Bireysel iş yapılandırmanın temel benlik değerlendirmesi ve yenilikçi işgören davranışlarına etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma

Abstract

21'inci yüzyılın ilk çeyreğini tamamlamak üzere olduğumuz bu günlerde, küresel çapta ekonominin üretim ekonomisinden daha çok bilgi odaklı ekonomiye dönüştüğünü ve bunun ise işleri artık çok daha belirsiz, dinamik ve karmaşık hale getirdiğini söyleyebiliriz. Bu dönemde işverenler çalışanlarının daha proaktif olmasını ve iş ve görev tanımları ötesinde inisiyatif kullanabilmesini arzulamaktadır. İşte bu noktada bireylerin kendi inisiyatifleri ile işleri yukarıdan aşağıya değil de aşağıdan yukarıya yapılandırmaları olarak tanımlanan bireysel iş yapılandırma (job crafting) çok büyük önem kazanmaktadır. Bu bağlamda bireysel iş yapılandırmanın, temel benlik değerlendirmesi ve yenilikçi işgören davranışlarına olan etkisini saptamak çalışmamızın temel amacını oluşturmaktadır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bireysel iş yapılandırma konusu, ikinci bölümde temel benlik değerlendirmesi ve yenilikçi işgören davranışları konuları teorik olarak incelenmektedir. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise bireysel iş yapılandırmanın, temel benlik değerlendirmesi ve yenilikçi işgören davranışlarına etkisi incelenmiştir. Araştırmamızın örneklemini Ankara, İzmir ve İstanbul'da çalışan 390 mühendis oluşturmaktadır. Veriler anket formu ile toplanmış ve istatistiki yöntemler ile analiz edilmiştir. Ölçeklerin yapısal geçerliliğini test etmek için doğrulayıcı faktör analizi, hipotezlerin test edilmesinde ise regresyon analizi ve bootstrap tekniği tercih edilmiştir. Araştırma kapsamındaki ilişkiler incelendiğinde bireysel iş yapılandırmanın, temel benlik değerlendirmesi ve yenilikçi işgören davranışları ile ilişkisinde olumlu ve anlamlı bir ilişki ve pozitif yönlü etki tespit edilmiştir. Aracılık ilişkisine bakıldığında ise temel benlik değerlendirmesinin yenilikçi işgören davranışlarına etkisinde bireysel iş yapılandırmanın alt boyutları olan yapısal iş kaynaklarını artırma, sosyal iş kaynaklarını artırma ve meydan okuyucu iş taleplerini artırmanın tam aracılık rolü bulunmuştur. Engelleyici iş taleplerini azaltmanın temel benlik değerlendirmesinin yenilikçi işgören davranışlarına etkisinde aracılık rolü bulunamamıştır. Yapılan analizler sonucunda bireysel iş yapılandırmanın, temel benlik değerlendirmesi ve yenilikçi işgören davranışları ile olan ilişkisi ve etkisi belirlenmiş ve çalışmamız amacına ulaşmıştır.

Nowadays, as we are about to complete the first quarter of the 21st century, we can say that the global economy has transformed from a production economy to knowledge-oriented economy, which makes things much more uncertain, dynamic and complex. In this period, employers desire their employees to be more proactive and to be able to take initiative beyond job and job descriptions. At this point, job crafting, which is defined as bottom-up rather than top-down structuring by individuals on their own initiative, becomes very important. In this context, determining the effect of job crafting on core self evaluation and innovative work behaviors constitutes the purpose of our study. Our study consists of three parts. In the first part Job crafting, in the second part core self evaluation and innovative work behaviors issues are examined theoretically. In the third and last part of the study, the effect of job crafting on core self evaluation and innovative work behaviors was examined. The sample of our research consists of 390 engineers working in Ankara, İzmir and İstanbul. The data was collected with a questionnaire form and analyzed by statistical methods. Confirmatory factor analysis was used to test the structural validity of the scales and regression analysis and bootstrap technique were used to test the hypotheses. When the relationships within the scope of the study were examined, a significant and positive relationship and positive effect were found in the relationship between job crafting, core self evaluation and innovative work behaviors. When we look at mediation relationship, the sub-dimensions of job crafting, increasing structural job resources, increasing social job resources and increasing challenging job demands found a full mediating role in the effect of core self evaluation on innovative work behaviors. There was no mediating role in the effect of core self evaluation decreasing hindering job demands on innovative work behaviors. As a result of the analysis, the relationship between job crafting, core self evaluation and innovative work behaviors was determined and our study reached its purpose.