Ehl-i Sünnet Mezhebinin teşekkülünde önemli rol oynayan ve daha çok h. I. ve III. yy. dönemini kapsayan zaman diliminde ortaya çıkan ehl-i hadis ve ehl-i re'y ekolleri iman konusunda farklı düşünceler ortaya koymuşlardır. Özellikle imanın mahiyeti, iman-amel münasebeti, iman-büyük günah ilişkisi, iman-İslam ilişkisi, imanda istisna, imanın artıp-eksilmesi gibi konularda farklı bakış açıları doğrultusunda kısmen de olsa farklı inanç biçimleri hasıl olmuştur. Daha çok h. I. Ve III. yy. dönemlerinde yaşamış şahısların ve inanca (imana) dair eserleri ve bu doğrultuda daha sonra yazılmış akaid, mezhepler tarihi, tabakât v.b. eserlerden ehl-i hadis ve ehl-i re'y mensuplarının iman hakkındaki görüşlerini derlemeye çalıştık. Özellikle ehl-i hadis denilince Ahmet b. Hanbel'in (ö. 241/855), ehl-i re'y denilince de Ebu Hanife'nin (ö. 150/767), ön plana çıktığını söyleyebiliriz. Nihayetinde denile bilinir ki ehl-i hadis; imanı kalp ile tasdik, dil ile ikrar ve beden ile amel olarak tanımlamış ve dolayısıyla imanı amel ile bir bütün olarak algılamıştır ve bu doğrultuda yaklaşımlar sergilemiştir. Ehl-i re'y ise imanı kavramsal boyutta ele alıp, imanı kalp ile tasdik dil ile ikrar olarak kabul etmiş ve bu doğrultuda fikirler beyan etmiştir. Anahtar Kelimeler: ehl-i hadis, ehl-i re'y, iman, amel, büyük günah, istisna
Ehl-i hadis and ehl-i re'y including hijri I. and III. Century having role in coming to exist Ehl-i Sünnet sect ecoles take up different positions about faith topic. They produce partially different faith types in the direction of different viewpoints especially about nature of faith, the relationship between faith and practice, the relationship between faith and big sin, the relationship faith an Islam, the exception in faith, increasing and decreasing in faith. We studied on compiling the views about the faith of the people living in hijri I. and III. Century and the members of ehl-i hadis and ehl-i re'y. Especially, we can say that Ahmet b. Hanbel( 241/855) comes to prominence when you speak of ehl-i hadis, Ebu Hanife ( 150/767) comes to prominence when you speak of ehl-i re'y. Eventually, It can said that ehl-i hadis identified faith as confirmation with the heart, acknowledgement with the tongue, practice with the body an accordingly it perceived the faith in the aggregate with practice and showed an approcah in the direction of this. Besides that, ehl-i re'y accept the faith as confirmation with the heart, acknawledgement with the longue without associating with the practice and it declares ideas in the direction of this. KeyWords: ehl-i hadis, ehl-i re'y, faith, practice, big sin, exception
