Dil, ait olduğu toplumun maddi ve manevi unsurlarını geleceğe aktarırken toplumun tüm özelliklerini yansıtır, değiştirir ve zamanla toplumun gelişimine katkı sağlar. Fakat dilin içerisinde yer alan söz dizimsel kuralların değişmesi, unsurlar ve fonetik değişmeye göre daha zordur. Bu nedenle, söz dizimi üzerine yapılan çalışmalar birbirinden farklı değerlendirmelere ve görüş ayrılıklarına sebep olmuştur. Dilin kurallarının en güzel ifade edildiği alan kuşkusuz edebi metinlerdir. Edebi metinlerde yer alan söz dizimi unsurlarının incelenmesi neticesinde Türkçenin cümle yapısının rastgele oluşmadığı, aksine belirli kurallar çerçevesinde meydana geldiği görülmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Sait Faik Abasıyanık'ın eserlerinden seçilmiş bazı hikâyeleri, cümlenin ögeleri ve yapısına göre cümle çeşitleri içerisinde incelenerek veri elde etmektir. Çalışmada Leyla Karahan'ın cümle türleri üzerine yapmış olduğu tasnif esas alınmıştır. Aynı zamanda söz dizimi alanındaki diğer kaynaklarda incelenmiştir. Hikâyelerde yer alan söz dizimi kuralları kaynak tarama yöntemiyle tespit edilmiştir. Çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Bu çalışmanın giriş kısmında, Sait Faik Abasıyanık'ın eserlerinden seçilmiş bazı hikâyelerin cümle çeşitleri içinde incelenmesiyle elde edilen verilerin amacı ve kapsamı, yazarın hayatı, edebi kişiliği ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Birinci ve ikinci bölümde cümle, cümlenin ögeleri ve yapılarına göre cümle çeşitleri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde Sait Faik'in hikâyelerinden seçilen cümleler, yapısına göre cümle çeşitleri başlığı altında sınıflandırılarak cümlenin ögelerine ayrılmıştır. Sonuç ve değerlendirme kısmında elde edilen veriler tablolar ve grafikler üzerinde gösterilmiş, ulaşılan bütün veriler değerlendirilerek Sait Faik Abasıyanık'ın hikâyelerinde Türk dilini etkin şekilde kullandığı ve kendine has bir üslup geliştirdiği anlaşılmıştır. Tespiti yapılan söz dizimi özellikleri, incelenen örnekler ve elde edilen sayısal veriler, Türkçenin söz dizimi üzerine yapılan çalışmalara katkı sağlamak amacıyla incelenmiştir. Anahtar Sözcükler: Sait Faik Abasıyanık, Cümle, Cümlenin Ögeleri,Yapı Bakımından Cümle Çeşitleri.
While transferring the material and spiritual elements of the society to which it belongs, language reflects and changes all the characteristics of the society and contributes to the development of the society over time. However, it is more difficult to change the syntactic rules in the language than to change the elements and phonetics. For this reason, studies on syntax have led to different evaluations and differences of opinion. The field in which the rules of language are most beautifully expressed is undoubtedly literary texts. As a result of the examination of the syntax elements in literary texts, it is seen that the sentence structure of Turkish does not occur randomly, but on the contrary, it occurs within the framework of certain rules. In this direction, the aim of the study is to obtain data by examining some stories selected from the works of Sait Faik Abasıyanık in sentence types according to the elements and structure of the sentence. In the study, Leyla Karahan's classification on sentence types was taken as basis. It has also been studied in other sources in the field of syntax. The syntax rules in the stories were determined by the source scanning method. The study consists of an introduction and three parts. In the introduction part of this study, the purpose and scope of the data obtained by examining some stories selected from the works of Sait Faik Abasıyanık in sentence types, the author's life, literary personality and works were given information. In the first and second part, information is given about the sentence, the elements of the sentence and the types of sentences according to their structure. In the third part, the sentences selected from Sait Faik's stories are classified under the heading of sentence types according to their structure and divided into the elements of the sentence. The data obtained in the conclusion and evaluation part were shown on tables and graphs, and all the data obtained were evaluated and it was understood that Sait Faik Abasıyanık used the Turkish language effectively in his stories and developed a unique style. The syntax features identified, the samples examined and the numerical data obtained were examined in order to contribute to the studies on the syntax of Turkish. Keywords: Sait Faik Abasıyanık, Sentence, Elements of the Sentence, Types of Sentences in terms of Structure.
