Dinin dijital kültürdeki görünümleri üzerine sosyolojik bir inceleme: YouTube örneği
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dini gruplar, dijital ortamda yürütülen faaliyetlerde bu ortamın mantığına uyum sağlayarak dijital bir dini kültür biçimi üretmeye çalışmaktadır. Bu gruplar, bahsedilen uyum sürecine paralel bir şekilde YouTube platformunda faaliyetlerde bulunurken görselleşmenin etkisinde kalmakta ve din fenomenini dramatik bir temsiliyet nesnesine dönüştürmektedir. Burada kutsal olanın kutsal olmayan bir alan üzerinde tezahür etmesinden kaynaklanan bir gerilim ve değişim söz konusu olmaktadır. İşte bu araştırma; söz konusu dini gerilim ve değişim problemine odaklanarak problemin çoklu kaynaklarına ulaşmaya ve bu çerçevede din fenomenini dijitalleşme, dramaturji ve söylem sahalarının oluşturduğu üçgenin merkezinden okumaya çalışmaktadır. Bu anlamda araştırmanın temel amacı; din fenomeninin genelde dijital kültür uzamında, özelde ise görselliğin egemen olduğu YouTube platformunda yaşadığı söylemsel dönüşümü anlamaya çalışmaktır. Fakat dijital alanın genişliği ve verilerin anlık değişme potansiyeline sahip olması nedeniyle böylesi bir amaca bütünüyle ulaşmak mümkün değildir. Bu sebeple bahsedilen dini ve söylemsel dönüşüm YouTube platformunun temel eğilimlerini yansıtan tipik bir örnekle sınırlandırılmıştır. Bu kapsamda araştırma, YouTube platformunda belirgin olduğu varsayılan 7 temayla ve bu temaların tipik bir görünümünü sunan Huzme İlim ve Kültür Derneği'nin YouTube kanalıyla sınırlandırılmıştır. Burada 20 Ağustos 2023 tarihinde yapılan son güncelleme verileri esas alınmış; bu tarihten itibaren üretilen içerikler, araştırmanın kapsamı dışında bırakılmış ve videoların değişen sayısal verileri dikkate alınmamıştır. Veriler, bu tarihte yapılan güncellemeyle birlikte Huzme kanalında tespit edilen 580 video arasından ölçüt örnekleme yöntemiyle seçilen 21 videodan gözlem ve doküman inceleme tekniğiyle toplanmış; ardından araştırmanın üzerine inşa edildiği dijital-dramaturjik temele dayanarak tarafımızca geliştirilen "Eleştirel Söylem Analizi Uygulama Modeli" çerçevesinde analiz edilmiştir. Bu analizde Huzme'nin YouTube üzerinde bağımsız bir dini kimlik inşa etme çabasında olduğu; dini düşüncelerini gündelik hayat rutinlerine dair sempatik görseller üzerinden sergilemeye çalıştığı; bu sergileme sürecinde geleneksel dini mahremiyet normlarını belirli açılardan revize ettiği; grubu özel hissettirecek ve izleyicileri cezbedecek tüketim alışkanlıkları üzerinden var olmaya çalıştığı; nahif bir görüntü çizmesine rağmen aşamalı bir biçimde çatışmacı bir dil kullanmaya yöneldiği; bu anlamda izleyici üzerinde nahif bir otorite inşa ettiği ve tüm bunlar ışığında geleneksel dini söylem ile modern dini söylemi sentezlediği bulgulanmıştır. Sonuç olarak bu çalışmanın dijital kültür sahasında görünür olan dini söylem biçimlerini analiz etmesi ve bunu somut bir söylem analiz modeli üzerinden gerçekleştirmesi açısından alana katkı sunması umulmaktadır.
