Osmânzâde Tâib Ahmed Dîvânı'nda tabiat unsurları

Küçük Resim Yok

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İnönü Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

İnsan, tabiatın vazgeçilmez bir parçasıdır. O, sürekli olarak tabiatı keşfetme çabası içerisinde olmuştur. Sanat ve edebiyat dünyasında geniş bir ilham kaynağı olarak kullanılan tabiat, şairler tarafından da şiirde en çok kullanılan unsurlardan biri olmuştur. Tabiatın güzelliği ve muhteşemliği karşısında hayranlık duyan şairler, tabiatla ilgili unsurları, hayal gücünün de yardımıyla, şiirde estetik bir malzeme olarak kullanmışlardır. Tabiat unsurları, Klasik Türk şiirinde de kullanılan önemli bir ögedir. Bu çalışmada Osmânzâde Tâib'in, divanında tabiat unsurlarını nasıl kullandığı incelenmiştir. Çalışmada Osmânzâde Tâib Dîvanı'ndaki tabiat unsurları tespit edilmiş, anlamları açıklanmış ve bu unsurların hangi edebî sanatlar bağlamında kullanıldığına dikkat çekilmiştir. Çalışma, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kozmik alem; felek ve felekle ilgili kavramlar, genel olarak yıldız ve bazı özel yıldızlar, burçlar, seyyâreler ve diğer kozmik unsurlar olmak üzere beş başlıktan oluşmuştur. İkinci bölümde Osmânzâde Tâib'in tabiatın dört unsuru olan ateş, hava, su ve toprağı yoğun bir şekilde kullandığı görülmüştür. Üçüncü bölüm bitkiler; bitkiler ile ilgili unsurlar, ağaç ve ağaç türleri, meyve, meyve ağacı ve meyve çeşitleri ile çiçekler olmak üzere beş başlıktan meydana gelmiştir. Dördüncü bölümde hayvanlar; kuşlar, dört ayaklı hayvanlar, deniz hayvanları, sürüngenler ve böcekler olmak üzere beş başlık atında ele alınmıştır. Her unsur, ilgili başlığın altında tasnif edilmiş ve bu unsurların hangi amaçla kullanıldıkları açıklanmıştır. Tabiat unsurlarının ve tabiatta gerçekleşen doğa olaylarının başta teşbih olmak üzere teşhis, istiâre, mübalağa, hüsn-i ta'lil, telmih, kinaye gibi edebi sanatlar yoluyla yepyeni anlamsal boyutlar kazandığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Osmânzâde Tâib, divan, tabiat unsurları, inceleme.
Man is an indispensable part of nature. He has constantly been in an effort to discover nature. Nature, which is used as a wide source of inspiration in the world of art and literature, has been one of the most used elements in poetry by poets. Admiring the beauty and magnificence of nature, poets have used the elements of nature as an aesthetic material in poetry with the help of their imagination. Elements of nature are also an important element used in Classical Turkish poetry. This study analyzes how Osmânzâde Tâib uses the elements of nature in his divan. In this study, the elements of nature in Osmânzâde Tâib Dîvan are identified, their meanings are explained and the literary arts in which these elements are used are emphasized. The study consists of four chapters. In the first part, it is seen that Osmânzâde Tâib intensively uses fire, air, water and earth, the four elements of nature. The second part consists of five chapters on the cosmic realm; the celestial sphere and concepts related to the celestial sphere, stars in general and some special stars, zodiac signs, travelers and other cosmic elements. The third section consists of five chapters on plants; elements related to plants, trees and tree species, fruit, fruit trees and fruit varieties, and flowers. In the fourth section, animals are discussed under five headings: birds, quadrupeds, marine animals, reptiles and insects. Each element is classified under the relevant heading and the purpose for which these elements are used is explained. It has been observed that the elements of nature and the natural events that take place in nature have gained new semantic dimensions through literary arts such as simile, identification, istiâre, hyperbole, hüsn-i ta'lil, telmih, and allegory. Key Words: Osmânzâde Tâib, divan, natural elements, review.

Açıklama

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye