogenous growth theories critics classical economic theories in two main aspects. These are convergence and government policies. In this study, endogenous growth theories validity will be checked in Turkey for the period from 2001:Q1 to 2013:Q3. Lucas (1988) model will be considered in order to observe the human capital effects on the growth, Barro (1990) model will be considered in order to observe the government expenditures on economic growth and lastly Rebelo (1991) model will be considered in order to observe the fixed capital investments effects on economic growth. According to the empirical tests applied in the selected period for Turkey, only Lucas (1988) growth model is valid, Rebelo (1991) and Barro (1990) models are invalid due to the results. In that parallel, economic crises and inefficient usage of sources are supposed to be the main reasons that results invalidity of fixed capital investments on economic growth. Human capital seems to be the main engine of growth for Turkey in the selected period. To increase the human capital it is necessary to spend more sources on education and to invest in the fixed capital that has high technology.