Bu çalışmada, 14-20. yüzyıllar arasında Türk Edebiyatı'nda yazma/yazışma kuralları ile ilgili bilgi verme gayesiyle yazılmış münşeatların, günümüz Türkçe yazma eğitimi çerçevesinde incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu maksatla, her yüzyıldan en az bir tane olmak üzere, uzman görüşü ile evreni yansıttığı düşünülerek seçilen on sekiz eserde yer alan yazma eğitimi ile ilgili veriler, doküman incelemesi yöntemiyle toplanıp sınıflandırılmıştır. Yazma eğitimi kapsamında değerlendirilebilecek veriler, betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleriyle çözümlenip günümüzde karşılık geldikleri alt başlıklara yerleştirilmiş, iki dönem literatürü arasındaki benzerlik ve farklılıklar tespit edilmiştir. Günümüz yazma eğitimi kuramsal çerçevesi dâhilinde oluşturulan araştırma sorularının cevapları niteliğinde çok çarpıcı bulgular elde edilmiştir. Tarama modelinde hazırlanan bu nitel araştırmada, yazma eğitiminin önemi, zihinsel ve düşünsel kaynakları, temel ilkeleri, metinsellik ölçütleri, anlatım tarzları, anlatım bozuklukları, yazma sürecinin aşamaları, yazılı anlatımın unsurları, yazma yöntem ve teknikleri, yazma eğitiminde yararlanılan metin türleri, yazma modelleri, yazılı anlatımın değerlendirilmesi benzeri bulgulara ulaşılmış, bu yazma eğitimi unsurlarının güncellenebilirliği, Türkçe öğretiminde kullanılıp kullanılamayacağı tartışılmıştır. Ayrıca bugün kullanılmayıp bu eserlerde yer alan yazma eğitimi unsurları da tespit edilmiştir. Bulgulardan hareketle, bilgi verme gayesiyle yazılmış münşeatlarda uygulamaya, kusursuz nesir yazmaya, dolayısıyla bunun kurallarını öğretmeye büyük önem verildiği; yazma eğitiminin, bu eserlerde özel ve resmî yazışmalar üzerinden yürütüldüğü, nitelikli bir yazılı anlatım ürünü ortaya koyabilmenin şartlarına yer verildiği gibi kayda değer sonuçlara ulaşılmıştır. Yine bu alanda sağlanan başarının, bütün bilim dallarında ilerleme sağlayacağına vurgu yapıldığı sonucuna varılmıştır. Çalışmanın dikkate değer sonuçlarından biri de didaktik tarzda yazılmış münşeatlardaki bilgilerin çoğunun günümüzde de geçerliliğini koruduğu, bir kısmının ise güncellenerek yazma eğitiminde kullanılabileceğidir. Bu sonuçlara göre, Türkçe öğretiminde eski eserlerden faydalanılabileceği söylenebilir. Geçmiş ve gelecek arasında köprü görevi üstlenecek olan bu çalışmanın, Türkçe öğretiminin geçmişten aldığı güçle, gelecekte daha ileri seviyelere ulaşmasını sağlamada yeni bir adım oluşturması hedeflenmektedir.
In this study, it was aimed to examine the compositions that written for the purpose of informing about writing/correspondence rules in Turkish Literature between 14-20th centuries within the framework of today's Turkish writting education. For this purpose, the data related to writing education in the eighteen letters selected considering that reflects the universe according to professional opinion and including at least one work from every century were collected and classified by document review method. The data that can be included in the writing education were analyzed by descriptive analysis and content analysis methods and were written as subtitles that corresponded to present-day writing education, and then similarities and differences between two literatures of periods were identified. Striking findings were obtained in the form of answers to research questions created within the theoretical framework of present-day writing education. In this qualitative research that prepared in the scanning model, findings about importance, mental and intellectual resources and basic principles of writing education; textuality criteria; expression styles, expression defects, stages of writing process, elements of written expression, writing methods and techniques, text types used in the writing education, writing models, evaluation of written expression were reached and discussed whether these findings specified in didactic letters can be updated and can be used in teaching Turkish. In addition, the elements of writing education that are not used today but are included in these works were determined. Based on findings, remarkable conclusions were arrived at such as great importance was attached to practise, writing of perfect prose and its rules, writing education was carried out through private and official correspondence in these works, conditions of being able to produce a quality written expression were included in didactic letters. Furthermore, the conclusion arrived at is that the success to be achieved in this field would have been led to progress in all branches of science was emphasized. One of the remarkable results of the study is that most of the knowledge in these works is still valid and some of these can be updated and used in present-day writing education. According to these results it can be said that benefits could be derived from the old works in teaching Turkish. It was aimed that this work which will be a bridge between the past and the future, to create a new step in the way of teaching Turkish to reach higher levels in the future with the power that received from the past.
