Ortaokul bilimsel araştırma proje etkinliklerinin Türkiye yeterlilikler çerçevesi yetkinlikleri açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada; 4006-TÜBİTAK bilim fuarı çalışmaları ile Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi anahtar yetkinlikleri arasındaki ilişkileri ortaya koymak, fuar sürecini değerlendirmek amaçlanmıştır. Eş zamanlı çeşitleme deseninde karma bir yöntemle yürütülen çalışmada, nicel boyutta kullanılan nedensel karşılaştırma deseni, nitel boyutta durum çalışması deseni ile desteklenmiştir. Adıyaman ilinde 2021 yılında bilim fuarı etkinliği düzenleyen 20 devlet okulunda proje geliştiren 864 öğrenci ve 187 danışman öğretmen nicel süreçte tabakalama yöntemiyle; bu örneklemde 20 öğrenci ve 20 öğretmen nitel süreçte amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ve maksimum çeşitlilik örnekleme teknikleri ile belirlenmiştir. Araştırmacı tarafından hazırlanan öğrenci ve öğretmen görüşleri anketleri ile toplanan nicel veriler frekans-yüzde ve kay-kare bağımsızlık testleriyle analiz edilirken, nitel veriler; yarı yapılandırılmış öğrenci ve öğretmen görüşme formları ile toplanıp betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Nicel bulgularda; bilim fuarı süreci öğrenci ve öğretmenler tarafından Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi yetkinliklerine ilişkin tüm alanlarda ve ilgili becerilerde öğrencilere önemli katkılar sağlayan destekleyici bir etkinlik olarak değerlendirilmiştir. Öğrenci görüşlerinde yetkinlikler için; "inisiyatif alma ve girişimcilik algısına" yönelik katkılar, beceriler için ise; "düşüncelerini sözlü olarak ifade etmeye ve okul içerisindeki etkinliklere katılma isteğini arttırmaya" yönelik katkılar dikkat çekmektedir. Öğretmen görüşlerinde yetkinlikler için; "anadilde iletişimde", becerilerde ise "takım çalışması alışkanlığı kazandırmada" sağlanan katkılar ön plana çıkmaktadır. "Yabancı dilde iletişimde" ise diğer alanlara göre daha düşük katkılar ortaya koyulmuştur. Öğrenci görüşlerinde cinsiyet değişkenine göre yapılan karşılaşırmalarda; "anadilde iletişim", "öğrenmeyi öğrenme", "sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yeterlilikler" ile "inisiyatif alma ve girişimcilik algısı" alanlarında bazı becerilerde tespit edilen anlamlı farklar ile kız öğrenciler daha olumlu yaklaşım sergilemiştir. Sınıf düzeyine göre yapılan karşılaştırmalarda "yabancı dilde iletişim", "dijital yetkinlikler", "öğrenmeyi öğrenme", "sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yeterlilikler" ile "kültürel farkındalık ve ifade" alanlarında bazı maddelerde görüş farklarının anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmış, 5. ve 6. sınıf düzeyinde daha olumlu görüşler ortaya koyulmuştur. Proje alanında ise "öğrenmeyi öğrenme" ile "inisiyatif alma ve girişimcilik algısı" dışında tüm yetkinliklerde bazı maddelerde görüş farklarının anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen görüşlerinde cinsiyet değişkeninde sadece "yabancı dilde iletişim"de anlamlı fark görülmüştür. Branş değişkenine göre "anadilde iletişim" ve "kültürel farkındalık ve ifade" dışında tüm alanlarda bazı becerilerde görüşlerin istatistiksel açıdan anlamlı bir şekilde değiştiği saptanmıştır. Bu maddelerde sayısal alan öğretmenlerinin daha olumlu görüşleri ön plana çıkmaktadır. Görev alma sayısı değişkenin ise görüşlerde anlamlı bir etkisi saptanmamıştır. Nitel bulgularda öğrencilere katkıların Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi yetkinlikleri ile örtüştüğü, nicel sonuçların desteklendiği görülmüştür. Öğretmenlerde; mutluluk, özgüven ve mesleki doyum gibi kişisel ve mesleki katkılar; iş birliği, sosyalleşme gibi olumlu etkiler görülmüştür. Bilim fuarında görev alma amacında; öğrenciler, kendini geliştirme, topluma fayda amacı ve bilimsel merak duygusuyla, öğretmenler ise, daha çok öğrencilere katkı sağlamak için görev almıştır. Eksiklikler ve sorunlarda; organizasyon, sunum alanı, fiziksel imkân yetersizlikleri tespit edilmiş ve öneriler bu doğrultuda yapılmıştır. Araştırmada ulaşılan sonuçlar doğrultusunda, anahtar yetkinlikler ve proje çalışmaları çerçevesinde uygulamalara ve gelecekteki araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

