İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel stres kaynakları
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2002
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Bireyin örgüte sağladığı katkıya karşılık elde edeceği doyumun,katlandığı özveriyi aşması durumunda, örgütsel amaçlara katkıda bulunma istekliliği artmakta; böylece örgütsel etkililik ve yeterlilik gerçekleşmektedir. Ancak, örgütler bireysel amaçlan, bireylerde örgütsel amaçların gerçekleştirilmesi için birer araç durumunda olduklarından gerek örgüt- birey beklentileri dengesi gerekse bireysel doyum-bireysel özveri dengesini sağlamak ve sürdürmek her zaman olanaklı görülmemektedir. Çünkü hızla gelişen bilim ve teknoloji, toplumsal ve ekonomik yaşamı büyük ölçüde etkilemekte, buna koşut olarak da toplumsal kurumların yapı ve işleyişinde önemli değişmeler kaydedilmektedir. Doğal olarak, örgütsel yapının harekete geçirilmesinde temel etken olan insan öğesi de değişen koşullara uyum sağlayabilmek için yeni ve dinamik dengelenim süreçleri yaşamaktadır. i Örgütün yapısı ve örgütle işgören arasındaki karmaşık ilişkiler örüntüsü, her zaman istenilen düzeyde ve dengede olmayabileceğine göre, doğal olarak işgören-örgüt ilişkilerinde, örgütün temel girdisi olan işgörende stres meydana getiren bir takım durumlar oluşabilmektedir. 141 Bu çalışma, İlköğretim okullarında görevli yöneticilerin stres kaynaklarını ortaya çıkararak, çözümü noktasında öneriler sunmayı, böylece ülkemiz eğitim sisteminin daha etkili ve verimli hale getirilebilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Tarama modeline dayalı betimsel bir çalışma olan bu araştırmanın evrenini 2000-2001 öğretim yılında Van il merkezi ve ilçelerinde bulunan 97 ilköğretim okulunda görev yapan 97 müdür ve 193 müdür yardımcısı oluşturmaktadır. Örneklemini ise 54 müdür ve 75 müdür yardımcısı olmak üzere toplam 129 yönetici oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama aracı, araştırmacı tarafından özel olarak bu araştırmada kullanılmak üzere, anket tekniğinden yararlanılarak geliştirilen "İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Örgütsel Stres Kaynaklan Anketi(İOYÖSKA)" dir. İlköğretim okulu müdür ve müdür yardımcılarına uygulanmak üzere bir anket formu geliştirilebilmesi için öncelikle ilgili yerli ve yabancı literatür taranmış ve anket sorularının kuramsal temelleri oluşturulmuştur. Ayrıca araştırma grupları ile görüşmeler yolu ile de bilgi toplanmış, uzman görüşleri alınmış ve ön test-son test çalışmaları ile güvenirliği sağlandıktan sonra ankete son şekli verilmiştir. I Geliştirilen anket (İOYÖSKA) iki bölümden oluşmakta ve Likert tipi beşli derecelendirmeye dayanmaktadır. Birinci bölümde ilköğretim okulu yöneticilerine 5 adet bağımsız değişkeni içeren sorular sorulmuştur. Bunlar; cinsiyet, yaş, görev ünvanı(müdür-müdür yardımcısı), yöneticilik kıdemi ve en son mezun olunan öğretim kurumu şeklindedir. İkinci bölümde ise, yöneticilerin stres kaynaklan ile ilgili yaşadıkları stresörleri \ yansıtabileceği varsayılan; 1) İşin özellikleri 2) Örgütsel rol 3) 142 gelişim engelleri 4) Örgütsel yapı 5) Örgüt iklimi 6) Örgütsel amaçlar 7) Örgütsel süreçler 8) Örgütün dış çevreyle ilişkileri şeklinde sekiz örgütsel stres kaynağı boyutu ve bu sekiz stres boyutu içerisinde ayrıntılı bir şekilde ifade edilen 81 stres faktöründen(stres kaynağı) oluşmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel ve anlam çıkartıcı istatistikler SPSS paket programı yardımıyla yapılmıştır, bağımsız değişkenlere göre her stres boyutunda yer alan sorulara verilen yanıtların ortalama ve standart sapmalarım içeren dağılım tabloları çıkartılmıştır. Örgütsel stres kaynaklan boyutlarına (sekiz boyutta yer alan 81 soru) ilişkin yönetici görüşleri ile kişisel özellikleri arasında fark olup olmadığı tek yönlü varyans analizi ile saptanmaya çalışılmış, bu analiz sonucunda F değerinin.05 düzeyinde anlamlı olması durumunda, farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için; "Çoklu Karşılaştırma(multiple comparison)" testlerinden birisi olan "Tukey HSD(Tukey Gerçekten Önemli Fark Testi) testi sonuçlarından yararlanılmış, cinsiyet ve görev unvanı değişkenleri için doğrudan t testi yapılmıştır. Sonra bu bulgular tablolar haline getirilerek yorumlanmıştır.
Açıklama
Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
Anahtar Kelimeler
Örgütsel stres, Organizational stress, İlköğretim okulları, Primary education schools, Okul yöneticileri, School administrators
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Kayum, Azmi ;(2002) İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel stres kaynakları ,İnönü Üniversitesi.
