Aralarında bir ya da birden fazla nitelikte benzerlik bulunan iki şeyden birinin diğerine benzetilmesine teşbih denir. İçinde kıyaslamayı da barındıran teşbih, mecaz içinde yer alan bir sanattır. Teşbih, beraberinde istiâreyi getirmektedir. Sözlük anlamı ödünçleme olan istiâre, teşbih unsurlarından sadece müşebbeh ve müşebbehünbihten birinin söylenmesiyle yapılır. Bu çalışmada, Mesîhî Dîvânı'ndaki gazellerin incelenerek, teşbih ve istiârelerin tespit ve tahlil edilmesi amaçlanmıştır. İnceleme sonucunda, teşbih unsurlarından birinin veya birkaçının bulunup, bulunmamasına göre teşbihler içerisinden 178 mufassal teşbih, 81 müekked teşbih, 40 mücmel teşbih, 461 belîğ teşbih; vech-i şebeh itibariyle müşebbeh ve müşebbehünbihin üstünlük derecesine göre teşbihler içerisinden 16 maklûb teşbih; vech-i şebehin özelliklerine göre teşbihler içerisinden 59 temsilî teşbih; müşebbeh ve müşebbehünbihin tek veya çok olmasına göre teşbihler içerisinden 16 melfûf teşbih, 11 mefrûk teşbih, 11 teşbih-i cem, 24 teşbih-i tesviye tespit edilmiştir. Lafzın tek veya çok oluşuna göre istiâreler içerisinden 49 mutlak açık istiâre, 51 mücerred açık istiâre, 34 müreşşah açık istiâre, 211 kapalı istiâre ve 7 çift katmanlı istiâre tespit edilmiştir.
Similie is to liken something to another that has more than one similarity. Similie, which includes comparison in it is an art in metaphor. With similie there should also be figure of speech. Similie (also named borrowing) happens while using one of the features such as semblable and to be semblabled. The aim of this study is to find out and analyze the similies and metaphors in the Ode of Mesîhî's Dîvân. After the research we have found 178 mufassal similie, 81 muekked similie, 40 mucmel similie, 461 belîğ similie according to the appearance of some elements of similie or not; according to vech-i şebeh (emulation channel) the degree of their qualities we found out 16 maklûb similie; 59 temsilî similie according to the features of vech-i şebeh (emulation channel), according to the semblables and to be semblables being one or more 16 melfûf similie, 11 mefrûk similie, 12 cem similie and 24 tesviye similie. According to the lexis being one or more we have found out 49 mutlak open metaphor, 51 mucerred open metaphor, 34 mureşşah open metaphor, 211 close metaphor and 7 bilayer metaphor.
