Geleneksel duvar halılarının resimlerde yorumlanması

Abstract

İnsanoğlu, anlama, anlamlandırma ve üretici özellikleri ile farklı öğeleri ve düşünceleri birbiriyle ilişkilendirerek yeni bir yapı veya düşünce ortaya çıkarabilme yetisine sahiptir. Bu durum, hayatın her alanında olduğu gibi sanatta da böyledir. Sanatçı, farklı kültürlere, disiplinlere, alanlara ya da kavrama özgü bir yapıyı, düşünceyi ya da anlamı, bağımsız olanla harmanlaması ile yeni anlamlar ve yapılar oluşturarak yapıtlar üretebilir. Bu çalışmanın amacı, geleneksel duvar halıları kullanılarak resimsel uygulamalar oluşturmak ve bu bağlamda sanat adına çıkarımda bulunmaktır. Bu çalışmada, farklı kaynaklardan literatür taraması yapılmış olup, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu süreçte, elde edilen bilgiler doğrultusunda tez kapsamında oluşturulan çalışmaların, sanata yansıyan örnekleri ele alınarak ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, tez çalışmasının oluşturulmasında, problem durumu, amaç, önem, yöntem gibi başlıklara değinilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümde, tez kapsamında yapılan çalışmalarla ilgili olan bir takım araştırmalara ve incelemelere yer verilmiştir. Dördüncü bölümde ise, betimsel analiz yöntemi kullanılarak tez kapsamında yapılan resimlerin çözümlemelerine yer verilmiştir. Bu bölümde, tez kapsamında yapılan araştırmalar ve incelemeler ile varılan sonuçlar üretilen resimlerin çözümlemeleri ile somutlaştırılmıştır. Dördüncü bölümde, lisans öğrenimi sırasında 6, lisansüstü eğitimi sırasında 6, tez aşamasında ise 10 olmak üzere oluşturulan 22 adet resim aşamalı olarak açıklanmıştır. Resimlerin oluşum sürecinin başında, tüy dokusundan faydalanılmıştır. Sonrasında halı ve kilim nesnelerinden faydalanılarak kompozisyonlar oluşturulmuş ve resim yüzeyine uygulanmıştır. Son aşamada ise lisans döneminin son uygulaması olan resim yüzeyinde ilk duvar halısı denemesi yapılmıştır. Bu denemenin ardından lisansüstü eğitimi boyunca bu resmin versiyonu olan bir dizi resim oluşturulmuştur. Tez aşamasında yapılan çalışmalarda, Anadolu'nun popüler desenli duvar halıları konu edilmiştir. Bu halıların konu tasvirleri incelenerek, zihinde çağrıştırdığı anlamlar ve ilişkiler doğrultusunda benzer anlamlar barındıran başka bir nesne, resim yüzeyinde birlikte kullanılmıştır. Böylece nesneler arasında ortak ve yeni bir anlam oluşturulmuştur. Kullanılan nesnelerde kopyanın ötesine geçerek uygulamadaki farklılıklar ve oluşturulan anlamlarla resimsel dil oluşturulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, duvar halılarının renk ve motiflerinin zengin görüntüsü ile halıların konu içeriğinden faydalanılarak resimler üretilebileceği saptanmıştır.

Human beings have the ability to create a new structure or thought by associating different elements and thoughts with their understanding, making sense and productive features. This is the case in art as in all areas of life. The artist can produce artworks by creating new meanings and structures by blending a structure, thought or meaning specific to different cultures, disciplines, fields or concepts with an independent one. The aim of this study is to create pictorial applications using traditional tapestries and to make inferences in the name of art in this context. In this study, literature review was made from different sources and qualitative research method was used. In this process, it has been tried to reveal the examples of the studies created within the scope of the thesis in the direction of the information obtained, by considering the examples reflected in the art. This study consists of four parts. In the first chapter, factors such as problem situation, purpose, importance and method were mentioned in the formation of the thesis study. In the second and third chapters, some researches and examinations related to the studies carried out within the scope of the thesis are included. In the fourth chapter, the analysis of the pictures made within the scope of the thesis by using the descriptive analysis method is given. In this section, the conclusions reached with the researches and examinations carried out within the scope of the thesis are embodied by the analysis of the produced pictures. In the fourth chapter, 22 pictures, 6 during undergraduate education, 6 during postgraduate education, and 10 at the thesis stage, are explained in stages. At the beginning of the creation process of the paintings, feather texture was used. Afterwards, compositions were created by using carpet and rug objects and applied to the painting surface. In the last stage, the first tapestry experiment was carried out on the painting surface, which was the last application of the undergraduate period. After this experiment, a series of pictures, which are versions of this picture, were created during postgraduate education. In the studies carried out at the thesis stage, the popular patterned tapestries of Anatolia were the subject. By examining the subject descriptions of these carpets, another object with similar meanings was used together on the painting surface in line with the meanings and relationships it evokes in the mind. Thus, a collective and new meaning was created between objects. It has been tried to create a pictorial language with the differences in the application and the meanings created by going beyond the copy in the objects used. As a result, it has been determined that the rich image of the colors and motifs of the tapestries and the pictures can be produced by making use of the subject content of the carpets.