Zihinsel yetersizliği olan bireylerde şarkı öğretiminin konuşma becerilerine etkisi

Abstract

Özel eğitim gerektiren bireylere müzik eğitiminin çocuğun dil becerilerine olan etkisi düşünüldüğünde, bu araştırma zihinsel yetersizliği olan bireylerde şarkı öğretiminin konuşma becerilerine olan etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır. Araştırma, eylem araştırması desenine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Bayburt ilinde bulunan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde öğrenim gören zihinsel yetersizliği bulunan 6 bireyden oluşmuştur. Araştırmanın nicel aşamasından elde edilen bulgulara ulaşmak için katılımcı bireylerin konuşma düzeylerini belirlemeye yönelik uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan ön değerlendirme ve son değerlendirmelerde "Masal" ve "Yurdumda" isimli şarkılar ile "Mırnav'ın Yeni Arkadaşı" isimli masal metni kullanılmıştır. Katılımcı bireylere, ön değerlendirme ve son değerlendirme arasında 12 hafta çeşitli şarkıların kulaktan şarkı öğretim yöntemiyle öğretilip, tekrarla pekiştirilmesine dayalı çalışmalar araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Verilerin toplanmasında araştırmacının tuttuğu günlük verilerinden yararlanılmıştır. Ayrıca, her öğretim video ile kayıt altına alınarak, arşivlenmiştir. Araştırmanın nitel aşamasında ise; katılımcılara uygulanan konuşma kontrol listesi kullanılmıştır. Nitel veriler, katılımcıların aileleri ve öğretmenlerine uygulanan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen bulgularla desteklenmiştir. Katılımcı bireylerin ön değerlendirme ve son değerlendirmelerde konuşma becerilerinin ne düzeyde olduğunu saptamak amacıyla uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan "Öğrenci için Demografik Bilgi Formu", "Konuşma Kontrol Listesi", "Öğretmen Ön Görüşme Formu", "Öğretmen Son Görüşme Formu", "Aile Görüşme Formu (Uygulama Öncesi Görüş Formu)", "Aile Görüşme Formu (Uygulama Sonrası Görüş Formu)" kullanılmış ve formlardan elde edilen sonuçlar nitel analiz yöntemlerinden betimsel analizle çözümlenmiştir. Çalışma grubundaki kişi sayısı 15'in altında olduğu için istatistiksel analizlerde parametrik olmayan testler tercih edilmiştir. Ön değerlendirme ve son değerlendirme sonuçları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde 0.05 önem düzeyi olarak kabul edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda son değerlendirme puanlarına göre; zihinsel yetersizliği olan bireylerde şarkı öğretiminin, konuşma becerilerini istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde artırdığı görülmüştür. Son değerlendirme puanları itibariyle; "Yurdumda" şarkısının sözlerinin metin halini tekrar etmede anlamlı düzeyde bir fark oluşmazken, "Masal" şarkısında anlamlı düzeyde bir fark oluşmuştur. Her iki şarkıyı ezgisiyle tekrar etmede ve "Mırnav'ın Yeni Arkadaşı" masal metnini tekrar etmede fark puanlarının sıra ortalaması ve toplam puanlar dikkate alındığında gözlenen farkın son değerlendirme lehine olduğu görülmüştür. Ayrıca, öğretmen ve aile görüşmelerinden elde edilen bulgulara göre; süreç içerisinde kullanılan şarkı öğretimi uygulamalarının katılımcı bireyler üzerinde genel olarak olumlu bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Müzik Eğitimi, Özel Eğitim, Özel Eğitimde Müzik, Zihinsel Yetersizlik, Konuşma Becerisi

Considering the effect of music education on children's language skills to individuals who need special education, this research was conducted to examine the effect of song teaching on speaking skills in individuals with intellectual disabilities. The research was designed according to the action research pattern. The study group of the research consisted of 6 individuals with intellectual disabilities who were educated in a special education and rehabilitation centre in Bayburt in the 2021-2022 academic year. In order to reach the findings obtained from the quantitative stage of the research, the songs named "Masal" and "Yurdumda" and the text of the fairy tale "Mırnav'ın Yeni Arkadaşı" were used in the preliminary and final evaluations prepared in line with the expert opinions to determine the speaking levels of the participants. Studies based on teaching various songs by ear song teaching methods and reinforcing them with repetition were applied by the researcher for 12 weeks between the pre-assessment and the final evaluation. The diary data kept by the researcher was used to collect the data. In addition, each instruction was video-recorded and archived. In the qualitative phase of the research; The speaking checklist applied to the participants was applied. The qualitative data were supported by the findings obtained from the semi-structured interviews applied to the families and teachers of the participants. "Demographic Information Form for Students", "Speech Checklist", "Teacher Preliminary Interview Form", "Teacher Final Interview Form" and "Family Interview Form" prepared in line with expert opinions in order to determine the level of speaking skills of the participants in the pre-assessment and post-evaluation. "Family Interview Form(Pre-Implementation Opinion Form)","Family Interview Form(Post-Implementation Opinion Form)" were used and the results obtained from the forms were analyzed by content analysis, one of the descriptive analysis methods. Since the number of people in the study group was less than 15, non-parametric tests were preferred for statistical analysis. Wilcoxon Signed Rank Test was used to determine whether there was a significant difference between the pre-evaluation and post-evaluation results. In the analysis of the data, 0.05 was accepted as the significance level. As a result of the analyzes made, according to the final evaluation scores; It has been observed that teaching singing in individuals with intellectual disabilities increases their speaking skills at a statistically significant level. As of the last evaluation points; While there was no significant difference in repeating the text of the lyrics of the song "Yurdumda", there was a significant difference in the song called "Masal". When the mean rank and total scores of the difference scores in repeating both songs with their melody and in repeating the text of the fairy tale "Mırnav'ın Yeni Arkadaşı" are taken into account, it was seen that the observed difference was in favour of the posttest. In addition, according to the findings obtained from teacher and family interviews; It has been seen that the song teaching practices used in the process have a positive effect on the participant individuals in general. Keywords: Music Education, Special Education, Music in Special Education, Mental Disability, Speaking Skill