Van Gölü havzasının yönetsel sorunları ve çözüm önerileri

Abstract

Tüm dünyada doğal kaynaklar hızla tükenmektedir. Doğal kaynakların korunması ve geliştirilmesi adına çeşitli yönetim modelleri geliştirilmektedir. Bu bağlamda doğal kaynaklar arasında son derece önemli olan su kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi için havza temelli yönetim anlayışı ortaya çıkmıştır. Türkiye'de bulunan 26 adet su havzasının korunması ve geliştirilmesi için havza yönetimi uygulamaları başlamıştır. Bu uygulamalardan birisi Türkiye'nin en büyük gölünün yer aldığı Van Gölü Havzası'nda hâlâ devam etmektedir. Bu çalışma Van Gölü Havzası'nda havza temelli yönetim anlayışının uygulanmasını engelleyen yönetsel sorunların olup olmadığını sorgulamaktadır. Araştırmada veri toplamak için özgün bir ölçek geliştirilmiş ve Van Gölü Havzası'ndan sorumlu olan bütün kamu kurumlarının ve hükümet dışı örgütlerin (STK, dernek, vakıf, meslek odaları vd.) üst düzey yöneticilerine ve konu ile ilgili uzman ve teknik personeline anket uygulanmıştır. Bu anket araştırması ile Van Gölü Havzası'ndaki yönetsel sorunlar tespit edilerek, bu sorunlara yönelik muhtemel çözüm önerileri geliştirilmektedir. Temel çözüm olarak Van Gölü Havzası Yönetişim Modeli önerilmektedir. Van Gölü Havzası özelinde oluşturulan bu model değiştirilerek veya geliştirilerek diğer havzalar için de uygulanabilir.

Natural resources are rapidly depleting all over the world. Various management models have been developed for the conservation and development of natural resources. In this context, the watershed-based management approach has emerged for reservation and development of water resources that are extremely important among natural resources. For the protection and development of 26 water basins in Turkey, watershed management practices have begun. One of these practices still continue in the Van Lake Basin, which includes Turkey's the biggest lake. This study questions whether there are administrative problems with the application of the watershed-based management approach. In order to collect data in this research, a unique scale was developed and a questionnaire method was applied to the senior managers of all public and non-governmental organizations responsible for the Van Lake Basin (NGOs, associations, foundations, occupation chambers etc.) and to relevant expert and technical personnel. Managerial problems in the Van Lake Basin are determined by this questionnaire survey and possible solution proposals were presented according to survey results. As the basic solution Van Lake Watershed Governance Model is proposed. This model, specially designed for the Van Lake Basin, can be applied to different basins by altered or developed.