Türkiye'de müzik öğretmenlerine verilen hizmet içi eğitimin çeşitli değişkenler açısından analizi ve ihtiyaçlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma; Türkiye'de 2006 - 2021 yıllarını kapsayan dönemde MEB'in müzik öğretmenleri için düzenlediği HİE programlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, HİE programları çerçevesinde müzik öğretmenlerinin alan ile ilgili olan HİE ihtiyaçlarını tespit etme bakımından, nicel ve nitel olgularla yeterli olup olmadığı değerlendirilmiştir. Bunlara ek olarak araştırmada; ülkemizdeki devlet okulları, özel okullar, güzel sanatlar liseleri (GSL) ve bilim sanat merkezlerindeki (BİLSEM) müzik alan öğretmenlerinin HİE'lerle ilgili ihtiyaçlarının yoğunlaştığı hususların (alanlar- konular) ne düzeyde olduğunu, ilgili ihtiyaçların müzik öğretmenlerinin kendi kişisel özelliklerine göre göstermiş olduğu farklılıkları saptamak ve var olan duruma göre çözüm önerileri sunulması amaçlanmıştır. Araştırma farklı bölümlere ayrılmış olup, birinci bölüm, 2006 - 2021 yılları arasındaki 16 yıllık süreçte, MEB'in müzik öğretmenleri için düzenlediği HİE programlarının niceliğini belirlemek amacına yöneliktir. Bu amaca paralel olarak, doküman analizi ile birlikte hizmet içi eğitim programlarının sayısal açıdan müzik öğretmenlerinin ihtiyaçlarına ne derecede ağırlık verildiği ve HİE sayılarının nicel verilerine dayanarak betimlenmesi ile gerçekleştirilmiştir. İkinci bölüm, Türkiye'de MEB'e bağlı olan devlet okulları, özel okullar, güzel sanatlar liseleri (GSL) ve bilim sanat merkezlerindeki (BİLSEM) müzik öğretmenlerinin HİE ihtiyaçlarının yoğunlaştığı alan ve konuların ne derecede olduğunu ortaya çıkararak, öğretmenlerin demografik özelliklerine göre ne tür farklılıklar gösterdiğini tespit etmek amacına yöneliktir. Üçüncü bölüm ise; HİE'lerin gerçekleştirildiği 2006 – 2021yılları arasındaki 16 yıllık süreçte HİE faaliyetlerinde öğretim elemanı olarak görev yapmış olan müzik eğitimcilerinin, HİE faaliyetlerinin niteliği ile ilgili görüşlerinin incelenmesine yöneliktir. Bu bölümde müzik eğitimcileri ile yapılmış olan görüşmeler betimlenerek aktarılmıştır. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak; süreç – sonuç çerçevesi içinde doküman analizi yapılmış, müzik öğretmenlerinin HİE'lerle ilgili olan ihtiyaçlarını belirleyebilmek için "Anket Formu" uygulanmış ve HİE'lerde görev yapmış olan öğretim elemanlarının görüşlerini alabilmek için de "Görüşme Formu" kullanılmıştır. Müzik öğretmenlerine uygulanmış olan ankette, tabakalı örneklem yöntemi kullanılarak Türkiye'deki yedi coğrafi bölgenin farklı gelişmişlik düzeylerine sahip olan 21 ilde yer alan devlet okulları, özel okullar, GSL ve BİLSEM'lerde görev yapan 877 müzik öğretmenine uygulanmıştır. Nicel veriler frekans (f), yüzde (%) ve aritmetik ortalama (Χ) ile gösterilmiş olup, diğer ölçümler için Anova ve t –testi kullanılmış ve demografik özelliklerden kaynaklanan farklılıkların tespiti için de Scheffe Testi uygulanmıştır. Veri setinin istatistiksel olarak anlamlılığını belirlemek için ise .05 anlamlılık düzeyi seçilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular, kendi içlerinde yorumlandıktan sonra birbirleriyle de ilişkilendirilerek yeni bir boyut kazandırılmıştır. Bu bulgular genel anlamda müzik öğretmenlerine yönelik olarak düzenlenen HİE'lerin nicelik bakımından yetersiz, nitelik açısından ise orta düzeyde yeterli olduğunu göstermiştir. Müzik öğretmenlerinin alan ve alan eğitimi, meslek bilgisi, genel kültür, müzik öğretim yöntem ve teknikleri ve Türk müzik kültürü ile ilgili konularda belirtmiş oldukları HİE ihtiyaçları orta düzeyde yoğunlaşmış ve müzik öğretmenlerinin öğrenim durumları, HİE katılım durumları, kıdem yılı ve HİE'lere katılım değişkenlerine ilişkin farklılıklar olduğu sonucu görülmüştür. Araştırma sonuçlarına paralel olarak; planlanma, kapsam, içerik ve konular yönünden güncellenmesi, HİE'lerin müzik öğretmenlerinin hem kişisel hem de mesleki alandaki donanımlarının geliştirilebilmesi ve kalıcılığının sağlanabilmesi için sayısal olarak çoğaltılması ve müzik öğretmenlerinin meslek yaşantıları boyunca etkin ve tutarlı bir biçimde kullanabilecekleri eğitimlerin düzenlenmesi önerilmiştir.

