Yabancılaşma ve sosyal medyanın toplumsal yabancılaşmaya etkisi

Abstract

Yabancılaşma kavramı genel olarak özne olan insanın ürettiği ve sahip olduğu şeyler karşısında nesne durumuna düşmesi durumu olarak tanımlanmaktadır. Yabancılaşma toplumsal hayat içerisinde ortaya çıkmakta ve insanın yaşamının tüm yönleriyle ilgili gerçekleşebilmektedir. Marx'ın yabancılaşma yaklaşımı bugün bu alanda söz söyleyen hemen herkesin görmezden gelemeyeceği bir referans noktası oluşturmaktadır. Marx özellikle bireyin ürettiği şeylerin zamanla kendisi karşısında nesnel bir varlık haline geldiğini ve bireyin ürettiği şeyle olan ilişkisinin iki farklı taraflarmış gibi bir yabancılaşma meydana getirdiğini ifade etmektedir. Marx'ın öncelikle ekonomik temelli yaptığı tanımlamalar giderek diğer alanlardaki yabancılaşma yaklaşımlarını da önemli ölçüde etkilemiştir. Sosyal bilimler literatüründe yabancılaşmadan söz edildiğinde ekonomik, siyasal, sosyal, dini, ideolojik vs. alanların tamamı akla gelmektedir. Özellikle modernizm ve post-modernizm süreçlerinin iç içe yaşandığı günümüzde tüm değer, norm ve kurumların bir alt üst oluş yaşaması özelde bireyin, genelde toplumların bütün ezberlerini bir değişime zorlaması yabancılaşma kavramının kapsamlı bir şekilde ele alınmasını gerektirmektedir. Özellikle toplulukçu kültürlerin genel karakterlerine aykırı bir şekilde atomize olmaya başlaması bir 'parçalanmışlık' vurgusunu ön plana çıkarmakta, birey-birey ve birey-toplum ilişkilerini yeni bir boyuta taşımaktadır. Bu durum süreçten etkilenenler tarafından farklı yaklaşımlara sebep olmakta, toplumun egemen dili açısından adı bu şekilde konulmasa da bir yabancılaşma olarak değerlendirilmektedir. Eskinin daha muteber olduğu, insani değerlerin yok olmaya başladığı, yeni nesillerin toplumun kültüründen uzaklaştıkları sıkça dile getirilir olmuştur. Sanayi devriminden itibaren kitle iletişim araçlarının kitleler üzerindeki etkisi bilinmekle beraber yeni medya teknolojileri ve ortamları ile bunun boyut değiştirdiği ve çok daha etkin hale geldiği görülmektedir. İnternet erişiminin hemen her ortamda mümkün hale geldiği günümüzde bireyler çok farklı etkileşim ve iletişim deneyimleri yaşayabilmektedirler. Sosyal paylaşım ağlarının, bilgi, iletişim, paylaşım, dayanışma gibi imkanları kolaylaştırdığı düşünülmektedir. Ancak eş zamanlı olarak bunun sanal bir gerçeklik alanı oluşturarak bireyleri gerçek hayattan kopardığı, içinde yaşadığı topluma yabancılaştırdığı, birey ve toplumların sosyal medya ağları üzerinden manipüle edildiği de yoğun bir şekilde tartışılmaktadır. Bu çalışma son yıllarda yaşanan toplumsal dönüşüm sebebiyle değer, tutum ve davranışlarda ortaya çıkan yabancılaşmanın sosyal medya ortamındaki temsilini ve taşınmasını araştırmak üzere tasarımlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği ile yapılan bu çalışma Malatya halkı üzerine yapılmıştır. Bu amaçla özellikle son yıllarda dünyada ve Türkiye'de yaşanan değişimlerin insanların düşünce ve yaşam tarzlarını nasıl etkilediği, kişiler, kuşaklar ve gruplar arası iletişim üzerindeki yansımaları, kişilerin yabancılaşmayı algılama biçimleri ve sosyal medyanın bunlar üzerindeki etkisinin hangi düzeyde olduğu ile ilgili düşüncelerini tespit etmek amacıyla soru formu oluşturulmuştur. Soru formu ile ön-test yapılıp analiz edildikten sonra anket uygulamaya hazır hale gelmiş ve anket sonucunda elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilip yorumlanmıştır.

The concept of alienation is generally defined as the situation that the individual falls into the object state in the face of things the individual , who is the subject , produces and possesses. Alienation emerges in social life and can be realized in all aspects of human life. Marx's alienation approach constitutes a reference point that can not be ignored by almost everybody who speaks in this area today. Marx expresses that in particular the things that the individual produces in time become an objective entity in the face of him/her and that the relationship with the thing that the individual produces brings about an alienation like two sides. The definitions based primarily on economic bases by Marx has increasingly affected the alienation approaches in other areas. When alienation is mentioned in social science literature, all of the fields such as economic, political, social, religious, ideological etc. come to mind. Especially today, when modernism and post-modernism live together, that the overturning of the norms and institutions, force change all the memorizing of the the individual, in private, the societies, in general, requires that the concept of alienation needs to be addressed in a comprehensive way. In particular, the beginning of being atomized contrary to the general characteristics of collectivist cultures brings to the fore the emphasis of 'fragmentation', bringing individual-individual and individual-society relations to a new dimension. This leads to different approaches by those affected by the process, and is considered an alienation even if this name is not put by the society in this form in terms of the dominant language. It has often been argued that the old is more respected, that human values are beginning to disappear, and that new generations have moved away from the culture of society. Since the industrial revolution, the influence of mass media tools on masses has become known, but this has changed dimension and become more effective with new media technologies and environments. Today, as Internet access becomes possible in almost every environment, individuals can experience very different interaction and communication experiences. It is thought that social networking networks facilitate information, communication, sharing, solidarity. At the same time, however, it has been intensively discussed that this detract from the real life, making a virtual realm of reality, alienates from the community and manipulates individuals and societies through social media networks. This study is designed to investigate the representation and moving in the social media environment of alienation that arises in values, attitudes and behaviors due to the social transformation in recent years. This study, which will be conducted by the questionnaire technique in the quantitative research methods, will be carried out on the people living in Malatya. For this purpose, a questionnaire will be formulated specifically to determine the ideas regarding how the changes in the world and our country in recent years affect people's way of thinking and life,reflections on communication between people, generations and groups, the forms of that people perceive alienation, at what level the effect of social media on them is.After the questionnaire is pre-tested and analyzed, the questionnaire will be ready to be applied and the data obtained in the questionnaire will be analyzed and interpreted by the SPSS program.