İç kontrol sisteminin kurumsal yönetim üzerindeki etkileri: BIST kurumsal yönetim endeksi kapsamındaki şirketlerde uygulama

Abstract

Uluslararası sermaye hareketlerinin hız kazanmaya başlaması, dünya çapında yaşanan finansal krizler ve ardı ardına meydana gelen şirket skandalları gibi pek çok nedenden dolayı Dünya'da finansal istikrarın tekrar sağlanabilmesi ve kamuoyunun piyasalara olan güveninin yeniden inşa edilebilmesi için başta Avrupa olmak üzere Dünya çapında pek çok önlem alma gereği duyulmuştur. Yaşanan gelişmelerle birlikte kurumsal yönetim ve iç kontrol kavramları adından daha fazla söz ettiren kavramlar olmuştur. Kurumsal yönetim adillik, şeffaflık, hesap verilebilirlik ve sorumluluk sacayakları üzerine kurulu bir yönetim felsefesidir. İç kontrol ise işletmenin amaçlarına ulaşabilmesi, işletme varlıklarının korunması, mevzuata uyum, finansal tabloların doğruluğu ve hata, hile ve usulsüzlüklerin önüne geçilmesi gibi pek çok konuda makul güvence veren bir süreçtir. Etkin işleyen bir iç kontrol sisteminin kurumsal yönetim uygulamalarına hizmet edeceği muhakkaktır. Bu çalışma ile BIST Kurumsal Yönetim Endeksi kapsamındaki şirketlerin iç kontrol sistemleri incelenerek kurumsal yönetim anlayışının başarısında iç kontrol sisteminin yerini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla BIST Kurumsal Yönetim Endeksine dahil şirketlerin Yönetim Kurulu Başkan / Yönetim Kurulu Üyeleri, Genel Müdür / Genel Müdür Yardımcıları, İç Denetçi ve Denetim Komitesi Üyelerine anket çalışması yapılmıştır. Çalışmanın yapıldığı tarihte BIST Kurumsal Yönetim Endeksine dahil 49 şirket bulunmakta olup, 38 şirketten analizde kullanılabilecek veri elde edilmiştir. Yapılan analizler ile iç kontrolün beş bileşeni ve kurumsal yönetim ilkelerine uyum notları arasındaki ilişki test edilmiştir.

Because of many reasons such as increasing speed of international capital movements, financial crises that lived all around the world and company scandals that happened in succession, various precaution needs occured all over the world, initially Europe in order to redeal the financial stability in world and reconstruct the confidence of public opinion to markets. With the developments lived, corporate governance and internal control system became the concepts that make their marks more. Corporate governance is a management philosophy that is based upon equity, transparency, accountability and responsibility principles. As for, internal control is a process that gives reasonable guarantee regarding many issues such as management's reaching its aims, protection of the management's assets, legislative harmonization, accuracy of the financial statements, avoiding errors, cheats and irregularities. An operationally efficient internal control system will surely give service to corporate governance applications. With this study, determining the place of internal control system in the success of corporate governance conception is aimed by investigating internal control systems of companies in the scope of BIST corporate governance index. For this purpose, a survey study is made to chairman of the executive board / board of director members, general director / assistant of general director, internal controller and audit committee members of the companies in the scope of BIST corporate governance index. At the date that the study is made, there were 49 companies in the scope of BIST corporate governance index and data that can be used in analysis was obtained from 38 companies. With the analyses made, the relation between five components of internal control and conformity scores of companies to corporate governance principles is tested.