This research; it was carried out to examine the IST programs organized by the Ministry of National Education for music teachers in the period covering the years 2006 - 2021 in Turkey. In the research, it has been evaluated whether music teachers are sufficient with quantitative and qualitative facts in terms of determining the IST needs related to the field within the framework of IST programs. In addition to these, in the research; The level of the subjects (fields-subjects) on which the needs of music teachers in public schools, private schools, fine arts high schools (GSL) and science and art centers (BİLSEM) in our country are concentrated, and the differences in the relevant needs according to the personal characteristics of music teachers. It is aimed to determine and to offer solutions according to the existing situation. The research is divided into different parts, and the first part is aimed at determining the quantity of IST programs organized by the Ministry of National Education for music teachers in the 16-year period between 2006 and 2021. Parallel to this aim, the in-service training programs were carried out by describing how much emphasis was placed on the needs of music teachers in terms of numbers and the numbers of ISTs based on quantitative data, together with document analysis. The second part reveals the extent to which the IST needs of the music teachers in public schools, private schools, fine arts high schools (GSL) and science and art centers (BİLSEM) affiliated to the Ministry of National Education in Turkey and what type of teachers are according to their demographic characteristics. for the purpose of detecting differences. The third part is; The aim of this study is to examine the opinions of music educators who worked as instructors in IST activities during the 16-year period between 2006 and 2021, when IST was held, about the quality of IST activities. In this section, interviews with music educators are described and conveyed. As a data collection tool within the scope of the research; Document analysis was carried out within the framework of the process-result, the "Questionnaire Form" was applied to determine the needs of music teachers regarding IST, and the "Interview Form" was used to get the opinions of the instructors who worked in IST. In the questionnaire applied to music teachers, using the stratified sampling method, it was applied to 877 music teachers working in public schools, private schools, GSL and BİLSEMs located in 21 provinces with different development levels of seven geographical regions in Turkey. Quantitative data were shown with frequency (f), percentage (%) and arithmetic mean (Χ), Anova and t-test were used for other measurements and Scheffe Test was applied to determine the differences arising from demographic characteristics. To determine the statistical significance of the data set, the .05 significance level was chosen. After the findings obtained in the research were interpreted within themselves, a new dimension was gained by associating them with each other. These findings showed that the ISTs organized for music teachers in general were insufficient in terms of quantity and moderately sufficient in terms of quality. The IST needs of the music teachers on the subjects related to field and field education, professional knowledge, general culture, music teaching methods and techniques and Turkish music culture are concentrated at a medium level, and the education level of the music teachers, their participation in IST, the seniority and the variables of participation in IST. It was found that there were differences in. In parallel with the research results; It has been proposed to update IST in terms of planning, scope, content and topics, to increase the ISTs' equipment in both personal and professional fields and to ensure their permanence, and to organize trainings that music teachers can use effectively and consistently throughout their professional lives.