Türkiye'de kentleşme alanyazınında göçü açıklama biçimlerini tespit etmeyi amaçlayan bu çalışmada, 1923'den günümüze kentleşme alanyazını incelenmiştir. Aynı zamanda, Türkiye'de kentleşme alanyazınında kırdan kente göç deneyimini irdeleyen çalışmalarda üretim ilişkilerinin nasıl ele alındığı ve egemen üretim tarzı ile kırdan kente göç arasında nasıl bir ilişki kurulduğu çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırma belli bir hipotezi sınamaktan öte, betimleyici bir yaklaşımla, Türkiye'de kentleşme alanyazınının kırdan kente göçü kavrama biçimlerini ve egemen paradigmaları ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu bakımdan bir hipoteze bağlı olmayan bu çalışma boyunca irdelenen temel soru, Türkiye'de kentleşme alanyazınında yapılan göç araştırmalarının hangi paradigmaları kullanarak kırdan kente göç olgusunu açıkladığıdır. Türkiye'de kentleşme alanyazınında göçü doğrudan ya da dolaylı olarak inceleyen araştırmalarda ilgili sürecin yalnızca olgunun gerçekleştiği mekân ve zaman sınırlılığında incelendiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda göç, 2000'li yıllara kadar modernleşme, sanayileşme, itme-çekme, etnik kimlik yapılanması gibi kavramlarla ilişkilendirilmiştir. Göç engellenmesi gereken bir sorun olarak algılanmış, kırdan kente göçen köylülerin ne kadar kentli olabildikleri alanyazınında oldukça kapsamlı çalışmalara konu olmuştur. Bir bilimsel disiplinin gelişim sürecini ve o alanda yapılmış olan çalışmaları inceleyen ve o disiplini kavramak açısından önem arz eden bu çalışma, aynı zamanda bu bilimsel disiplinin kendi yayın birikimini gözden geçirmesi açısından da önemlidir.
In this research which aims to put forth the way of understanding migration in urbanization literature published since 1923 was scrutinized. In the meantime it was analyzed the studies in urbanization literature in Turkey which study migration from rural areas to urban and criticised how those studies correlated the migration with dominant mode of production and relations of production. This research aims to reveal the comprehension modes of migration and dominant paradigms descriptively rather than questioning a specific hypothesis in urbanization literature of Turkey. In this respect, the basic question examined during the research is which paradigms the surveys and writings in the literature have used to explain rural to urban migraton. It has been found out that the migration process was considered in the urbanization studies reviewing migration process directly or implicitly as a case which took place only in that limited timebeing and limited space. In this context, the migration was associated with modernization, industrializiation, push-pull factors or restructring of ethnicity until 2000s. Migration was perceived as a problem which should be eliminated. Migrants' orientation to city life was subjected to many studies coprehensively. This research scrutinizing the development of a scientific discipline and the studies done so far is important not only to comprehend that discipline, but also to revise the accumulation of knowledge and publication.
