Türkiye'de ticari liberalizasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi: Ampirik bir analiz

Abstract

1980'li yıllarda küreselleşme süreci ile ortaya çıkmaya başlayan liberal politikalar, pek çok ülkeyi etkisi altına almıştır. Özellikle ekonomik alanda etkileri hissedilen küreselleşme olgusu, liberalizasyon olgusunu, liberalizasyon ise ticari liberalizasyon kavramını ortaya çıkarmıştır. Teorik temelleri köklü bir geçmişe dayanan ticari liberalizasyon düşüncesi, özellikle 1970li yılların başında Bretton-Woods sisteminin çöküşü ile önem kazanmış, 1980li yılların ikinci yarısı ve 1990'lı yıllar içerisinde tüm dünyaya yayılmıştır. Bu çalışmanın amacı yaşanan küreselleşme süreciyle birlikte ticari liberalizasyonun Türkiye'nin ekonomik büyümesi üzerindeki etkilerini incelemektir. Türkiye ekonomisinde uygulanan ticari liberalizasyon politikalarının ekonomik büyüme oranları üzerinde yol açtığı etkiler, yıllık veriler ile incelenmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde öncelikle ticari liberalizasyon kavramsal olarak ele alınmış sonrasında ticari liberalizasyona yönelik teorik yaklaşımlar açıklanmış ve ticari liberalizasyonun ekonomik büyümeyi etkileme yolları değerlendirilmiştir. İkinci bölümde Türkiye ekonomisinde ticari liberalizasyona yönelik yapılan reformlar ele alınmış ve bu yeniliklerin meydana getirdiği sonuçlar üzerinde durulmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise Türkiye Ekonomisine ait 1995-2015 dönemlerine ait ticari dışa açıklık oranının ekonomik büyüme üzerinde etkisi incelenmiştir. Serilerin durağanlığını incelemek için Dickey-Fuller (1979) birim kök testleri yapılmıştır. Vektör Otoregresyon yöntemi ve Granger nedensellik testi ile ticari liberalizasyon düzeyi ile ekonomik büyüme oranları arasındaki ilişki modellenerek elde edilen sonuçlar analiz edilmiştir. Ekonometrik analiz sonucunda ticari liberalizasyon ile ekonomik büyüme arasında pozitif ve çift yönlü bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Ticari Liberalizasyon, Ekonomik Büyüme, Dickey- Fuller Birim Kök Testi, Vektör Otoregresyon Yöntemi, Granger Nedensellik Testi

In the 1980s, liberal policies that emerge in the context of the globalization have effected many countries. Globalization which is effective especially in the economic field has shown up the liberalization concept and also this liberalization has examined the concept of trade liberalization. The idea of trade liberalisation, which has a considerable history of theoretical basis, has become important especially after the collapse of Bretton- Woods system which was present early in 1970s and has emanated all over the world in the second half of 1980s and in 1990s. The aim of this study is to investigate the effects of trade liberalization with the globalization process. This study examines the effects of trade liberalization policies on economic growth in Turkish economy by using annual data. This study is composed of three main parts. In the first part, firtsly the trade liberalization has been expressed conceptually after that, theoretical approachest to trade liberalization has been described and channels of trade liberalization affect economic growth has been evaluated. In the second part; trade liberalization oriented reforms in the Turkish economy has been discussed and the results brought by these reforms has been focused on. In the last part of the study, the effect of the trade openness rate of 1995- 2015 on the economic growth of the Turkey economy was examined. Dickey-Fuller (1979) unit root test was performed to examine the stability. Following by the relationship between level of trade liberalization and economic growth with Vector Autoregression Method and Granger Causality test with were modelled the finding which has been analyzed. As a result of the econometric analysis, a pozitif and bidirectional relationship between trade liberalization and economic growth has been detected. Keywords: Trade Liberalization, Economic Growth, Dickey-Fuller Unit Root Test, Vector Autoregression Method, Granger Causality Test