Sağlık yapılarının mekânsal özelliklerinin mekân dizim (Space Syntax) yöntemi ile irdelenmesi

Küçük Resim Yok

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İnönü Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Toplumun hemen her kesiminin faydalandığı sosyal yapıların başında sağlık yapıları yer almaktadır. Buna bağlı olarak, sağlık yapıları yoğun bir kullanıcı sirkülasyonuna sahiptir. Ayrıca birçok işleve sahip olan sağlık yapıları, çok sayıda mekân çözümlemesine ihtiyaç duyan yapılardır. Geçmişten günümüze ihtiyaçlara ve gelişen teknik uygulamalara bağlı olarak daha büyük ve fonksiyonel yapılar haline gelen sağlık yapılarının mekân organizasyonları da buna paralel olarak karmaşık bir hal almıştır. Buna bağlı olarak bu büyük sağlık yapılarında mekân kullanımının daha da kullanışsız olduğu görülebilir. Özellikle sağlık yapılarında kullanıcıların mekânları rahatlıkla okuyabilmeleri ve yönlerini kolaylıkla bulabilmeleri, sağlık yapılarının tasarımında ki temel ilkelerden biri olmalıdır. Sağlık yapılarında mekân organizasyonları, önceden analiz edilip değerlendirilmediğinde, kullanım sürecinde bazı problemler oluşturabilmektedir. Kullanımda problemleri en aza indirgeyebilmek ve rasyonel çözümler elde edebilmek için, mimari planlama sürecinde yer alan ve bir analiz aşaması olan programlama evresinde geleceğe yönelik kararların alınması ve tasarımın kararlar doğrultusunda gerçekleştirilmesi çok önemlidir. Mekân Dizimi (Space Syntax), bu tasarım kararlarını analiz etmek ve en uygun mekân organizasyonunu belirlemek için kullanılan önemli bir yöntemdir. Tasarımcılar bu yöntemle istenilen mekânsal oluşumları elde etmek için alternatifler üretip bunları test ederek tasarım ilkelerini belirleyebilirler. Farklı dönemlere ait sağlık yapılarının mekânsal konfigürasyon analizinin yapılması ve analizler sonucunda yapıların mekânsal okunabilirlik ve erişilebilirliğinin irdelenmesi amacı ile yapılan bu çalışmanın ilk bölümünde; araştırma sorusu, çalışmanın amacı ve çalışmanın kapsamı yer almaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde literatür araştırmasından elde edilen bilgiler ışığında sağlık yapılarının mekan organizasyonlarının tarihsel süreci ve hastane mekan organizasyonlarında erişilebilirlik ve okunabilirlik kavramının önemi açıklanmıştır. Yine bu bölümde, çalışmanın ana yöntemlerinden olan ve mekân organizasyon analizi için kullanılan mekân dizimi yöntemi ve bu yöntemde kullanılan kavramlara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise, mekân organizasyonlarının analiz edildiği sağlık yapıları ile ilgili genel bilgiler ve bu yapıların seçilme nedenleri açıklanmıştır. Çalışmanın yöntemi de bu bölümde açıklanmıştır. Ayrıca mekân dizimi yöntemi için kullanılacak Depthmap analiz programının, planlara uygulama aşamaları ve hangi analizler ile çalışılacağı hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde seçilen sağlık yapılarının mekân dizimi yöntemi ile yapılan analizleri ve bu analizler sonucu elde edilen bulguların yorumlanması yer almaktadır. Sonuç bölümünde ise; analizler sonucu elde edilen bulgular ışığında, hacimlerin yani kullanıcıların etkileşim içinde olduğu mekânların sayısının ve dolaşım akslarının arttığı büyük ve karmaşık sağlık yapılarının okunabilirliğinin ve erişilebilirliğinin düştüğü sonucuna varılmıştır. Bu verilere göre ileride yapılacak olan büyük ve karmaşık sağlık yapıları için önerilerde bulunulmuştur.
Health buildings are social buildings that serve almost every people of society. For this reason, health buildings have high. numbers of users In addition, healthcare buildings are a building group that requires a large number of space requirements. The spatial organization of healthcare buildings which have become larger and more functional structures depending on the needs and developing technical applications from past to present has also become more complex. Accordingly, it can be seen that the use of space in these large healthcare buildings is even more cumbersome. Especially in healthcare buildings, one of the basic principles in the design of healthcare buildings should be that users can easily read the spaces and find their way. Spatial organizations in healthcare buildings may create some problems during the usage process if they are not analyzed and evaluated beforehand. In order to minimize problems in use and obtain rational solutions, it is very important to make future decisions and realize the design in line with the decisions in the programming phase, which is an analysis phase in the architectural planning process. Space Syntax is an important method used to analyze these design decisions and determine the most appropriate spatial organization. With this method, designers can determine design principles by producing alternatives and testing them to obtain the desired spatial formations. The aim of this study is to analyze the spatial configuration of health buildings from different periods and to examine the spatial legibility and accessibility of the buildings as a result of the analysis. The first part of this study includes the research question, purpose of the study and scope of the study. In the second part of the study, the historical process of spatial organizations of healthcare buildings and the importance of the concepts of accessibility and legibility in hospital spatial organizations are explained in the light of the information obtained from the literature research. Also this section includes the space syntax method which is one of the main methods of study and use for spatial organization analysis and the concepts used in this method are included. In the third section, general information about the health buildings in which analyzed their spatial organizations and the reasons for choosing these buildings are explained. The method of the study is also explained in this section. In addition, information was given about the application stages of the Depthmap analysis program which will use for the space syntax method to the plans and which analyzes to work with. The fourth part of the study includes the analyzes of the selected health buildings using the space syntax method and the interpretation of the findings obtained as a result of these analyses. In the conclusion section, in the light of the findings obtained as a result of the analyzes, it is concluded that the legibility and accessibility of large and complex health structures decreases while the number of volumes that is the spaces where users interact and the circulation axes increase. According to these data, several recommendations have been made for large and complex healthcare buildings to be built in the future.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Mimarlık, Architecture, Peyzaj Mimarlığı

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye