Adıyaman Alevi Dedesi Ali Büyükşahin'den derlemeler: Dedelik ekseninde Alevilik anlatıları
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Anadolu Aleviliği, büyük çoğunluğunu oluşturan Türk toplumunun öz benliğini yitirmeme ve sahip olduğu mirası gelecek nesillere aktarma çabası sonucu ortaya çıkmış "Türk Halk İslam'ı" veya "Halk İslam'ı" olarak nitelenen senkretik (bağdaştırmacı) bir inançtır. Senkretik olmasının nedenleri arasında çok kültürlü bir coğrafya olan Anadolu'da ortaya çıkmış olmasını gösterebiliriz. Anadolu Aleviliği, sahip olduğu eski halk inanışlarının özünü çeşitli kodlamalarla Anadolu'daki çok kültürlü inanç yapılarının içinde gizlemeyi başarmış ve günümüze kadar ulaştırmıştır. Kodlanmış bu gizemli eski halk inançlarının büyük bir kısmı yapılan akademik çalışmalarla aydınlatılmıştır. Devam eden akademik çalışmalarla ve elde edilen yeni bulgularla eski halk inançları hakkında daha fazla bilgi sahibi olmamız sağlanacaktır. Alevi toplumunda cemaatin lideri konumunda olan dedeler sosyal hiyerarşi olarak en üst noktadadırlar. Dedelerin sahip oldukları yetkiler ve yaptırım güçleri cemaatin sosyal düzenini sağlayan çok etkili bir güçtür. Alevi Dedeleri, Türkiye'nin çeşitli yerlerinde bulunan "Ocak"lara bağlıdırlar. Bundan dolayı kendilerine Ocakzade de denir. Ocakzade dedelerin Peygamber soyundan geldikleri, yani evlad-ı resul oldukları kabul edilir ve bu nedenle "seyyid" adı ile de anılırlar. Dedeler belli zamanlarda kendilerine bağlı yerlerdeki taliplerini ziyaret ederek dinsel törenler düzenler, topluluğu bilgilendirir ve anlaşmazlıkları giderirler. Geleneksel Aleviliğin halen canlı olarak yaşandığı Adıyaman ilimiz yapılacak saha çalışmaları için elverişli bir ortam sunmaktadır. Literatür taraması ve saha çalışmalarını da içeren bu çalışmada Adıyaman Alevi Dedesi Ali Büyükşahin özelinde yapılmış olup akademik literatüre Anadolu Aleviliğinin inanç ve kültür taşıyıcısı olan Dedelik Kurumu hakkında birinci elden faydalı bilgiler sağladığımıza inanmaktayız. Anahtar Kelimeler: Adıyaman Aleviliği, Dedelik Kurumu, Ali Büyükşahin.
Anatolian Alevism is a syncretic belief system known as "Turkish Folk Islam" or "Folk Islam," which emerged as a result of the Turkish society's effort not to lose their selfidentity and to pass on their heritage to future generations. Among the reasons why it is syncretic, we can show that it emerged in Anatolia, which is multicultural geography. Anatolian Alevism has succeeded in concealing the essence of its old folk beliefs in the multicultural belief structures in Anatolia with various codings and has conveyed them to the present day. Many of these coded old folk beliefs have been illuminated by academic studies. With continued academic studies and new findings, we will be able to learn more about ancient folk beliefs. The Dedes, who are the leaders of the community in Alevi society, are at the top of the social hierarchy. The authority and sanction power of the dedes is a very effective power that ensures the social order of the community. Alevi Dedes belongs to the "Ocaks" located in various parts of Turkey. Therefore, they are also called Ocakzade. It is accepted that Ocakzade dedes are descendants of the Prophet, that is, they are sons of prophets, and therefore they are also called "seyyid". Dedes visit their disciples at certain times, organize religious ceremonies, inform the community and resolve conflicts. Our Adıyaman province, where traditional Alevism is still alive, provides a suitable environment for field studies. We believe that this study, which includes a literature review and field studies, was made specific to Adıyaman Alevi Dede Ali Büyükşahin, and we have provided first-hand useful information about the Dedelik Institution, which is the bearer of the belief and culture of Anatolian Alevism, to the academic literature. Keywords: Adıyaman Alevism, Dedelik Institution, Ali Büyükşahin.
Anatolian Alevism is a syncretic belief system known as "Turkish Folk Islam" or "Folk Islam," which emerged as a result of the Turkish society's effort not to lose their selfidentity and to pass on their heritage to future generations. Among the reasons why it is syncretic, we can show that it emerged in Anatolia, which is multicultural geography. Anatolian Alevism has succeeded in concealing the essence of its old folk beliefs in the multicultural belief structures in Anatolia with various codings and has conveyed them to the present day. Many of these coded old folk beliefs have been illuminated by academic studies. With continued academic studies and new findings, we will be able to learn more about ancient folk beliefs. The Dedes, who are the leaders of the community in Alevi society, are at the top of the social hierarchy. The authority and sanction power of the dedes is a very effective power that ensures the social order of the community. Alevi Dedes belongs to the "Ocaks" located in various parts of Turkey. Therefore, they are also called Ocakzade. It is accepted that Ocakzade dedes are descendants of the Prophet, that is, they are sons of prophets, and therefore they are also called "seyyid". Dedes visit their disciples at certain times, organize religious ceremonies, inform the community and resolve conflicts. Our Adıyaman province, where traditional Alevism is still alive, provides a suitable environment for field studies. We believe that this study, which includes a literature review and field studies, was made specific to Adıyaman Alevi Dede Ali Büyükşahin, and we have provided first-hand useful information about the Dedelik Institution, which is the bearer of the belief and culture of Anatolian Alevism, to the academic literature. Keywords: Adıyaman Alevism, Dedelik Institution, Ali Büyükşahin.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Din, Religion, Sosyoloji
