Yazar "Kaplan, Mikail" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Erken dönem Osmanlı şehirleşmesi(İnönü Üniversitesi, 2019) Kaplan, Mikail"Erken Dönem Osmanlı Şehirleşmesi" başlıklı tezimde genel manada üzerinde çalıştığım şehirlerin şekillenmesini zamansal olarak Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan Fatih Sultan Mehmet Dönemi'ne kadar sınırlandırdım. Mekân olarak Anadolu'da ve Balkanlarda Osmanlı şehirleşmesi üzerinde durdum. Karacahisar ile başlayan Osmanlı şehirleşmesi her dönemde gelişerek mütemadiyen devam etmiştir. Fethedilen şehirler birer Osmanlı şehrine dönüştürülerek sonraki fetihler için üs olarak kullanılmıştır. Şehirler özellikle vakıf ve imaret sistemi gibi sosyal kurumlara bağlı olarak bir Cuma Cami ve bir pazar etrafında gelişerek dışa doğru açılmıştır. Cami, pazar ve imaret gibi yapılar şehrin büyüklüğüne göre sayı olarak değişiklik göstermektedir. Cami, pazar ve imaretin yanı sıra hamam, kervansaray, zaviye, tekke gibi farklı ihtiyaçları karşılayan yapılar inşa edilerek şehirler imar edilirdi. Bu yapılarla şehir, kültürel olarak dönüştüğünü göstermekle beraber siyasi olarak da farklı bir hâkimiyete girildiğini gösterirdi. Yapılan fetihlere katılan fatihler, dervişler ve devletin bazı bürokratlarınca kurulan vakıflar sayesinde halkın çeşitli ihtiyaçlarının karşılanması suretiyle şehirler şekillenmiştir. Fethedilen yerlerdeki en büyük dini yapının camiye tahvil (çevrilme) edilmesiyle başlayan dönüşüm, boş olan mülklerin iskâna açılması ve halkın ihtiyaçlarına cevap verecek yeni sosyal yapıların inşasıyla devam etmiştir. Osmanlılar bir şehri tahrip etmek gayesiyle fethetmezler. Daha ziyade şehirleri ihya etmek için fethederlerdi. Şehirlerin her biri aynı prensiple dünyayı güzelleştirmek ve şekillendirmek prensibiyle vücuda getirilmiştir. Anadolu'da Karacahisar'ın fethiyle başlayan şekillenme, Karesioğullarının hâkimiyet altına alınmasından sonra Balkanlar'a da taşınmış ve burada kalıcılığın sembolü olan yapılar inşa edilerek devam etmiştir. Bu bakımdan bu yapılanma ile Osmanlı-Türk, Türk-İslam kültürü Balkanlara da taşınarak burada yaşatılmıştır. Osmanlı Devleti vakıflar aracılığıyla halkın her türlü ihtiyaçları göz önünde bulundurularak bir başka deyişle Osmanlı şehirleri realite göz önünde tutularak vücuda getiriliyor. Anahtar Kelimeler: şehirleşme, vakıf, imaret, cuma cami, pazar, iskân.
