Felsefe ve edebiyat ilişkisi : Sokrates ve İsmet Özel örneği
Yükleniyor...
Tarih
2014
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İnönü Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Felsefe ve edebiyat arasındaki ilişki her iki disiplinin bağımsız birer alan olmalarından beri devam etmektedir. Bu ilişki diğer herhangi iki alan arasındaki ilişkiden daha derin, daha kapsamlı ve yoğundur. Her iki alanın da birbirini karşılıklı olarak etkilemesi, edebiyatın felsefeci için bir form olması, felsefenin de edebiyatçı için bir derinlik ifade etmesi bu bağın ne kadar kuvvetli olduğunu göstermektedir. Ortak payda olarak dili kullanmaları, varoluş sorunlarını kapsamlı bir şekilde ele almaları ve nihayetinde insanı konu edinmeleri da bu ilişkinin yoğunluğunu anlatan diğer önemli noktalardır. Felsefe tarihinin en etkili filozoflarından biri olan Sokrates’in felsefi düşüncelerinin yanı sıra, felsefesini yaşayarak öğretmesi ve demokratik Atina’da yargılanıp idama mahkûm edilmesi onun diğer düşünürler arasında farklı bir konuma sahip olmasını sağlamıştır. İsmet Özel gerek hayatı gerek düşünceleri gerekse sanatsal faaliyetleri özellikle de şiirleriyle Türk düşünce tarihinde önemli bir yer edinmiştir. Şiirlerinin felsefi muhtevası analiz edilmeye değer gözükmektedir. Bu bağlamda, Platon’un Sokrates’in Savunması ile İsmet Özel’in Celladıma Gülümserken şiiri arasında örgü, içerik ve biçim bakımından bulunan parallelik, iki düşünürün diğer yazı ve şiirlerdeki fikirlerine de müracaat edilerek incelenmiştir. İki düşünürün de sahip oldukları felsefi/eleştirel bakış açısı kendilerinin de toplum tarafından eleştirilmelerine ve muhalif bir figür haline gelmelerine sebep olmuştur. Ölüm, adalet ve yasalara itaat düşünceleri açısından iki düşünür de benzer algılar geliştirmişlerdir. Her ikisi için de ölüm korkutucu olmamış, gerçek adaletin ölümden sonraki hayatta sağlanacağına inanmış ve insanların yaptığı yasalarla Tanrı’nın koyduğu yasalar çatışmadıkça uylaşımsal yasalara itaat edilmesi gerektiğini savunmuşlardır. İki düşünürün içinde yaşadıkları zaman, mekân, toplum ve politik düzen arasında büyük farklılıklar olmasına rağmen, buluştukları noktaların, yukarıda bahsedilen benzerlikleri taşıması, bizi, ‘evrensel insan’ın zaman ve mekândan sıyrılarak varlığını ortaya koyduğu gerçeğine götürmektedir. Bir filozof olarak Sokrates’in, bir şair olarak da İsmet Özel’in varoluş meselelerini değerlendirmelerinde birçok ortak paydayı paylaşmaları, benzer algı, perspektif, kabul ve sonuçlara erişmeleri, felsefe ile edebiyat arasındaki ilişkinin yakınlığını gözler önüne sermektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Öztürk, F., (2014). Felsefe ve edebiyat ilişkisi : Sokrates ve İsmet Özel örneği. İnönü Üniversitesi
