Yansıtıcı düşünmenin ortaokul öğrencilerinin konuşma becerisine yönelik problemlerinin tespiti ve çözümüne etkisi

Abstract

Bu araştırmada, yansıtıcı düşünmenin ortaokul öğrencilerinin konuşma problemlerini tespit etme ve çözmedeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Karma yöntemle sürdürülen çalışmanın "ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desenle" yapılandırılmış nicel ve eylem araştırmasından oluşan nitel boyutları bulunmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda bir deney ve bir kontrol grubundan oluşan öğrencilere, konuşma becerisine yönelik etkinliklere (nefes kullanımı, boğumlanma, telaffuz, konuşma hızı, ölçünlü dil, vurgu/tonlama/durak, gereksiz ses ve sözcükler, ses kullanımı, beden dili) dayanan bir öğretim süreci uygulanmış; deney grubundaki uygulamalara ayrıca yansıtıcı düşünme araçları olan yansıtıcı günlükler, öğrenme yazıları, öz ve akran değerlendirme formları ve sınıf içi tartışmalar eklenmiştir. Uygulama öncesinde ve sonrasında nicel verilerin toplanması için Uzman Değerlendirme Ölçeği ile Öz ve Akran Değerlendirme Kontrol Listeleri kullanılmıştır. Uzman Değerlendirme Ölçeği'nden elde edilen bulgular, yansıtıcı düşünme araçlarının kullanıldığı deney grubunun anlamlı düzeyde farklılık oluşturacak oranda geliştiğini ortaya koymuştur. Kontrol Listeleri ise öğrencilerin konuşma etkinliklerine olumlu biçimde yaklaştıklarını göstermektedir. Çalışmanın nitel bulgularını, yansıtıcı düşünme araçlarından elde edilen veriler oluşturmuş ve deney grubu öğrencilerinin sürece ilişkin birçok değerlendirmede bulunmaları sağlanmıştır. Yansıtıcı günlüklerle etkinliklerin eğlenceli ve sıkıcı bulunan yönleri, edinilen deneyimlerin günlük hayatta nasıl kullanılacağına ilişkin görüşler, ele alınan konuların anlaşılma düzeyleri ve ileriye dönük beklentiler tespit edilmiş; öğrenme yazılarında sürece yönelik olarak ön bilgiler, yeni edinilen kavramlar, konuların zor veya kolay görülen yönleri, etkinlikleri günlük hayatta veya sınıfta uygulama imkânı, kullanılan yöntem ve teknikler, materyaller, süre, elde edilecek faydalar, başka hangi konu ve etkinliklerin olabileceği hususundaki görüşlere yer verilmiştir. Öz ve akran değerlendirme formları, konuşma becerisinin doğrudan konu alanına yönelik olarak değerlendirilmesini sağlamış; sınıf içi tartışmalar konuşma becerisine yönelik tutum ve algılara odaklanmıştır. Yansıtıcı günlükler, öğrencilerin konuşma etkinliklerini genel olarak faydalı ve eğlenceli bulduğunu, ancak kuramsal boyutu olan konularda zorlandıklarını göstermektedir. Öğrenme yazıları: konuşma becerisine ait ön bilgilerin konu alanına göre farklılık gösterdiğini, öğrenilen yeni bilgilerin sözlü iletişimdeki etkisine göre ayrıştırıldığını, kuramsal bilgilerin pratiğe aktarılması konusunda tereddütler yaşandığını ortaya koymaktadır. Öz ve akran değerlendirme formlarına göre, konuşma konularında özellikle vurgu/tonlama ve durak ile gereksiz ses ve sözcük kullanımı alanlarında zorluk yaşanmaktadır. Sınıf içerisinde yapılan tartışmalar ise öğrencilerin konuşma becerisine yönelik yaklaşımlarının daha çok duyuşsal ve sosyal boyuta yoğunlaştığını göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Yansıtıcı düşünme, konuşma becerisi, konuşma problemleri, yansıtıcı günlükler, öğrenme yazıları, öz ve akran değerlendirme.

In this study, it was aimed to examine the effect of reflective thinking on detecting and solving speech problems of secondary school students. The study, which was carried out with mixed method, has qualitative dimensins consisting of quantitative and action research structured with a "quasi-experimental design with pretest-posttest control group". In the quantitative dimensin of the study, a study based on activities for speaking skills (breathing, articulation, pronunciation, speaking rate, standard language, stress/toning/pause, unnecessary sounds and words, voice use, body language) was conducted for the students including an experimental group and a control group and teaching process was applied. Reflective journals, learning articles, self and peer assessment forms and in-class discussions were added to the practices in the experimental group. Expert Evaluation Scale and Self and Peer Evaluation Checklists were used to collect quantitative data before and after the application. Findings from the Expert Evaluation Scale revealed that the experimental group, in which reflective thinking tools were used, developed at a rate that would make a significant difference. Furthermore, checklists show that students approach speaking activities in a positive way. The data obtained from the reflective thinking tools formed the qualitative findings of the study and the experimental group students were provided with many evaluations about the process. With the reflective journals, the fun and boring aspects of the activities, the views on how to use the experiences in daily life, the level of understanding of the topics were discussed and future expectations were determined. In the learning articles, opinions regarding the process, newly acquired concepts, the difficult or easy aspects of the subjects, the possibility of applying the activities in daily life or in the classroom, the methods and techniques were used, materials, duration, benefits to be obtained, and other topics and activities were included. While self- and peer-assessment forms enabled the speaking skill to be evaluated directly in the subject area, in-class discussions focused on attitudes and perceptions towards speaking skills. Reflective journals showed that students generally find speaking activities useful and entertaining, but they had difficulties in theoretical aspects. Learning articles revealed that the prior knowledge of speaking skill differs according to the subject area, the new learnt information was separated according to its effect on oral communication, and there were hesitations about transferring theoretical knowledge to practice. According to the self- and peer-assessment forms, difficulties were experienced especially in the areas of stress/toning and pause, and use of unnecessary sounds and words in speaking subjects. The discussions held in the classroom showed that students' approaches to speaking skills mostly focus on the affective and social dimensin. Keywords: Reflective thinking, speaking skill, speech problems, reflective journals, learning writings, self and peer assessment.