İş güvenliği algısının motivasyona etkisinde kültür boyutlarının aracılık rolü: bir araştırma

Abstract

"İş güvenliği algısının motivasyona etkisinde kültür boyutlarının aracılık rolünün etkisini" belirlemek amacıyla yapılan çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır. "İş Güvenliği Algısı" başlıklı birinci bölüm; İş Sağlığı ve Güvenliği, Güvenlik Algısı, İş Güvenliği Algısı, Güvenlik İklimi, Güvenlik Kültürü ile Kültür ve İş Güvenliği İlişkisi kısımlarından oluşmaktadır. Araştırmanın ikinci bölümü "Motivasyon" başlığını taşımaktadır. Bu bölümde; Motivasyonun Tanımı ve Özellikleri, Motivasyonun Amacı ve Önemi, Motivlerin Tanımı ve Türleri, Motivasyon Teorileri, Motivasyon Araçları, Motivasyon- İş Sağlığı ve Güvenliği Algısı İlişkisi ile Kültür ve Motivasyon İlişkisi kısımlarından oluşmaktadır. Araştırmanın "Kültür Boyutları" başlıklı üçüncü bölümünde ise; Kültürün Tanımı, Kültürün Oluşması, Kültürün Özellikleri ve çeşitleri, Hofstede'nin kültür boyutları, Kültürün Motivasyon ve İş Güvenliği Kavramıyla İlişkisi irdelenmektedir. Dördüncü Bölüm ise; "Araştırma" başlığını taşımaktadır. Araştırma konusuna ilişkin yapılan teorik incelemeler ışığında "iş güvenliği algısının motivasyona etkisinde kültür boyutlarının aracılık rolünün etkisini ve değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerini" incelemek çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda 'aracılık ilişkisi analiz' yöntemine uygun şekilde yapısal analizi hedefleyen araştırma Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından sertifika almış 394 iş güvenliği uzmanından elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ile birlikte t-testi, anova testi, korelasyon, regrasyon ve aracılık rolünü belirlemeye yönelik yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; 'aracılık ilişkisi analiz' yöntemine uygun şekilde yapılan yapısal analizler sonucunda; "İş güvenliği algısının; motivasyonun bağlanma boyutuna etkisinde kültürün dişilik-erillik ve bireycilik-toplumculuk boyutunun aracılık rolü bulunmuşken; motivasyonun düşünme boyutuna etkisinde kültürün güç mesafesi, dişilik-erillik ve bireycilik-toplumculuk boyutunun aracılık rolünün olduğu" görülmüştür. Son olarak iş güvenliği algısının motivasyonun güç boyutuna etkisinde ise kültürün güç mesafesi, dişilik erillik ve bireycilik-toplumculuk boyutlarının aracılık rolü olduğu" gözlemlenmiştir. Diğer yandan "iş güvenliği algısının; motivasyonun başarı boyutu üzerindeki etkisinde kültür boyutlarının aracılık rolü etkisinin olmadığı" görülmüştür. Anahtar kelimeler: iş güvenliği algısı, motivasyon, kültür

This study, which was conducted to determine the mediating role of cultural dimensions in the effect of occupational safety perception on motivation, consists of four parts. The first chapter titled "Perception of Occupational Safety" consists of occupational health and safety, perception of safety, perception of occupational safety, safety climate, safety culture and relationship between culture and occupational safety. The second part of the research is titled "Motivation". In this chapter; definition and characteristics of motivation, purpose and importance of motivation, definition and types of motivations, theories of motivation, motivation tools, relationship between motivation-occupational health and safety perception, and culture and motivation are investigated. In the third part of the research titled "Cultural Dimensions"; the definition of culture, the formation of culture, the characteristics and types of culture, Hofstede's cultural dimensions, the relationship between culture and the concept of motivation and occupational safety are examined. The fourth part is; It is titled "Research". In the light of the theoretical studies on the research subject, the aim of the study is to examine the mediating role of culture dimensions in the effect of occupational safety perception on motivation and the causality relations between the variables. In this context, the research aiming at structural analysis in accordance with the 'mediation relationship analysis' method was carried out with the data obtained from 394 occupational safety experts who were certified by the Ministry of Labor and Social Security. In the analysis of the data, t-test, anova test, correlation, regression and structural equation model to determine the mediation role were used together with descriptive statistics. As a result of the analyzes made in accordance with the 'mediation relationship analysis' method; the masculinity-femininity and individualism-collectivism dimensions of culture had a mediating role on the effect of perception of occupational safety to motivation on attachment dimension; It has been seen that the power distance, femininity-masculinity and individualism-collectivism dimensions of culture have a mediating role in the effect of perception of occupational safety on the thinking dimension of motivation. Finally, it has been observed that the power distance of culture, femininity, masculinity and individualism-collectivism dimensions have a mediating role in the effect of occupational safety perception on the power dimension of motivation. On the other hand, it has been observed that the cultural dimensions do not have a mediating role in the effect of perception of occupational safety on the achievement dimension of motivation. Keywords: occupational safety perception, motivation, culture