Arazi kullanımı/örtüsü değişimi ve iklim değişikliği arasındaki ilişkinin İstanbul örneğinde çözümlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
18. yüzyılda özellikle sanayileşme faaliyetlerinin artmasıyla insanların doğaya olan etkileri artış göstermiştir. Bu etkiler günümüzde küresel ölçekte sorunlara neden olmuştur. Bu küresel sorunların başında iklim değişikliği gelmektedir. Ekolojik, sosyal, ekonomik ve politik etkileri olan bu sorun Dünya'yı ve insanlığı doğrudan etkilemektedir. Bu sorunla başa çıkabilmek, etkilerini azaltmak için ulusal ve uluslararası düzeyde birçok girişimde bulunulmuş ve çalışmalar yapılmıştır. Bu sorunun etkileri olduğu gibi iklim değişikliğine etki eden birçok doğal ve antropojenik faktör de bulunmaktadır. Bu faktörler sanayileşme sonrası sera gazı konsantrasyonunun artması, fosil yakıt tüketimi, günlük yaşamda kullanılan ürünlerin ve klima gazlarının etkisi, arazi kullanımı/örtüsü değişiklikleri gibi birçok faktör sayılabilir. Peyzaj deseni üzerinde gelişen değişimler iklim değişimini etkilerken, iklim değişikliği de peyzaj üzerinde değişime etki etmektedir (çölleşme, buzulların erimesi, bitki örtüsünün değişmesi vb.). Peyzaj ve iklim bir etki-tepki mekanizması gibi hareket etmektedir. Peyzaj deseni ve iklim değişikliği arasındaki ilişkinin anlaşılması bu sorunun daha iyi anlaşılmasını ve mücadele edilmesini sağlayacaktır. Bu çalışmada ülkemizin en büyük kenti olan İstanbul'un 1984 ve 2020 yılları arasındaki dönemde meydana gelen peyzaj desen değişimi ve iklim değişikliği süreçleri ortaya konulmuş, peyzaj desen değişimi ve iklim değişikliği arasındaki ilişki uzaktan algılama tekniklerini kullanarak matematiksel olarak ifade edilmiştir. Bu tezin sonucuna göre İstanbul'da 1984-2020 yılları arasında hızlı kentleşmenin etkisiyle yapay yüzeyler %300 oranında artarken tarım alanları 303,09 km² azalarak %19,80 ve orman alanları 527,45 km² azalarak %17,5 oranında küçülmüştür. 36 yıllık periyotta ortalama hava sıcaklıkları 1.7 °C, arazi kullanımı/örtüsü değişiklikleri ve hava sıcaklıklarının artışına bağlı olarak yüzey sıcaklıkları da 8 °C artış göstermiştir. IPCC'nin ssp iklim senaryoları verileri kullanılarak elde edilen sonuçlara göre 2100 yılında İstanbul'da sıcaklık 3,2 °C ve metrekareye düşen toplam yağış miktarının da 153,9 mm artış gösterecektir. Hava sıcaklıkları ve yağış rejimi ile arazi kullanımı/örtüsü arasında doğrudan bir ilişki bulunmazken, arazi yüzey sıcaklığı ve arazi kullanımı/örtüsü arasında güçlü ilişkiler bulunmaktadır.
In the 18th century, especially with the increase in industrialization activities, the effects of people on nature increased. These effects have caused problems on a global scale today. Climate change is one of these global problems. This problem, which has ecological, social, economic and political effects, directly affects the Earth and humanity. In order to cope with this problem and to reduce its effects, many attempts and studies have been made at the national and international level. There are many natural and anthropogenic factors affecting climate change as well as the effects of this problem. These factors can be counted as many factors such as the increase in greenhouse gas concentration after industrialization, fossil fuel consumption, the effects of products used in daily life and air conditioning gases, land use/cover changes. While the changes on the landscape pattern affect the climate change, the climate change also affects the change on the landscape (desertification, melting of the glaciers, change in the vegetation, etc.). Landscape and climate act as an action-reaction mechanism. Understanding the relationship between landscape pattern and climate change will help to better understand and combat this problem. In this study, landscape pattern change and climate change processes that occurred in the period between 1984 and 2020 in Istanbul, the largest city of our country, were revealed, and the relationship between landscape pattern change and climate change was expressed mathematically using remote sensing techniques. According to the results of this thesis, between 1984 and 2020 in Istanbul, with the effect of rapid urbanization, artificial surfaces increased by 300%, while agricultural areas decreased by 303.09 km² by 19.80% and forest areas by 527.45 km² decreased by 17.5%. In a 36-year period, average air temperatures increased by 1.7 °C, and surface temperatures increased by 8 °C due to land use/cover changes and increase in air temperatures. According to the results obtained using the IPCC's ssp climate scenarios data, the temperature will increase by 3.2 °C and the total precipitation per square meter will increase by 153.9 mm in 2100 in Istanbul. While there is no direct relationship between air temperatures and precipitation regime and land use/cover, there are strong relationships between land surface temperature and land use/cover.
In the 18th century, especially with the increase in industrialization activities, the effects of people on nature increased. These effects have caused problems on a global scale today. Climate change is one of these global problems. This problem, which has ecological, social, economic and political effects, directly affects the Earth and humanity. In order to cope with this problem and to reduce its effects, many attempts and studies have been made at the national and international level. There are many natural and anthropogenic factors affecting climate change as well as the effects of this problem. These factors can be counted as many factors such as the increase in greenhouse gas concentration after industrialization, fossil fuel consumption, the effects of products used in daily life and air conditioning gases, land use/cover changes. While the changes on the landscape pattern affect the climate change, the climate change also affects the change on the landscape (desertification, melting of the glaciers, change in the vegetation, etc.). Landscape and climate act as an action-reaction mechanism. Understanding the relationship between landscape pattern and climate change will help to better understand and combat this problem. In this study, landscape pattern change and climate change processes that occurred in the period between 1984 and 2020 in Istanbul, the largest city of our country, were revealed, and the relationship between landscape pattern change and climate change was expressed mathematically using remote sensing techniques. According to the results of this thesis, between 1984 and 2020 in Istanbul, with the effect of rapid urbanization, artificial surfaces increased by 300%, while agricultural areas decreased by 303.09 km² by 19.80% and forest areas by 527.45 km² decreased by 17.5%. In a 36-year period, average air temperatures increased by 1.7 °C, and surface temperatures increased by 8 °C due to land use/cover changes and increase in air temperatures. According to the results obtained using the IPCC's ssp climate scenarios data, the temperature will increase by 3.2 °C and the total precipitation per square meter will increase by 153.9 mm in 2100 in Istanbul. While there is no direct relationship between air temperatures and precipitation regime and land use/cover, there are strong relationships between land surface temperature and land use/cover.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Arazi kullanımı, Peyzaj tasarımı
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Sekman, B. (2022). Arazi kullanımı/örtüsü değişimi ve iklim değişikliği arasındaki ilişkinin İstanbul örneğinde çözümlenmesi. İnönü Üniversitesi, Malatya.