Religious groups are trying to produce a digital religious culture space by adapting to the logic of digital platforms in activities carried out in the digital environment. While these groups engage in activities on the YouTube platform in parallel with the mentioned adaptation process, they remain under the influence of visualization and turn the phenomenon of religion into an object of dramatic representation. Here, there is a tension and change arising from the hierophany on a non-sacred area. This research focuses on such a problem of religious tension and change, tries to reach the multiple sources of this problem and read the religious phenomenon from the center of the triangle formed by the fields of digitalization, dramaturgy and discourse. In this sense, the main purpose of the research is to try to understand the discursive transformation of the religious phenomenon in the digital culture space in general, and in the YouTube space dominated by visuality in particular. However, since the digital space is large and the data has the potential to change instantly, it is not possible to achieve such a goal completely in a single study. For this reason, the religious and discursive transformation mentioned is limited to a typical example that reflects the basic tendencies of the YouTube space. In this context, the research was limited to 7 themes that are assumed to be evident on the Huzme YouTube channel, which offers a typical view of these themes. The statistical data in this study was updated on 20 August 2023. Since this date, the content produced on the Huzme channel has been excluded from the scope of the research and changes in statistical data have not been taken into account. The data was collected by observation and document review techniques from 21 videos selected by criterion sampling method among 580 videos detected on the Huzme channel with the last update on this date. Then, it was analyzed with the "Critical Discourse Analysis Application Model" developed by me based on the digital-dramaturgical foundation on which the research was built. In this analysis, Huzme is trying to build an independent religious identity on YouTube; Huzme tries to display religious thoughts through sympathetic visuals of daily life routines; In this presentation process, Huzme revised traditional religious privacy norms in certain aspects; Huzme tries to exist through consumption habits that will make the group feel special and attract the audience; Although presents a naive image, Huzme gradually turns to using confrontational language; In this sense, it has been found that Huzme builds a naive authority over the audience and finally Huzme synthesizes traditional religious discourse and modern religious discourse. As a result, it is hoped that this study will contribute to the field by proposing a concrete discourse analysis model to analyze religious discourse forms in digital culture and demonstrating the applicability of this model.
Religious groups are trying to produce a digital religious culture space by adapting to the logic of digital platforms in activities carried out in the digital environment. While these groups engage in activities on the YouTube platform in parallel with the mentioned adaptation process, they remain under the influence of visualization and turn the phenomenon of religion into an object of dramatic representation. Here, there is a tension and change arising from the hierophany on a non-sacred area. This research focuses on such a problem of religious tension and change, tries to reach the multiple sources of this problem and read the religious phenomenon from the center of the triangle formed by the fields of digitalization, dramaturgy and discourse. In this sense, the main purpose of the research is to try to understand the discursive transformation of the religious phenomenon in the digital culture space in general, and in the YouTube space dominated by visuality in particular. However, since the digital space is large and the data has the potential to change instantly, it is not possible to achieve such a goal completely in a single study. For this reason, the religious and discursive transformation mentioned is limited to a typical example that reflects the basic tendencies of the YouTube space. In this context, the research was limited to 7 themes that are assumed to be evident on the Huzme YouTube channel, which offers a typical view of these themes. The statistical data in this study was updated on 20 August 2023. Since this date, the content produced on the Huzme channel has been excluded from the scope of the research and changes in statistical data have not been taken into account. The data was collected by observation and document review techniques from 21 videos selected by criterion sampling method among 580 videos detected on the Huzme channel with the last update on this date. Then, it was analyzed with the "Critical Discourse Analysis Application Model" developed by me based on the digital-dramaturgical foundation on which the research was built. In this analysis, Huzme is trying to build an independent religious identity on YouTube; Huzme tries to display religious thoughts through sympathetic visuals of daily life routines; In this presentation process, Huzme revised traditional religious privacy norms in certain aspects; Huzme tries to exist through consumption habits that will make the group feel special and attract the audience; Although presents a naive image, Huzme gradually turns to using confrontational language; In this sense, it has been found that Huzme builds a naive authority over the audience and finally Huzme synthesizes traditional religious discourse and modern religious discourse. As a result, it is hoped that this study will contribute to the field by proposing a concrete discourse analysis model to analyze religious discourse forms in digital culture and demonstrating the applicability of this model.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Din, Religion, Sosyoloji
