Şanlıurfa müziğinde okunan hoyratlar üzerine bir inceleme
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kelime anlamı sertçe ve kaba manasına gelmektedir. Hoyrat okumak, feryat etmek haykırmak olarak da adlandırılmaktadır. Hoyrat oktav seslerden okunduğu için tüm nefesi ile haykırarak okunmaktadır. Şanlıurfa müziğinde önemli bir yeri olan hoyratın genellikle ülkenin doğu bölgesinde Urfa, Diyarbakır, Kerkük ve Elazığ'da yaygın olarak okunduğu gözlemlenmektedir. Halk edebiyatının ürünü olan maninin cinaslı olarak uzun hava formatında (irticalen) söylenen ezgiler hoyrat olarak adlandırılmaktadır. Hoyratı maniden farklı kılan en belirgin özelliklerinden biri de her zaman cinaslı olmasıdır. Cinasın kelime manası başta söylenen söz ile sonda söylenen sözün edebi olarak uyması şeklidir. Cinaslı manilerin uzun hava formatında okunması hoyratın maniden farkını ayırt ettiğini göstermektedir. Şanlıurfa müziğinde icra edilen hoyratın genellikle tiz sesli perdelerden başlayıp pes seslerde bitirildiği görülmüştür. Dolayısıyla ses aralığı geniş olduğu için icrasını da epey zor hale getirmektedir. Kaynaklarımızda çeşitli makamlarda hoyratın olduğu bilinse de günümüzde genelde "Hicaz", "Uşşak" "Hüseyni" ve "Segâh" makamı dizisinde daha çok hoyratın olduğu görülmektedir. Hoyratlara sıklıkla sıra gecelerinde, düğünlerde, dağ yatılarında, asbap gecelerinde ve ağıtlarda rastlanmaktadır. Gurbet, sıla, aşk, sevgi, hüzün, hasretlik, ölüm gibi konuları olan hoyratın, Şanlıurfa'da daha çok erkek ağzından okunduğu ve sesi güçlü olan kişiler tarafından okunması, icrasının zor olduğunu göstermektedir. Günümüzde Şanlıurfa müziğinde uzun hava türü olan hoyrata sıklıkla rastlanmaktadır. Sıra gecelerinde branş olarak "Hoyratçılar" bulunmaktadır. Ritimli ezgiler söylenen hoyrat müziğe farklı bir ahenk katarak dinleyicileri heyecan içinde coşturmaktadır. Anahtar kelimeler: Hoyrat, Şanlıurfa Müziği, Hoyrat türleri, Şanlıurfa.
The word means harsh and rough. It is also called chanting, yelling and shouting. Since the octave is read from the voices, it is read out loud with the whole breath. It is observed that hoyrat, which has an important place in Şanlıurfa music, is widely sung in the eastern part of the country, generally in Urfa, Diyarbakır, Kirkuk and Elazığ. The melodies sung in the long air format (irticalen) with the pun of mania, which is the product of folk literature, are called hoyrat. One of the most distinctive features that makes Hoyrat different from mania is that it is always punned. The word meaning of the pun is the literary form of the word spoken at the beginning and the word spoken at the end. Reading manias with puns in long air format shows that he distinguishes between rough and mania. It has been observed that the roughness performed in Şanlıurfa music generally starts with high pitched pitches and ends with low voices. Therefore, since the vocal range is wide, it makes it very difficult to perform. Although it is known in our sources that there are rudeness in various makams, it is generally seen that there are more rudeness in the series of "Hicaz", "Uşşak", "Hüseyni" and "Segah" makams. Hoyrats are frequently seen in sira nights, weddings, mountain yachts, asbap nights and laments. The fact that the hoyrat, which has themes such as expatriate, homeland, love, affection, sadness, longing, and death, is read mostly by men in Şanlıurfa and is read by people with a strong voice, shows that it is difficult to perform. Today, the long air type hoyrata is frequently encountered in Şanlıurfa music. There are "Hoyratcılar" as a branch at Sira nights. By adding a different harmony to the rough music sung in rhythmic melodies, it excites the listeners with excitement. Key words: Hoyrat, Şanlıurfa Music, Hoyrat types, Şanlıurfa.
The word means harsh and rough. It is also called chanting, yelling and shouting. Since the octave is read from the voices, it is read out loud with the whole breath. It is observed that hoyrat, which has an important place in Şanlıurfa music, is widely sung in the eastern part of the country, generally in Urfa, Diyarbakır, Kirkuk and Elazığ. The melodies sung in the long air format (irticalen) with the pun of mania, which is the product of folk literature, are called hoyrat. One of the most distinctive features that makes Hoyrat different from mania is that it is always punned. The word meaning of the pun is the literary form of the word spoken at the beginning and the word spoken at the end. Reading manias with puns in long air format shows that he distinguishes between rough and mania. It has been observed that the roughness performed in Şanlıurfa music generally starts with high pitched pitches and ends with low voices. Therefore, since the vocal range is wide, it makes it very difficult to perform. Although it is known in our sources that there are rudeness in various makams, it is generally seen that there are more rudeness in the series of "Hicaz", "Uşşak", "Hüseyni" and "Segah" makams. Hoyrats are frequently seen in sira nights, weddings, mountain yachts, asbap nights and laments. The fact that the hoyrat, which has themes such as expatriate, homeland, love, affection, sadness, longing, and death, is read mostly by men in Şanlıurfa and is read by people with a strong voice, shows that it is difficult to perform. Today, the long air type hoyrata is frequently encountered in Şanlıurfa music. There are "Hoyratcılar" as a branch at Sira nights. By adding a different harmony to the rough music sung in rhythmic melodies, it excites the listeners with excitement. Key words: Hoyrat, Şanlıurfa Music, Hoyrat types, Şanlıurfa.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Müzik, Music
