TURFAN BÖLGESİNDEKİ ESKİ UYGUR YER ADLARI
Küçük Resim Yok
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Turfan toplumunun modern çağlar öncesindeki tarihsel analizinin yapılabilmesi için, Turfan metinlerinde geçip herkesin üzerinde mutabık kaldığı çeşitli dillerdeki yer adlarının tanımlanması vazgeçilmezdir. Tarihî Çin kaynaklarına göre, MS 640 yılında, Tang Hanedanı tarafından işgal edildiğinde, Qu (?) Ailesinin Goachang (??) Krallığı hâkimiyetindeki Turfan Havzası’nda “yirmi iki şehir” bulunmaktadır. Söz konusu “yirmi iki şehir”in adlarından sadece birkaç tanesi kronolojik olarak yazılmış olan Çin tarihleri ile Çince Turfan el yazmalarında olduğu gibidir. Turfan araştırmacıları, bu şehirleri tanımlamak için, Çin kaynaklarındaki Ming ve Qing hanedanlarına ait kayıtlarda geçen yer adlarıyla bugünkü Uygur kayıtlarında geçenleri karşılaştırarak bir dizi tarihî - coğrafik araştırma yürütmektedir. 9. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Turfan havzasında Batı Uygur Krallığı’nın hâkimiyeti söz konusu idi. Eski Maniheist Uygur metinlerinden birine göre, bu krallığın hâkimiyet alanında “Koço ulusunun yirmi iki şehri” bulunmaktaydı. (koço ulus ikii otuz balık). Bölge 13. yüzyılın ilk yarısında Cengiz’in Moğol İmparatorluğu’nun hâkimiyeti altına girdikten sonra, iduq-qut unvanlı Uygur kralı tarafından yönetilen şehirlerin sayısı bir zamanlar yirmi dört olarak anılmaktaydı. 9. - 14. yüzyıllar arasındaki eski Uygur metinlerinde bugünkü Uygur yer adlarını tespit edebiliriz. Bu yazıda söz konusu şehirlerden, Çïqtïn, Puçang, Soim, Qongsïr (Qong?sïr), Limçin, Singging (Singing), Ni?üng (Nişüng ~ Lişüng), Nampï (Lampï) ve Yimşi (Yemşi) şehirleri incelenmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
47
Sayı
47
