Tabdullah Azzâm ve cihâdî selefiliğin teşekkül süreci
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Selefîlik, İslâmın ilk üç kuşağının inanç alanındaki görüşlerini olduğu gibi muhafaza etmeyi ilke edinen itikâdî/siyâsî nitelikli, İslâmî bir düşünce okuludur. Selefî düşünce, daha çok Ahmed b. Hanbel'in (ö. 241/855) kurucusu olduğu Hanbelî mezhebi içinde varlığını sürdürmüştür. Sünnet odaklı, itikâdî konularda te'vil karşıtı bu damar, İbn Teymiyye (ö. 728/1328) ile birlikte siyâsî iktidara ve düşünsel muhaliflerine karşı sert bir retorik kullanan, siyasal/toplumsal olaylarda insiyatif alarak iktidar ve topluma yön verme çabası içine giren bir ekol kimliğine bürünmüştür. Selefîlik, Muhammed b. Abdilvehhâb (ö. 1206/1792) ile birlikte İbn Teymiyye ve takipçilerinin benimsediği üslubun ötesine geçerek, tekfîr ve şiddeti birer mücâdele, ikna ve tebliğ mekanizması olarak kullanan bir ekol kimliğine bürünmüştür. Afganistan'ın 1979'da Sovyetler tarafından işgal edilmesi üzerine Filistinli bir akademisyen olan Dr. Abdullah Azzâm, (ö. 1989) bölgeye intikâl ederek Mektebu'l-Hıdemât li'l-Mücâhidîn'i (Mücahitlere Hizmet Bürosu) kurmuş ve Üsâme b. Ladin'in (ö. 2011) desteğini de alarak Selefî orijinli on binlerce gönüllünün bölgeye intikâlini sağlamıştır. Kendisini Selefî olarak tanımlayan Azzâm, söz konusu teşkilatın faaliyetleri aracılığıyla Selefîliğin evrildiği son aşama olan Cihâdî Selefîliğin fizikî alt yapısının, cihad hakkında kaleme aldığı eserler aracılığıyla da Cihâdî Selefîliğin fikrî alt yapısının temellerini atmıştır. Arapça bir sıfat terkîbi olan; "السلفية الجهادية/es-Selefiyyetü'l-Cihâdiyye", lugat itibariyle; "Cihatçı Selefîlik" manasına sahiptir. Terim manası ise; akîdevî boyutta Selefî öğretiyi, hareket metodu boyutunda cihad mefhumunu merkeze alan el-Kâide, DÂİŞ ve uzantıları tarafından temsil edilen modern İslâmî akımı ifade etmektedir. Azzâm'ın 1989 yılında öldürülmesinin ardından Üsâme b. Ladin'in Azzâm'ın temelleri attığı fizikî/beşerî alt yapıyı büyük ölçüde devralması sonrasında Cihâdî Selefîlik bir anlamda teşekkül sürecini tamamlamış, bir devleti olmayan ancak çok geniş bir tabanı ve etkinlik alanı olan küresel bir aktöre dönüşmüştür. Bu çalışmamızda Cihâdî Selefîliğin teşekkül sürecini, fikrî arka planını, temel hedef olarak da Azzâm'ın teori ve pratikleri itibariyle Cihâdî Selefîliğin teşekkül sürecinde oynadığı rolü ele almaya çalıştık. Anahtar kelimeler: Selefîlik, Cihâdî Selefîlik, Cihad, Abdullah Azzâm
Salafism is a theological-political Islamic school of thought that holds the principle of maintaining unchanged the beliefs of the first three generations of Islam. Salafism has survived primarily as part of the Hanbali School founded by Ahmad bin Hanbal (d. 241/855). This sect, which rejected distortions on theological issues, along with Ibn Taymiyyah (d. 728/1328), became a school that used sharp rhetoric against political power and intellectual opponents and sought to dominate power and society by taking initiatives in political-social events. Salafism acquired a different identity after Muhammad ibn Abd al-Wahhab (d. 1206/1792) along with Ibn Taymiyyah and his followers, thus evolving into a school that used takfir and violence as a means of struggle, persuasion, and a conversion mechanism. After the Soviet occupation of Afghanistan in 1979, Dr. Abdullah Azzam, (d. 1989) a Palestinian scholar, went to the region to establish the Office of Service to the Mujahideen, which brought tens of thousands of Salafist volunteers to the region with the support of Osama bin Laden (d. 2011). Azzam, who defined himself as a Salafist, in a sense laid the physical foundation of Jihadist Salafism, then the latest version of Salafism, through the organization's activities, and the intellectual infrastructure of jihadist Salafism through his works on jihad. The Arabic adjectival abbreviation "السلفية الجهادية/as-Salafiyetu'l-Jihadiyya" means "jihadist Salafism" according to the dictionary meaning. Terminologically, it refers to the doctrinal teaching of Salafism and, in terms of the movement's methodology, to the contemporary ideological current revolving around the concept of jihad, represented today by al-Qaeda and its derivatives. With the handover of this physical-intellectual infrastructure to Osama bin Laden after Azzam's assassination in 1989, Jihadist Salafism in a sense completed its organizational processes and became a global actor without its own state, but with a very broad base and domain. This study aims to address the emergence process of Jihadi Salafism, the intellectual background and the role of Azzam's theory and practices in the emergence process of Jihadi as the main objective. Keywords: Salafism, Jihadist Salafism, Jihad, Abdullah Azzam
Salafism is a theological-political Islamic school of thought that holds the principle of maintaining unchanged the beliefs of the first three generations of Islam. Salafism has survived primarily as part of the Hanbali School founded by Ahmad bin Hanbal (d. 241/855). This sect, which rejected distortions on theological issues, along with Ibn Taymiyyah (d. 728/1328), became a school that used sharp rhetoric against political power and intellectual opponents and sought to dominate power and society by taking initiatives in political-social events. Salafism acquired a different identity after Muhammad ibn Abd al-Wahhab (d. 1206/1792) along with Ibn Taymiyyah and his followers, thus evolving into a school that used takfir and violence as a means of struggle, persuasion, and a conversion mechanism. After the Soviet occupation of Afghanistan in 1979, Dr. Abdullah Azzam, (d. 1989) a Palestinian scholar, went to the region to establish the Office of Service to the Mujahideen, which brought tens of thousands of Salafist volunteers to the region with the support of Osama bin Laden (d. 2011). Azzam, who defined himself as a Salafist, in a sense laid the physical foundation of Jihadist Salafism, then the latest version of Salafism, through the organization's activities, and the intellectual infrastructure of jihadist Salafism through his works on jihad. The Arabic adjectival abbreviation "السلفية الجهادية/as-Salafiyetu'l-Jihadiyya" means "jihadist Salafism" according to the dictionary meaning. Terminologically, it refers to the doctrinal teaching of Salafism and, in terms of the movement's methodology, to the contemporary ideological current revolving around the concept of jihad, represented today by al-Qaeda and its derivatives. With the handover of this physical-intellectual infrastructure to Osama bin Laden after Azzam's assassination in 1989, Jihadist Salafism in a sense completed its organizational processes and became a global actor without its own state, but with a very broad base and domain. This study aims to address the emergence process of Jihadi Salafism, the intellectual background and the role of Azzam's theory and practices in the emergence process of Jihadi as the main objective. Keywords: Salafism, Jihadist Salafism, Jihad, Abdullah Azzam
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Selefîlik, Cihâdî Selefîlik, Abdullah Azzâm
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Çakmak, F. (2022). Tabdullah Azzâm ve cihâdî selefiliğin teşekkül süreci. Yayınlanmış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi.
