Osmanlı ilköğretim okullarındaki kitâbet ve tahrir kitaplarının yazma eğitimi açısından incelenmesi (Amelî Kitâbet-Usûl-i Tahrir örneği)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırmanın amacı; Osmanlı Dönemi ilköğretim okullarında (iptidâî mektepler) yazma ve kompozisyon (kitâbet ve tahrir) ders kitabı olarak okutulan bazı eserlerin yazma eğitimi bağlamında incelenerek mevcut durumunun araştırılması ve günümüz yazma eğitimi ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden iç içe geçmiş çoklu durum çalışması ile desenlenmiştir. Araştırmadaki verilerin toplanması, araştırmacı tarafından kitâbet ve tahrir kitaplarının künyelerinin kütüphanelerde araştırılması ve tespiti sonrasında ilgili eserlerin elektronik ortamda teslim alınması ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Osmanlı ilköğretim okullarında (iptidâî mektep) yazma dersi kapsamında okutulmak üzere hazırlanan ve araştırmacı tarafından belirli ölçütlerle sınırlandırılan amaçlı örnekleme ait verilerin analizinde, nitel araştırma tekniklerinden doküman incelemesi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Osmanlı ilköğretim (iptidâî mektep) kurumlarında, yazma dersinin ayrı bir ders olarak okutulduğu, yazma eğitiminin öncelikli olarak hazırlıksız konuşma niteliğindeki uygulamalarla başlatıldığı ve sözlü ifadenin yazılı ifadenin anahtarı olarak kullanıldığı, her sınıf seviyesinde aynı konuların kolaydan zora ilkesi benimsenerek işlendiği ancak ele alınan konuların sınıf seviyesi ile doğru orantılı olarak daha detaylı öğretildiği, öğretimi yapılan konuların detaylandırılmasında nasıl, niçin, neden sorularının önem taşıdığı, yazma derslerinin temel kuralı olarak fikri hürriyetin sağlanması düsturunun benimsendiği tespit edilmiştir. Yazma eğitiminde ürün temelli yaklaşımın yanı sıra süreç temelli yaklaşımın kısmen kullanıldığı, planlı yazma sürecine ait aşamalara yazma eğitiminde yer verildiği, güdümlü yazma, kontrollü yazma, not alma, boşluk doldurma, bir metinden hareketle yazma, bir resimden hareketle yazma, bir metni kendi cümleleriyle yeniden oluşturma gibi günümüz yazma yöntem ve tekniklerinden faydalanıldığı, yazma konularında günümüzden farklı olarak planı verilmiş mevzuların kullanıldığı tespit edilmiştir.
The purpose of this research is; it is the study of the current situation of some works in the context of writing education in Ottoman-era elementary schools and the textbook of composition (literary composition and essay) and the evaluation of its relationship to modern-day writing education. The research was patterned by multiple state studies intertwined from qualitative research methods. The collection of the data in the research was carried out by the researcher through the search of the bracelets of the books of masterpiece and propulsion in libraries and after the detection of the relevant works were delivered electronically. The study used document review and descriptive analysis from qualitative research techniques and analysis of data on purposeful sampling prepared to be studied within the scope of the writing course in Ottoman primary schools. As a result of the research, the Ottoman primary schools were taught as a separate course in writing, writing training is primarily initiated with impromptu speech applications and verbal expression is used as key to written expression, at each grade level, the same subjects are processed with the adoption of the easy-to-hard principle but the subjects addressed are taught in greater detail in proportion to the grade level, how, why, why questions are important in detailing the subjects taught, the basic rule of writing lessons has been found to be the adoption of the idea of ensuring freedom. Partially using the product-based approach as well as the process-based approach in writing training, motivated writing, where stages of the planned writing process are included in the writing training, controlled writing, taking notes, filling in blanks, writing in motion from a text, today's writing methods and techniques, such as writing from a picture in motion, recreating a text with their own sentences, are exploited, it has been found that unlike today in writing, the plan is used.
The purpose of this research is; it is the study of the current situation of some works in the context of writing education in Ottoman-era elementary schools and the textbook of composition (literary composition and essay) and the evaluation of its relationship to modern-day writing education. The research was patterned by multiple state studies intertwined from qualitative research methods. The collection of the data in the research was carried out by the researcher through the search of the bracelets of the books of masterpiece and propulsion in libraries and after the detection of the relevant works were delivered electronically. The study used document review and descriptive analysis from qualitative research techniques and analysis of data on purposeful sampling prepared to be studied within the scope of the writing course in Ottoman primary schools. As a result of the research, the Ottoman primary schools were taught as a separate course in writing, writing training is primarily initiated with impromptu speech applications and verbal expression is used as key to written expression, at each grade level, the same subjects are processed with the adoption of the easy-to-hard principle but the subjects addressed are taught in greater detail in proportion to the grade level, how, why, why questions are important in detailing the subjects taught, the basic rule of writing lessons has been found to be the adoption of the idea of ensuring freedom. Partially using the product-based approach as well as the process-based approach in writing training, motivated writing, where stages of the planned writing process are included in the writing training, controlled writing, taking notes, filling in blanks, writing in motion from a text, today's writing methods and techniques, such as writing from a picture in motion, recreating a text with their own sentences, are exploited, it has been found that unlike today in writing, the plan is used.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Osmanlı Dönemi, Planlı yazma, Öğretim yöntemleri
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Alparslan, S. (2022). Osmanlı ilköğretim okullarındaki kitâbet ve tahrir kitaplarının yazma eğitimi açısından incelenmesi (Amelî Kitâbet-Usûl-i Tahrir örneği). İnönü Üniversitesi, Malatya.
