Toplumsal hafıza ve kültürel kimlikten hareketle Zaza müziği
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Anadolu, kültürel çeşitliliğin ve toplulukların bir arada yaşadığı zengin bir coğrafyadır. Bu çalışmada, Türkiye'nin doğusunda yer alan Bingöl, Elazığ, Tunceli, Adıyaman, Urfa, Diyarbakır ve Sivas bölgelerinde yaşayan Zaza toplumunun etnik ve kültürel bağlamda toplumsal hafızasına yer etmiş müzik örüntüleri incelenerek Diyarbakır özelinde yorumlanmıştır. Araştırma, Zazaların tarihçesi, kültürel işlevi ve Zaza kültürü içindeki müziğin sosyo-kültürel işlevsel kategorizasyonu, yapısal ve kareografik açıdan Zaza oyun havaları, Zaza müziğinin yapısal analizi, kullanılan çalgılar ve makamsal-ritmik yapısı gibi konuları ele almaktadır. Araştırma, Zaza toplumunun kültürel ve müzikal yapısı etnomüzikolojik çerçevede alan çalışmaları ile toplanan veriler kuramsal metodoloji çerçevesinde yorumlanmış ve etnografik araştırma modeli ve yarı yapılandırılmış görüşmeler ile ulaşılan bulgular irdelenerek, etnik bağlamda Zaza kültürü ve müziği üzerine tespitler yapılmaya çalışılmıştır. Tezin temel hedefleri arasında Zaza müziğinin sosyal ve kültürel işlevlerinin belirlenmesi, müziğin toplumsal yapıda oynadığı rolün incelenmesi ve müzikal pratiklerin tarihsel ve kültürel bağlamda değerlendirilmesi yer alır. Araştırma, nitel veri toplama yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiş ve literatür taraması ile desteklenmiştir. Alan araştırmasında elde edilen veriler uzman görüşüne başvurularak analiz edilmiştir. Zaza toplumu kültürel hafızasında yer alan sonik ifadelerin yansıması olan türküler; düğün türküleri, aşk ayrılık gurbet türküleri, ninni, kurmanci olarak(kurmancca) söylenen türküler, sosyo-kültürel ritüel türküleri, dini ritüel türküleri, yıllık takvimsel ritüel türküler tematik yapılardaki Uşşak makamı, Hüseyni makamı, Rast makamı, Hicaz Hümayun makamlarında, 2/4 (Nim Sofyan), 4/4 (Sofyan), 5/8 (Türk aksağı) 6/4,6/8 (Yürük Semai), 8/8 (Düyek), 10/8 (Aksak Semai) usûllerindeki icrası çalışmanın bulguları arasındadır. Anahtar Kelimeler: Zaza Kültürü, Zaza Müziği, Etnik Müzik
Anatolia is a rich geography where cultural diversity and communities live together. In this study, the musical patterns ingrained in the social memory of the Zaza community living in the Bingöl, Elazığ, Tunceli, Adıyaman, Urfa, Diyarbakır and Sivas regions in the east of Turkey, in an ethnic and cultural context, were examined and interpreted specifically for Diyarbakır. The research deals with issues such as the history of Zazas, their cultural functions and the socio-cultural functional categorization of music within Zaza culture, Zaza dance styles in terms of structural and choreographic aspects, structural analysis of Zaza music, the instruments used and its maqam-rhythmic structure. In the research, the data collected through field studies on the cultural and musical structure of the Zaza society within the ethnomusicological framework were interpreted within the framework of theoretical methodology, and by examining the findings obtained through the ethnographic research model and semi-structured interviews, determinations were made on Zaza culture and music in an ethnic context. The main objectives of the thesis include determining the social and cultural functions of Zaza music, examining the role of music in social structure, and evaluating musical practices in a historical and cultural context. The research was conducted using qualitative data collection methods and supported by literature review. Folk songs that are a reflection of the sonic expressions in the cultural memory of the Zaza society; wedding folk songs, love, separation, homesickness folk songs, lullabies, folk songs sung in Kurmanji, socio-cultural ritual folk songs, religious ritual folk songs, annual calendar ritual folk songs in thematic structures in Uşşak maqam, Hüseyni maqam, Rast maqam, Hicaz Hümayun maqam, 2/4 (Nim Sofyan), 4/4 (Sofyan), 5/8 (Turkish accent), 6/4,6/8 (Yürük Semai), 8/8 (Düyek), 10/8 (Aksak Semai) are among the findings of the study. Keywords: Zaza Culture, Zaza Music, Ethnic Music
Anatolia is a rich geography where cultural diversity and communities live together. In this study, the musical patterns ingrained in the social memory of the Zaza community living in the Bingöl, Elazığ, Tunceli, Adıyaman, Urfa, Diyarbakır and Sivas regions in the east of Turkey, in an ethnic and cultural context, were examined and interpreted specifically for Diyarbakır. The research deals with issues such as the history of Zazas, their cultural functions and the socio-cultural functional categorization of music within Zaza culture, Zaza dance styles in terms of structural and choreographic aspects, structural analysis of Zaza music, the instruments used and its maqam-rhythmic structure. In the research, the data collected through field studies on the cultural and musical structure of the Zaza society within the ethnomusicological framework were interpreted within the framework of theoretical methodology, and by examining the findings obtained through the ethnographic research model and semi-structured interviews, determinations were made on Zaza culture and music in an ethnic context. The main objectives of the thesis include determining the social and cultural functions of Zaza music, examining the role of music in social structure, and evaluating musical practices in a historical and cultural context. The research was conducted using qualitative data collection methods and supported by literature review. Folk songs that are a reflection of the sonic expressions in the cultural memory of the Zaza society; wedding folk songs, love, separation, homesickness folk songs, lullabies, folk songs sung in Kurmanji, socio-cultural ritual folk songs, religious ritual folk songs, annual calendar ritual folk songs in thematic structures in Uşşak maqam, Hüseyni maqam, Rast maqam, Hicaz Hümayun maqam, 2/4 (Nim Sofyan), 4/4 (Sofyan), 5/8 (Turkish accent), 6/4,6/8 (Yürük Semai), 8/8 (Düyek), 10/8 (Aksak Semai) are among the findings of the study. Keywords: Zaza Culture, Zaza Music, Ethnic Music
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Müzik Ana Bilim Dalı, Müzik Bilimleri ve Teknolojisi Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Müzik, Music
