SSCB sonrası dönemde Orta Asya ve Kafkasya Türk Cumhuriyetleri'nde devletin yeniden yapılandırılması: Neoliberal politikalara eleştirel bir yaklaşım

Abstract

Bu çalışmada 1990 yılında SSCB'nin dağılması ile bağımsızlıklarını kazanan Orta Asya ve Kafkasya Türk Cumhuriyetleri'nde devletin yeniden yapılandırılması konusu incelenmektedir. Çalışmanın iki denencesi bulunmaktadır. İlki, ?SSCB sonrası süreçte Orta Asya ve Kafkasya Türk Cumhuriyetleri'nde devlet, altyapıdaki değişime bağlı olmadan uluslararası örgütler tarafından yukarıdan dayatılan neoliberal içerikli reformlar ile yapılandırılmaktadır.? İkincisi, ?SSCB sonrası devletin yeniden yapılandırılması sürecinde, Orta Asya ve Kafkasya Türk Cumhuriyetleri'nin kamu yönetimleri; küreselleşmenin ve neoliberal politikaların etkisiyle tüm dünyada tek tipleştirilen yapıya benzetilmektedir.? SSCB'nin dağılması ve beraberinde çift kutuplu dünyadan tek kutuplu dünyaya geçiş ile birlikte küreselleşme denilen vizyonun gelişimi, döngüsü ve etkisi de hız kazanmıştır. Bu süreçte neoliberal politikalara küreselleşmenin siyasal, ekonomik ve toplumsal yaşam pratiğindeki aygıtı olma işlevi düşmüştür. Bu bağlamda, doğal kaynak bakımından oldukça çekici olan bu bölge, kapitalizmin ve neoliberal yeniden yapılanmanın yeni çalışma alanı olarak belirlenmiştir. Dünya Bankası başta olmak üzere IMF ve OECD gibi uluslararası kuruluşlar tarafından söz konusu ülkelere benzer paketler içinde önerilen reformların/reçetelerin ortak hedefi, `kamu hizmetlerini piyasaya açmak' ve `kamu kesimine özel kesim yönetim tekniklerinin uygulanmasını sağlamak'tır. Dolayısıyla 1980'lerde başlayan ve 1990'larda SSCB'nin dağılmasıyla hızlanan neoliberal yeniden yapılanma sürecinin, Soğuk Savaş'tan çıkmış bu iki zıt kutup için benzer şekilde işletilmesi söz konusudur.

In this study, reconstruction of state in the Central Asia and Caucasian Turkish Republics which got their independence as a result of the disintegration of USSR in the year 1990 is examined. The study has two bases. Firstly, ?Within the period after USSR, the state in the Central Asia and Caucasian Turkish Republics is constructed with reforms with neoliberal content which is leant by international organizations without committed to the change in infrastructure. Secondly, ?Within the period of reconstruction of state after USSR, the public administrations of the Central Asia and Caucasian Turkish Republics is comparing on the monotyping structure in the whole world with the effect of globalization and neoliberal politics.? Along the disintegration of USSR and herewith the transition to the unipolar world from dipolar world, the development, rotation and effect of the vision named globalization picked up. In this process, the neoliberal politics gained the role of being the tool of globalization in politics, economics and social life practice. In this context, this area which is considerably attractive in terms of natural resources is determined as the new working area capitalism and neoliberal reconstruction. The common objective of reforms/formulas which are suggested in similar packages to such countries by World Bank, in the first place, such international establishments like IMF and OECD is ?to open public administrations to the market? and ?to obtain the application of private management techniques to public sector?. Consequently, the process of neoliberal reconstruction which started in 1980s and picked up with the disintegration USSR in 1990s is actuated similarly for these two adverse poles which are arisen by Cold War.