Adanavî Hüseyin Âlî Efendi'nin Gurretü'l-asr fî-Tefsîri Sûreti'n-nasr adlı eseri (İnceleme-tenkitli metin)

dc.contributor.advisorÇaldak, Süleyman
dc.contributor.authorKorkusuz, Yunus
dc.date.accessioned2025-01-18T18:55:16Z
dc.date.available2025-01-18T18:55:16Z
dc.date.issued2024
dc.departmentEnstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
dc.descriptionSosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
dc.description.abstractBu çalışma ile Adanavî Hüseyin Âlî Efendi'ye ait Gurretü'l-Asr fî-Tefsîri Sûreti'n-nasr adlı Nasr Sure'sinin tefsirinin tenkitli metninin oluşturulması ve incelenmesi amaçlanmıştır. Kaynaklarda Veysî'ye ait gösterilen eserin aslında Adanavî Hüseyin Âlî Efendi'ye ait olduğunun kesinlik kazanması ve eserin tenkitli metni oluşturularak incelenmesi önem arz etmektedir. Eserin yazımında dil bilgisi, lügat ve tefsir kitaplarından yararlanılmış, Kazerûnî, Zemahşeri, Beyzavî gibi ünlü şahsiyetlerin eserlerine sıkça başvurulmuştur. Bu, eserin bilimsel ve dini temellerinin sağlam olduğunu gösterir. Dilin başlangıçta ağır, ilerleyen bölümlerde ise daha sade olduğu görülür; bu da yazarın bilgi aktarmayı ön planda tuttuğunu gösterir. Girişte Türkçe etkisi azken, ilerleyen bölümlerde belirginleşir. Müellif, Arapça ve Farsça kelimeleri yaygın anlamlarında kullanarak eserin anlaşılabilirliğini artırmıştır. Giriş bölümünde uzun tamlamalar kullanılmış, daha sonra Türkçe bağlaçlar ve eklerle zenginleştirilmiştir. Bu dilsel çeşitlilik eserin derinliğini artırmıştır. Çalışma; giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde, genel tanıtıcı bilgilerin yanı sıra müellifin hayatı ve eserleri, eserlerinin çalışılıp çalışılmadığına dair bilgiler detaylı bir şekilde ele alınmış ve Adanavî Hüseyin Âlî Efendi'in edebi kişiliği, eski Türk edebiyatında nesir ve eski Türk nesrinde tefsir konuları işlenmiştir. Birinci bölümde, eserin şekil özellikleri, içeriği, dil kullanımı ve üslubu gibi unsurlara daha yakından bakılmış, bu sayede dil ve üslûp özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. İkinci bölümde; nüshaların tavsifi, çevriyazıda izlenen yol, çevriyazı alfabesi ve metnin çevriyazısı başlıklarına yer verilmiştir. Sonuçta ise, çalışmanın genel bir değerlendirmesi yapılarak Adanavî Hüseyin Âlî Efendi'in Gurretü'l-Asr isimli eserinin dil ve edebiyat açısından önemi gözler önüne serilmiştir. Anahtar Kelimeler: Gurretü'l-Asr, Adanavî Hüseyin Âlî, İnceleme, Tefsir.
dc.description.abstractThis study aims to establish and examine the critical text of Adanavî Hüseyin Âlî Efendi 's work "Gurretü'l-Asr fî Tefsîri Sûreti'n-nasr". It is crucial to verify that the work attributed to Veysî actually belongs to Adanavî Hüseyin Âlî Efendi, and to create and examine the critical text of the work to introduce it to the academic world. The study consists of an introduction, two main sections, and a conclusion. In the introduction, along with general introductory information, detailed information about the author's life and works, and whether his works have been studied or not, are discussed. Adanavî Hüseyin Âlî Efendi 's literary personality, prose in classical Turkish literature, and commentary on classical Turkish prose are also examined. The first section delves into the formal characteristics, content, language usage, and style of the prose work Gurretü'l-Asr, aiming to elucidate its language and stylistic features. The second section covers the classification of manuscripts, the method followed in transcribing, the transcription alphabet, and the transcription of the text. In the conclusion, the study provides a general evaluation, highlighting the importance of Adanavî Hüseyin Âlî Efendi 's work "Gurretü'l-Asr" in terms of language and literature, while also indicating potential areas for future research. The sources used in the study are comprehensively presented for further reference. Keywords: Gurretü'l-Asr, Adanavî Hüseyin Âlî , Examination, Commentary.
dc.identifier.endpage111
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=1pwTzRXnomYf6jwqVORfUR3AeYwm3kciWqHTK47J3cibRWj8KMTWgJ4AOezGR7yI
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11616/106255
dc.identifier.yoktezid877853
dc.language.isotr
dc.publisherİnönü Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20250118
dc.subjectTürk Dili ve Edebiyatı
dc.subjectTurkish Language and Literature
dc.titleAdanavî Hüseyin Âlî Efendi'nin Gurretü'l-asr fî-Tefsîri Sûreti'n-nasr adlı eseri (İnceleme-tenkitli metin)
dc.title.alternativeAdanavî Hüseyin Âlî Efendi's work called Gurretü'l-asr fî-Tefsîri Sûreti'n-nasr (Review-criticism text)
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar