Sosyal bilimler metodolojisinde bir yaklaşım olarak pragmatizm
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/embargoedAccess
Özet
Bu tezin ana konusu, pragmatizmin neliğini tahlil etmek, bir yaklaşım olarak sosyal bilimler metodolojisindeki yerine ve önemine işaret etmek, pragmatizmin pozitivizm ve hermeneutiğe alternatif bir yaklaşım olarak kullanılabileceğini göstermek ve buradan hareketle pragmatist bir sosyal araştırmanın imkânını sorgulamaktır. Pragmatizm, Batı sosyal bilim geleneğinde pek fazla önemsenmemiş, metodolojik tartışmalarda faydalanılabilecek bir yaklaşım olarak yer almamış, pozitivizm ve hermeneutik kadar değer görmemiş, yanlış bir biçimde rölativizm ve irrasyonalizm gibi anlayışlarla birlikte ele alınmış ve metodolojik yönlerinden ziyade politik sonuçları itibarıyla gündemde olmuştur. Türkiye'de ise, pragmatizm temelde politik bir tutum olarak öne çıkmış, oportünizm ve çıkarcılıkla özdeşleştirilerek aktarılmış ve sıklıkla faydacılıkla karıştırılmıştır. İşte, bu nedenle, tezimizin ana amacı, öncelikle pragmatizmin doğru anlaşılmasını sağlamak ve tüm bu olumsuz yakıştırmaların dışında, sosyal bilimler metodolojisinde, özellikle de sosyolojik metodolojide öne çıkan problemlerin çözümünde yararlanılabilecek bir yaklaşım olarak kullanılabileceğini ortaya koymak, nicel ve nitel araştırmaları bazı yönlerden birleştiren, bazı yönlerden de onlardan özgül niteliklerle ayrışan pragmatist bir sosyal araştırma tasarımının da geliştirilebileceğini göstermektir. Bu çerçevede, tezimizde, ilk olarak, pragmatizm faydacılıktan ayrıştırılarak aktarılmış ve pragmatizmin ne olduğu kadar ne olmadığı da gösterilmeye çalışılmıştır. Ardından pragmatizmin temel içerimleri üzerine detaylı bir irdeleme sunularak genel bir pragmatist yaklaşımın sınırları belirginleştirilmiştir. İkinci olarak, pragmatizmin sosyal bilimler metodolojisinde bir yaklaşım olarak kullanılabileceği iddiasından hareketle, sosyal bilimlerde pozitivizm-hermeneutik düalizminden kaynaklanan metodolojik problemlerin çözümünde ne tür katkıları olabileceği gösterilmiştir. Üçüncü olarak ise, tezimizde, Dewey'in sosyal araştırmaya dönük değerlendirmelerinden yola çıkılmış, nicel ve nitel araştırmalara alternatif ve yeni bir pragmatist sosyal araştırma taslağı tartışılmıştır. Son tahlilde, bu tezde, pragmatizmin sosyal bilimler metodolojisinde, bilhassa da sosyolojik metodolojide pozitivizm ve hermeneutiğin dışında bir yaklaşım olarak kullanılabileceği kanıtlanmıştır.
The main topic of this thesis is to analyse what the pragmatism is, point out to its place and importance as an approach in the social sciences methodology, show that it can be used as an alternative to positivism and hermeneutics and from this point of view to examine possibility of a pragmatist social research. In the Western social science tradition pragmatism is often underestimated, has not been considered as a approach that can be utilized in methodological debates, has not gained value like positivism and hermeneutics, has been wrongly used in connection with concepts such as relativism and irrationalism and has remained on the agenda with political consequences rather than it's methodological aspects. As for Turkey, pragmatism mainly appeared as a political attitude, tackled in association with opportunism and self-interestedness and often mistaken with utilitarianism. Thus, the main aim of this thesis, apart from all this negative imputation, is to ensure a correct understanding of it, put forward that it can be used as an approach in solving some problems arising in social sciences methodology and especially in the sociological methodology and to show that it is possible to develop a pragmatist social research design which, in some respects, combine the quantitative and qualitative researchs as well as seperate them with some spesific characteristics. In this context, in our thesis, first, pragmatism is analysed by sperating it from utilitarianism and it is aimed to clarify what pragmatism is as well as what it isn't. Next, by presenting a detailed examination of basic contents of pragmatism, a border is skectched for a "generic pragmatist approach". Second, based on the claim that pragmatism can be used as approach in the social sciences methodology, it is showed what kind of role/contributions pragmatism may have in solving some methodological problems stemming from positivism-hermeneutics duality. Third, based on Dewey's considerations on social inquiry, a new pragmatist social research design, as alternative to the quantitative and qualitative researches, has been discussed. As a final analysis, it is proven that pragmatism, apart from positivism and hermeneutics, can be used as an approach in the social sciences methodology and especially in the sociological methodology.
The main topic of this thesis is to analyse what the pragmatism is, point out to its place and importance as an approach in the social sciences methodology, show that it can be used as an alternative to positivism and hermeneutics and from this point of view to examine possibility of a pragmatist social research. In the Western social science tradition pragmatism is often underestimated, has not been considered as a approach that can be utilized in methodological debates, has not gained value like positivism and hermeneutics, has been wrongly used in connection with concepts such as relativism and irrationalism and has remained on the agenda with political consequences rather than it's methodological aspects. As for Turkey, pragmatism mainly appeared as a political attitude, tackled in association with opportunism and self-interestedness and often mistaken with utilitarianism. Thus, the main aim of this thesis, apart from all this negative imputation, is to ensure a correct understanding of it, put forward that it can be used as an approach in solving some problems arising in social sciences methodology and especially in the sociological methodology and to show that it is possible to develop a pragmatist social research design which, in some respects, combine the quantitative and qualitative researchs as well as seperate them with some spesific characteristics. In this context, in our thesis, first, pragmatism is analysed by sperating it from utilitarianism and it is aimed to clarify what pragmatism is as well as what it isn't. Next, by presenting a detailed examination of basic contents of pragmatism, a border is skectched for a "generic pragmatist approach". Second, based on the claim that pragmatism can be used as approach in the social sciences methodology, it is showed what kind of role/contributions pragmatism may have in solving some methodological problems stemming from positivism-hermeneutics duality. Third, based on Dewey's considerations on social inquiry, a new pragmatist social research design, as alternative to the quantitative and qualitative researches, has been discussed. As a final analysis, it is proven that pragmatism, apart from positivism and hermeneutics, can be used as an approach in the social sciences methodology and especially in the sociological methodology.
Açıklama
29.06.2018 tarihine kadar kullanımı yazar tarafından kısıtlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Charles Sanders Peirce, William James, John Dewey, Richard Rorty, Faydacılık, Pragmatizm, Pozitivizm, Hermeneutik, Nicel Araştırma, Nitel Araştırma, Pragmatist Sosyal Araştırma, Utilitarianism, Pragmatism, Positivism, Hermeneutics, Pragmatist Social Research
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Öztürk, E. (2015). Sosyal bilimler metodolojisinde bir yaklaşım olarak pragmatizm. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-447 ss.
