İran'da Rıza Şah Dönemi modernleşme hareketleri: 1925-1941

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2013

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İnönü Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Büyük ve köklü bir geçmişe sahip olan ve asırlardır Türkiye?nin doğu komşusu olan İran, yakın bir zamanda Rıza Şah Pehlevi?nin liderliğinde geniş çaplı bir reform hareketine sahne olmuştur. Kaçar Hanedanlığının, devleti ayakta tutabilmek için başlattığı reform hareketleri başarıya ulaşmamış, ülke içeride aşiret isyanlarına, dışarıda ise Rus ve İngiliz müdahaleleriyle yıkılmanın eşiğine gelmişti. İran I. Dünya Savaşında tarafsızlığını ilan ettiyse de Rus ve İngiliz işgaline uğramaktan kurtulamamıştır. Savaş sonrası yaşanan kargaşa ortamından faydalanan Rıza Şah, Kaçar Hanedanlığını tasfiye edip, Pehlevi Hanedanlığının temellerini atmıştır. Rıza Şah, iktidara gelişiyle birlikte yüzyıllardır ?Persia? olarak bilinen ülkesinin adı da dâhil olmak üzere askeri, siyasi, ekonomik, toplumsal ve kültürel alanlarda çok ciddi yenilik ve değişiklikler yapmıştır. Zorunlu askerlik yasasıyla birlikte ülkedeki asker sayısını arttırmış, orduyu teknik anlamda modernize etmiştir. Eğitim alanında ülkede ilköğretimi zorunlu hale getirip, çok sayıda okul açmıştır. Karayolu ve demiryolu ulaşımında büyük mesafeler kat edilmiş Trans-İran demiryolunu inşa ettirmiştir. Kılık Kıyafet Yasasını çıkartarak daha modern giysiler giyilmesi ve şapka kullanılmasını sağlamıştır. Bunun gibi birçok düzenlemeye imza atan Rıza Şah, on beş yıllık iktidarı süresince güçlü ve modern bir İran oluşturmanın hayalini kurmuş bunun için uğraş vermiştir.
Iran, which has been eastern neighbor of Turkey for ages and which has had a big history underwent a wide size reform process led by Reza Shah Pahlavi. Reforms done by Qajar Dynasty to make state continue couldn?t access to success and the country come to threshold of collapse because of rebellion of tribe in country and interference of Russia and England. Iran declared impartialness in First World War but didn?t get out of occupation of Russia and England. Using advantage of disorder following the war, Reza Shah put on end to Qajar Dynasty and established foundations of Pahlavi Dynasty. When Reza Shah got in power he made a lot of serious changes and reforms in politics, military, economic, social and cultural areas including name of his country known as Persia for ages. He increased amount of soldiers with Law of conscripting military and modernized army in the way of technical, by compelling primary school in education area, he opened a lot of schools, he development transportation of highway and rail way a lot and built Trans-Iran rail way. He ensured people to wear modern clothes instead of traditional clothes by passing law of appearance. By making a lot of regulations like this Reza Shah imagined creating a modern and strength Iran and strove for this during his power for fifteen years.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koca, M. (2013). İran'da Rıza Şah Dönemi modernleşme hareketleri: 1925-1941. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-165 ss.