In this study; it's aimed to reveal the relations between the 4006-TUBITAK Science Fair studies and the student competencies of the Turkish Qualifications Framework. The research, in which the Science Fair studies process was also evaluated, was carried out with a mixed method in the variation pattern. The causal comparison pattern used in the quantitative dimension was supported by the qualitative case study method. The research was conducted in 20 public schools in Adıyaman, which organized science fair events in 2021. The sample of the research consists of 864 students who developed projects and 187 teachers who worked as consultants at fair events. While the sample selection was made by the stratification method in the quantitative process, in the qualitative dimension, 20 students and 20 teachers were determined by criterion sampling and maximum diversity techniques from purposive sampling methods. Quantitative data collected by surveys prepared by the researcher, were analyzed with frequency-percentages and chi-square independence tests. Qualitative data collected with semi-structural interview forms were analyzed by descriptive analysis method. According to quantitative findings; students and teachers evaluated the science fair activities as a supportive activity that makes significant contributions to the students for key competencies and related skills of Turkish Qualifications Framework. In student opinions, attention has been drawed that contributions to the perception of initiative and entrepreneurship in competencies, contributions to verbally expressing their thoughts and increasing their willingness to participate in school activities for skills. In teacher opinions, has come to the fore that contributions made in communication in the mother tongue and in gaining the habit of teamwork in skills. On the other hand, compared to other fields in foreign language communication, lower contributions were made in the opinions of students and teachers. In the comparisons made according to gender in student opinions; significant differences has been detected in some skills in the areas of "communication in mother tongue", "learning to learn", "social and civic competences" and "perception of initiative and entrepreneurship" and female students showed a more positive approach. In comparisons made by grade level, it was concluded that there were significant differences of opinion in some items in the fields of "communication in a foreign language", "digital competencies", "learning to learn", "social and civic competences" and "cultural awareness and expression". More positive opinions were revealed at the 5th and 6th grade levels here. In the project area; It has been determined that there are differences of opinion in some items in all competencies except for "learning to learn" and "taking initiative and entrepreneurship perception".In teacher opinions; There was a significant difference in "communication in a foreign language" in gender variable comparisons. In branch comparisons; It was determined that opinions differed statistically in some skills in all areas except "communication in mother tongue" and "cultural awareness and expression". In these items, the more positive opinions of numeracy teachers come to the fore. The variable of the number of assignments did not have a significant effect on the opinions. In the qualitative findings, it was seen that the contributions to the students matched the key competencies, and the quantitative results were supported. In the teachers; Personal and professional contributions such as happiness, self-confidence and professional satisfaction, and positive effects such as cooperation and socialization were observed. In order to take charge; The students took charge with the aim of self-development, benefit to the society and scientific curiosity, while the teachers took on the task to contribute more to the studentsIn deficiencies and problems; organization, presentation area, physical facility deficiencies were determined and suggestions were made in this direction. In line with the results of the research, suggestions were made for applications and future research within the framework of key competencies and project studies.