Üç-altı yaşlarında sağlıklı çocuğu olan anneler ile süreğen hastalıklı çocuğu olan annelerin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, süreğen hastalığı bulunan çocuklara sahip anneler ile sağlıklı çocuğu olan annelerin çocuklarına karşı tutumları ile durumluk-sürekli kaygı düzeylerini incelemek, annelerin eğitim düzeyleri, çalışma durumu, eşlerinin eğitim durumu, sık aralıklarla hastanelerde kalmaları, hastalığa ilişkin bilgi düzeyleri, hasta olan çocuk dışındaki diğer çocuklarıyla olan ilişkilerini ve psikolojik destek ihtiyaçlarını ortaya koymaktır. Bu amaçla, Malatya il merkezinde özel ve resmi okulöncesi eğitim kurumlarında eğitim görmekte olan çocukların annelerine ve resmi hastanelerde tedavi almakta olan 3-6 yaşları arasında toplam 230 çocuğun annelerine ulaşılmış; demografik bilgiler için Kişisel Bilgi Formu, tutumlarını ölçmek için Anne Baba Tutum Ölçeği ve kaygı düzeylerini ölçmek için de Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçekleri uygulanmıştır. Araştırmanın analiz aşamasında önce, varyansların homojen olarak dağılıp dağılmadığının belirlenmesi için Levene'nin Varyansların Homojenliği Test uygulanmıştır. Varyansların homojen olması durumunda tüm ikili grup karşılaştırmalarında değişkenler açısından anlamlı bir fark olup olmadığını test etmek için t-testi, varyansların homojen olmadığı ikili grup karşılaştırmalarında ise Mann Whitney-U Testi uygulanmıştır. Varyansların homojen olması durumunda ikiden fazla grup karşılaştırmalarında ise Kruskall Wallis-H Testi uygulanmıştır. Bu çalışmada yapılan varyans analizi sonucu gruplar arasında farklılık bulunduğunda, hangi grubun ya da grupların farklı olduğunu ortaya çıkarmak için Post-Hoc Testlerinden mümkün olan tüm ikili karşılaştırmalar için güvenlilişkle kullanılabilen Fisher LSD (Least Siqnificont Difference) testi uygulanmıştır. Süreğen hastalığı bulunan çocuklara sahip anneler ile sağlıklı çocuğu olan annelerin çocuklarına karşı tutumları, durumluk-sürekli kaygı düzeyleri ile diğer değişkenlere ilişkin ulaşılan sonuçlar şöyle özetlenebilir: - Sağlıklı çocuğa sahip annelerin çocuklarına karşı tutumları, ile süreğen hastalıklı çocuğa sahip olan annelerin tutumları arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Sağlıklı çocuğa sahip olan annelerin çocuklarına karşı olan tutumlarına göre daha olumludur. - Süreğen hastalıklı çocuğa sahip annelerin eşlerinin eğitim düzeylerine göre tutumlarına bakıldığında, lise mezunu eşe sahip annelerin çocuklarına karşı tutumları, okuryazar olmayan ve ilkokul mezunu eşe sahip olan annelere göre daha olumlu bulunmuştur. Ancak üniversite mezunu eşe sahip anneler ile diğer gruplardaki annelerin tutum düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. - Süreğen hastalıklı çocuğa sahip annelerin, çocuklarının sık aralıklarla hastanede yatmak durumunda kalmaları annelerin günlük yaşamını orta düzeyde etkilediği görülmektedir. - Süreğen hastalıklı çocuğa sahip annelerden, çocuklarının sık aralıklarla hastanede yatmak durumunda kalmalarının, kendi günlük yaşamını çok etkilediğini söyleyen annelerin sürekli kaygı düzeyleri, günlük yaşamını orta düzeyde etkilediğini söyleyen annelerin sürekli kaygı düzeylerine göre daha yüksek bulunmuştur. - Annelerin yaklaşık yarısının, çocuğunun süreğen hastalığı hakkında oldukça bilgi sahibi olduğu, kalan diğer annelerin ise çocuğunun süreğen hastalığı hakkında biraz bilgisi ya da hiç bilgisi olmadığı görülmektedir. - Süreğen hastalığı olan çocuğa sahip annelerin, diğer sağlıklı çocuklarıyla olan ilişkilerindeki değişikliklere ilişkin olarak, bu çocuklarıyla yeterince ilgilenemediğini söyleyen annelerin sayısı en fazla, sağlıklı çocuklarından uzaklaştığını söyleyen annelerin sayısı ise en azdır. - Süreğen hastalığı olan çocuğa sahip annelerin büyük bir kısmı daha önce hiç psikolojik destek almamış, fakat psikolojik destek almak istediklerini belirtmektedirler.