Klasik gitar öğretiminin makamsal içerikli etüt ve eserlerle uygulanabilirliği

Abstract

Bu araştırmanın amacı; "Eşit tampere sisteme uyarlanmış Türk müziği makamlarıyla yazılan etüt ve eserlerden oluşan bir repertuarla klasik gitar öğretimi ve uygulaması mümkün müdür?" sorusunun cevabını araştırmaktır. Araştırmanın modeli, karma yöntem dâhilindeki ardışık açıklayıcı strateji ve aynı zamanda nicel baskın olarak şekillendirilmiştir. Araştırmanın bilimsel tabanına ve konusuna yönelik verileri toplamak amacıyla yapılan kaynak taramasını takiben öğrencilerle yapılan uygulama süreci için Türk müziği, besteleme ve klasik gitar alan uzmanları denetiminde Hüseynî, Kürdî, Hicâz, Râst ve Nihâvend makamlarının her biri için bir etüt ve bir eser bestelenmiştir. Çalışma grubunu Harran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Programı'nda öğrenim gören yedi bireysel çalgı gitar öğrencisi oluşturmaktadır. Uygulama süreci iki haftalık periyotlar halinde haftada iki ders olarak kurgulanmış ve her iki hafta bitiminde bir diğer makama geçilmiştir. Her makamın ilk haftasında ilgili makama ait teorik ders yapılmıştır. Bu dersler Türk müziği alan uzmanı görüşleri ile yapılmıştır. Söz konusu dersler öncesinde ilgili makama ait bir yazılı sınav yapılıp öğrencilerin bilgi seviyeleri ölçülmüştür. Ders anlatımı bittikten sonra yazılı sınav tekrarlanıp bilgi düzeyi değişimi her soru ve genel puan için ayrı ayrı hesaplanıp ortalamaları saptanmıştır. Uygulama süreci içindeki etüt ve eser değerlendirmelerini yapabilmek için klasik gitar alan uzmanları ile görüşmeler yapılarak "Performans Değerlendirme Formu" oluşturulmuştur. Uygulama sürecinde öğrenciler tarafından seslendirilen toplamda beş etüt ve beş eserin ön test ve son testlerine ait videolar farklı üniversitelerde görev yapan altı klasik gitar alan uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. Uygulayıcı tarafından herhangi bir performans değerlendirilmesi yapılmamıştır. Uygulama toplamda on bir hafta sürmüştür. Uygulama süreci bitiminde çalışmayla ilgili öğrencilerin görüşlerini almak için alan uzmanı görüşleri alınarak yarı yapılandırılmış bir form hazırlanmış ve altı soruluk bir görüşme yapılmıştır. Görüşmelerin sonuçları içerik analizi yapılarak oluşturulan temalar dâhilinde değerlendirilmiştir. Uygulama sonuçlarına bakıldığında; teorik sınavların ön test ve son testlerinde büyük bir artış gözlenmiştir. Performansların değerlendirmelerinde; puanlayıcılar arası uyuşum düzeyinin Kendall's W testine göre yüksek bir uyum gösterdiği, etüt ve eserlerin etki büyüklüklerinin yüksek olduğu ve ön test ve son test puanlarında Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi sonuçlarına göre anlamlı farklılık olduğu ortaya çıkmıştır. Uygulama süreci sonunda öğrencilerle yapılan görüşmelerin tamamının olumlu olduğu ve çalışmayı bu doğrultuda yorumladıkları belirlenmiştir.

The aim of this study is to investigate the answer of the question; "Is it possible to realize the teaching and practice of classical guitar with a repertoire generated from studies and works written with Turkish music makams which was adapted to equal temperament system?" The model of the research was shaped as sequential explanatory strategy within mixed method and quantitative dominant pattern. Following the literature review done for collecting data for the scientific basis and subject of the research, a study and a work was composed for each Hüseynî, Kürdî, Hicâz, Râst and Nihâvend makam under the control of Turkish music, composing and classical guitar experts for the practice process performed with students. The study group is composed of seven individual instrument guitar students from Music Education Program of Fine Arts Department in Faculty of Education in Harran University. The practice process has been organized for two-week periods and two lectures per week; at the end of the two-week period, the other makam period has been started. Theoretical courses have been provided in the first week of each makam. These courses are shaped with the views of the domain experts of Turkish music. Before these courses, a written examination was made in order to examine the knowledge level of the students on related makam. At the end of the lecture, the exam was repeated and the change of knowledge level for each question and general point was calculated separately and their average determined. In order to evaluate the study and the work within the practice period, interviews with classical guitar domain experts have been made and "Performance Evaluation Form" was created. Within the practice period, the videos belonging to pre test and post tests of five studies and five works performed by students have been evaluated by six classical guitar domain experts who work in different universities. Any performance evaluation has been made by the practitioners. The practice lasted a total of eleven weeks. At the end of practice period, in order to take the views of students about the study, the opinions of experts have been taken, a semi-structured form was prepared and an interview composed of six questions was made. Interview results have been evaluated within the created themes via content analysis. When analyzed the application results; a large increase in pre tests and post tests theoretical examinations was observed. In the evaluations of performances; it has revealed that the accommodative levels between scores have shown a high compliance according to Kendall's W test, the effect sizes of studies and works are high and there are significant differences in pre test and post test points according to Wilcoxon Signed Rank Test. At the end of the practice, the views of students are all positive and they interpret the study in this direction.