Neo-liberalizmin kamu yönetimini dönüştürme etkisi: Türkiye'de bağımsız yönetimsel kurullar örneğinde bir inceleme

Abstract

Liberalizm, her dönem devlet yapılanmasını doğrudan etkilemiştir. Özellikle 1980 sonrası dönemde uygulanmaya başlanan neo-liberal politikalar, ülkelerin ekonomik, siyasal, sosyal ve hukuki yapılanmalarına doğrudan etkide bulunarak, kamu yönetimi düzeneğini dönüştürmektedir. 1990'lı yıllarla birlikte ?yönetişim? modeli ile ifadesini bulan bu süreç, yönetim dizgesinde köklü değişiklikler öngörmekte, siyasal karar alma düzeneğinde yeni aktörler tanımlamaktadır. Daha fazla demokrasi sloganları ile sunulan bu model, temelde yabancı ve yerli sermaye sahiplerini siyasal karar alma düzeneğinin yeni aktörleri olarak sürece dahil etmekte, diğer toplum kesimlerini ise devre dışı bırakmaktadır. Yönetişim modeli ile yönetim düzeneğinin içinde yer alan kurum ve kuruluşların yapısı ve işleyişi de yeniden tanımlanmakta ve bazı yeni kurumsal yapılar oluşturulmaktadır. Bu sürecin bir sonucu olarak ortaya çıkan Bağımsız Yönetimsel Kurullara, yasama, yürütme ve yargı organlarına ait olması gereken bazı üst düzey yetkiler devredilmektedir. Yetki ve görevleri açısından geleneksel yönetim yapılanması içinde ayrıksı bir konuma sahip olan bu yönetimsel örgütler, 1990'lı yıllardan itibaren ülkemizde de kurulmaya başlanmıştır. Kendilerine devredilen bu üst düzey yetkilerle, iletişimden mali kesime (sektöre), tarımdan enerji kesimine (sektörüne) pek çok alanda etkinlikte bulunan ve sayıları giderek artan Bağımsız Yönetimsel Kurullar, eylem ve işlemleri ile ulusal karar alma düzeneklerini devre dışı bırakmakta ve ulusal ekonomileri, küresel güçlerin çıkarları doğrultusundan yeniden yapılandırmaktadır. Böylece küresel sömürgeci bir dünya düzeni kurulmaktadır. Bu düzende devletin yeni işlevi, toplumun küresel güçler tarafından sömürgeleştirilmesini sağlamak olmaktadır.

Liberalism has directly influenced the state structure every time. Especially, the neo-liberal politics that have began to put into practice in post 1980 period, transforms public administration mechanism by influencing economic, politic, social and judicial structures of countries. By 1990?s process that known as ?governance? modal, predicts radical varieties in administration system and forms new actors in political decision mechanism. This modal which is presented with more democracy slogans, adds domestic and foreign capital owners to process as new actors of political decision mechanism, deactivates the other social sections. With governance modal, the structures and mechanisms of foundations which are in administration mechanism are being redefined and new foundations are being formed. Some senior authorities which must be related with legislative, executive and judgment are assigned to Independent Administrative Authorities which are appeared as a result of that process. Independent Administrative Authorities which have started to form by 1990s are at an exceptional position in administration mechanism, in point of their authorities and missions. Independent Administrative Authorities are working order in a wide area; agricultural sector, communication sector, financial sector, energy sector etc., with their senior authorities, are deactivate national decision mechanism and reform economies how the global forces? profits need. In this way, a global colonial world system is being organized. In this system, the new function of state is to provide to colonize society by global forces.