Yenisey yazıtları grameri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yenisey yazıtları VIII-X. yüzyıllar arasında dikildiği tahmin edilen mezar taşlarıdır. Türkçenin en eski yazılı örnekleri olan Yenisey yazıtları, Orhon Türkçesinin dil özelliklerini yansıtmaktadır. Bu yüzden bu yazıtların ses, şekil ve cümle bilgisi açısından incelenmesi Eski Türkçe çalışacak araştırmacılara katkıda bulunacaktır. Tez; Giriş, Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi, Cümle Bilgisi ve Sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Yenisey yazıtlarının bulunuşu, Yenisey yazıtları üzerine yapılan çalışmalar ve yazıtların listesi verilmiştir. Ses bilgisi bölümünde eski Türkçenin dil özellikleri göz önünde bulundurularak yazım kuralları ve ses olayları gösterildi. Şekil bilgisi bölümünde sözcüklerin aldığı yapım ve çekim ekleri ile sözcük türleri incelendi. Cümle bilgisi bölümünde cümle türleri ve sözcük grupları incelendi. Sonuç bölümünde inceleme sonucunda elde edilen bulgular verildi. Tezimizde, Erhan Aydın tarafından yazılan ve Yenisey yazıtları üzerine şu ana kadar yapılmış en kapsamlı çalışma olarak sayılan "Yenisey Yazıtları" adlı kitap esas alınmıştır. Yenisey bölgesindeki E 1-154 adlı yazıtları ile numarası bulunmayan Lisiç'ya I-II, Knışi Köyünden Bronz Ayna Starı, Kök Haya, Beyskoye Köyünden Gümüş Kama, Kamenka Köyünden Bronz Para, Bronz Para-Krasnoyarsk, Devlet Ermitajı'ndan Gümüş Kap, Kunya Dağı Kaya Yazıtı, Kulplu Sedyarski Maşrapası, Kulplu Gümüş Maşrapa, Adrianov Koleksiyonundan Bir Yazıt, Sargol, Ozernaya II, Çinge ve Edegey I-VI yazıtları da çalışmaya dâhil edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Eski Türkçe, Yenisey Yazıtları, Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi, Cümle Bilgisi.
Yenisei inscriptions are gravestones estimated to have been erected between the 8th and 10th centuries. These inscriptions, one of the oldest written examples of Turkish, reflect the language features of Orkhon Turkish. Therefore, examing these inscriptions in terms of sound, from and sentence knowledge will contribute to the researchers who will study in old Turkish. The thesis consists of introduction, phonetics, morphology, sentence information and conclusion sections. In the introduction, the discovery of the Yenisei inscription, the studies on the Yenisei inscription and the list of the inscriptions are given. In the phonetics section, the spelling rules and phonetic events are tried to be shown by considering the language characterist of the old Turkish language. In the figure and sentence information sections, they are divided into related sub-headings and examined in accordance with examples from the inscriptions. In the conclusion part, the findings obtained as a result of the examination were tried to be given. In our thesis, Erhan Aydın's book Yenisei ınscriptions, which is the most comprehensive study on Yenisei inscriptions, is taken as the basis. This study includes the inscriptions named E 1-154 situated in Yenisei region anda re not numbered. Key Words: Old Turkic, Yenisei Inscriptions, Phonetics, Morphology, Sentence Knowledge.
Yenisei inscriptions are gravestones estimated to have been erected between the 8th and 10th centuries. These inscriptions, one of the oldest written examples of Turkish, reflect the language features of Orkhon Turkish. Therefore, examing these inscriptions in terms of sound, from and sentence knowledge will contribute to the researchers who will study in old Turkish. The thesis consists of introduction, phonetics, morphology, sentence information and conclusion sections. In the introduction, the discovery of the Yenisei inscription, the studies on the Yenisei inscription and the list of the inscriptions are given. In the phonetics section, the spelling rules and phonetic events are tried to be shown by considering the language characterist of the old Turkish language. In the figure and sentence information sections, they are divided into related sub-headings and examined in accordance with examples from the inscriptions. In the conclusion part, the findings obtained as a result of the examination were tried to be given. In our thesis, Erhan Aydın's book Yenisei ınscriptions, which is the most comprehensive study on Yenisei inscriptions, is taken as the basis. This study includes the inscriptions named E 1-154 situated in Yenisei region anda re not numbered. Key Words: Old Turkic, Yenisei Inscriptions, Phonetics, Morphology, Sentence Knowledge.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Dilbilim, Linguistics
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yıldırım, Abdullah (2020).Yenisey yazıtları grameri. Yayımlanmış Doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.1-192 ss.
