Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre eğitimde yenileşme çabaları

Abstract

Bu bölümde, sırasıyla, araştırmanın bir özeti yapılmakta, ulaşılan bulgular ve bulgulara dayalı olarak geliştirilen öneriler yer almaktadır. Özet ve Yargılar Bu araştırma ile, ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile eğitimde yenileşme çabalan arasındaki bağıntıyı belirlemek ve ülkemiz için çıkarsamalarda bulunmak amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için alanyazın taranarak ülkelerin gelişmişlik düzeylerini gösteren ölçütler belirlenmiş, bu ölçütlere uygun olarak ülkeler gruplanmıştır. Ölçüt olarak Birleşmiş Milletler Kalkınma Programının hazırlayıp yayımladığı İnsan Gelişme Raporu (HDR)'nda yer alan İnsan Gelişme İndeks (HDI)'i kabul edilmiştir. Ülkeler bu ölçüt yardımıyla üç gruba ayrılmışlardır. Daha sonra gelişim düzeylerine göre gruplanan ülkelerden her gruptan beşer ülke incelenmiş, bu ülkelerin gelişme ve eğitimde yenileşme çabalan tartışılmıştır. 1. Yüksek İnsan Gelişimi gösteren ülkeler (High Human Development) Almanya, Amerika, İspanya, İrlanda, ve İsveç, 2. Orta İnsan Gelişimi gösteren ülkeler (Medium Human Development) Çin, Mısır, Malezya, Azerbaycan ve Filipinler 3. Düşük İnsan Gelişimi gösteren ülkeler (Low human development) Gana, Ruanda, Senegal, Zimbabve ve Hindistan. 165 166 1. Ülkeler gelişmişlik düzeylerine göre incelendiğinde yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerin hayat beklentilerinin daha yüksek olduğu (ortalama 74.1 yıl), bu sürenin orta insan gelişimi gösteren ülkelerde daha azaldığını (ortalama 68 yıl), düşük insan gelişimi gösteren ülkelerde ise belirgin bir düşüş olduğu (ortalama 55.8 yıl) belirlendi. 2. Sırasıyla yüksek, orta ve düşük insan gelişimi gösteren ülkelerin erişkin okuryazarlık ortalamaları %97.3, % 80.4, % 47.4 olduğu gözlendi. 3. Ortalama okula devam süreleri (25 yaş ve üzeri nüfusun) ise sırasıyla, yüksek insan gelişimi gösteren grupta 9.8 yıl, orta insan gelişimi gösteren grupta 4.8 yıl, düşük insan gelişimi gösteren grupta ise 2 yıl olduğu belirlendi. 4. Eğitimsel erişimlerin ise ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile benzer olduğu gözlendi. 5. Kişi basma milli gelir ortalamaları (PPP$ olarak), yüksek insani gelişme gösteren grupta 14000$, orta insan gelişimi gösteren grupta 3420$, düşük insan gelişimi gösteren grupta ise 1 170$ olduğu belirlendi. 6.HDI değerleri ortalamaları, yüksek insan gelişimi gösteren grupta 0.886, orta insan gelişimi gösteren grupta 0.649, düşük insan gelişimi gösteren grupta ise 0.355 olduğu gözlendi. 7.Nüfüs artış oranlarının yüksek insani gelişme gösteren grupta düşük, diğer gruplarda ise yüksek olduğu görüldü. 8. Yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerde, altyapı, barınma, temel sağlık hizmetleri gibi konuların çözümlendiği, buna karşın orta ve düşük insan gelişimi gösteren ülkelerde ise bu konuların önemli sorunlar olduğu gözlenmiştir. 9.Eğitim sistemlerinin yaygınlıkları ve etkililikleri, ülkelerin gelişmişlik seviyeleri ile doğru orantılıdır. 10. Düşük insan gelişimi gösteren ülkelerde genellikle savaşlar veya sömürge politikaları sonucu milli beraberlik duygusunda zayıflıklar oluşmaktadır. 11. Yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerde iş bulma ve kazanç olanaklarının diğer gruplara göre daha yüksek olduğu izlenmektedir. 12.Kadının sosyal statüsü ülkelerin gelişmişlik düzeyi ile doğrudan ilişkilidir. 13. Yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerde hükümet dışı kuruluşlar eğitimsel çabalara destek olurlar. 167 14. Kişi başına enerji üretim ve tüketimi de gelişmişlikle orantılıdır. 15. Yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerde eğitimde yüksek teknoloji ve bilgisayar uygulamaları vardır, düşük ve orta insan gelişimi gösteren ülkelerde ise ülke gerçeklerine uygun öğretim kurumlan ve planlamaları yapılmaya çalışılmaktadır. 16. Yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerde gelir dağılımı dengelidir. Düşük ve orta insan gelişimi gösteren ülkelerde ise genellikle üretim araçları ve zenginlikler belli aile ve küçük holdinglerin elindedir. 17. Yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerin ihracatları genelde mamul madde ve teknoloji ürünleri olur iken. düşük ve orta insan gelişimi gösteren ülkelerde ise hammadde ve geleneksel tarım ürünleri ihracatı gözlenmektedir. 18. Yüksek insan gelişimi gösteren ülkelerin sosyal güvenlik sistemleri güçlüdür, diğer gruplarda sosyal güvence düzenlemeleri yetersizdir. Öneriler Türkiye içinde bulunduğu orta insan gelişimi gösteren ülkeler grubundan, yüksek insan gelişimi gösteren gruba geçebilmesi için öncelikle, temel göstergelerden olan: 1. Beklenen yaşam süresini sağlık hizmetlerinde gelişme sağlayarak uzatmalı, yenidoğan ölüm hızını azaltmalıdır. 2. Erişkin okuryazarlık oranlarını yükseltmek için erişkinlerin eğitimine yönelik çabalar sürdürülmelidir. 3. Zorunlu öğretim süresi en az 8 yıla çıkarılmalıdır. 4. Eğitimsel etkililiğin sağlanması için uygun müfredat geliştirme çalışmaları yapılmalıdır. 5. Erişkinleri meslek sahibi yapacak, sanayi sektöründe nitelikli işçi gereksinimini karşılayacak kurslar geliştirilmelidir. 6. Ulusal eğitim politikası belirlenmeli, ülke gerçek ve gereksinimlerine uygun insangücü yetiştirilmelidir. 7. Okul terkleri azaltılmalı, yeteneğe uygun yönelimler sağlanmalıdır. 8. Doğum kontrolü konusunda halkın aydınlatılması gereklidir. Yüksek doğum hızının azaltılmasına çaba gösterilmelidir. Toplum temel sağlık hizmetleri ve sağlık koruması hakkında bilinçlendirilmelidir. 168 9. Gelir dağılımında dengeyi sağlayacak önlemler alınmalıdır. 10. Eğitimde yüksek teknoloji ve bilgisayar kullanımının yaygınlaştırılması gereklidir. 1 1. Bölgeler arası eşitsizliğin giderilmesine yönelik önlemler alınmalıdır. 12. Kadınların eğitimine özel önem verilmeli, cinsiyetler arası eşitsizliğin giderilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. 13. Toplum eğitimi için uzaktan eğitim araçları (TV, radyo, gazeteler) kullanılmalıdır. 14. Üretime yönelik eğitime önem verilmeli mesleki eğitime özel önem verilmelidir. 15. Yüksek teknoloji öğrenimi ve transferi için yurt dışına öğrenci gönderilmelidir. 1 6. Öğretmen yetiştirilmesi ve öğretmenlerin sosyal statülerinin yükseltilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır. 17. Öğretim kalitesinin arttırılabilmesi için öğretmenlerin meslek içi eğitim ve yükselme olanaklarının sağlanması. 18. Yüksek öğretimde okullaşma oranı yükseltilmeli, yoksul Öğrencilerin desteklenmesi ve sosyal adalet sağlanması için burslar sağlanmalıdır. 19. Yüksek öğretimde, hükümet dışı kurumların özel üniversiteler açması desteklenmeli aynı zamanda çok sıkı bir biçimde devlet tarafından denetlenmelidir 20. Ona öğretimde ve üniversiteye girişte fırsat eşitliği sağlayıcı önlemler alınmalıdır. 2 1. Üniversite sanayi işbirliği sağlanmalı, üniversiteler sanayi problemlerinin çözümüne katkıda bulunmalı, sanayi de üniversiteyi desteklemelidir.